Të shtunën në mbrëmje, si shumë të tjerë, ndiqja protestën e opozitës në Tiranë, atë shkulm mërie, dhune dhe verbërie politike, që ndërsa përplasej tek muri i policisë së shtetit, kthehej rishtas tek liderët politikë, që i kishin thirrur, dhe pak më pas, niseshin rishtas, edhe një herë, edhe një herë, të përplaseshin tek muri i njerëzve përballë, të cilët ndjenin mbi vete një zemërim budalla, që nuk i çonte askund dhe nuk mund të sillte asgjë. Kur nuk mund të shfrynin atë që i kishin veshur mbi bashkatdhetarët e tyre policë, atëherë iu turrën një mjeti, një dyqani dhe në fund, si për të shkuar drejt pjesës “intelektuale” të opozitës, iu përveshën e dogjën edhe një kazan plehrash.
Më pas, si ndodh tashmë në një ritual të njohur, Basha i mblodhi tek selia e tij, në fakt ashtu shkojnë pas delet dhe më ndjeni për këtë krahasim, përsëriti me patos çka kishte thënë më herët, thirri “fitore”, shpalli për të dhjetën herë rënien e qeverisë dhe përsëriti se ky ishte vendimi i popullit, edhe një herë përsëriti se kjo ishte protesta më e madhe në histori, provoi të këndonte Himnin e Flamurit dhe, si i bëri të gjitha këto, u fut në zyrën e tij komode, ndërsa njerëzit shpërndaheshin në shtëpi, nëpër natën kërcënuese, pa e ditur as vetë se ku ishte fitorja, kur kishte rënë qeveria, dhe në fund, ku do të kishin darkën e tyre, me se do të ktheheshin nga kishin ardhur.
I shikoja gjithë këto njerëz në këtë parodi mizore dhe e dija se shumë nga këto njerëz, të cilët gjatë protestës nuk kishin qenë në radhët e atyre njerëzve me maska, të dhunshëm, që bënin çmendurira pa qenë të çmendur dhe ishin agresivë pa e ditur se cila ishte zgjidhja, ishin përgjithësisht njerëz të varfër, të zakonshëm, me hallet e dertet e tyre, të lodhur nga jeta dhe të trazuar për të ardhmen e tyre.
E dija dhe e di se Basha, Berisha dhe Kryemadhi, së bashku me atë tufë mjerane të opozitës politike që kërkon të jetë Shqipëria si gjithë Europa, nuk kishin asgjë të përbashkët me këto njerëz.
Të mësuar me privilegjet e pushtetit dhe në privacionet që të jep humbja e tij, kjo tufë çuditërisht e paskrupullt politike, Mediu, Ndoka, Paloka, Dule!, Shehu, Duka (dje i krimit, sot i demokracisë), një birbo në politikë që nuk ka as fillimin e mendve të të atit, Balliu i vockël, që e di politikën si një hu legjendar, e kanë shpallur protestën si mjetin e rikthimit në pushtet. Nuk ka asgjë të përbashkët mes tyre dhe shumë nga protestuesve të zakonshëm.
Atëherë, pse dalin, pse protestojnë, pse lënë familjet e tyre në Kamzë, në Lezhë, në Shkodër, në Fier, ta zëmë dhe vijnë në Tiranë për të dëgjuar pikërisht atë që kanë dëgjuar prej kohëve, fjalë të mëdha dhe delirin e dy a tre liderëve, të cilët njërën dhomë të njërës nga shtëpitë e tyre e kanë më të madhe sa gjithë banesa e protestuesve; të cilët, aq sa u dërgojnë fëmijëve të tyre në një ditë jashtë shtetit do e mjaftonte të tjerëve për të jetuar në një muaj!
Çfarë i lidh këto njerëz, që për dallim me dhunuesit e opozitës, qoftë politike apo huligane, qoftë nga ata që nxisin me fjalë apo ato që hedhin gurë, flakadanë, bomba molotov, pishtarë etj, kanë dinjitet dhe halle?
Normalisht, këto njerëz, të dinjitetshëm dhe të varfër, duhej të ishin në anën e pushtetit, të qeverisë, të kishin mbështetjen e së majtës dhe ta mbështetnin atë, pasi, askush më tepër se sa një forcë e së majtës nuk është e detyruar të mbështetë këto njerëz dhe të mbështet prej tyre.
Qeveria e sotme, e cila në pushtet ka marrë votat masive të varfërve, si në mandatin e parë, ashtu , edhe më masivisht në mandatin e dytë, duhej të ishte porta e tyre e shpresës; ata duhej të ishin përkrahësit e saj më të furishëm.
Ja, që nuk është!
E rëndë për t’u thënë dhe e vështirë për t’u besuar!
Në gjashtë vite të qeverisjes së majtë njerëzit kanë pritur shumë prej saj. Më shumë se gjithë të tjerat. Për shumë arsye.
Kanë pritur pasi në qeverisjen pararendëse ishte një skotë politike, e cila, veçse të vidhte masivisht dhe rëndë, edhe të vriste. Të vriste në mesin e ditës, në mesin e bulevardit dhe, pasi të kishte vrarë njerëzit tuaj, vinte netëve, me skafandra dhe të rrëmbente fuqishëm, të dërgonte në qeli burgu dhe të linte plagë në trup.
Ishte një qeverisje, e cila, në tetë vite, jo vetëm krijoi e fuqizoi oligarkinë politike e financiare, por shkoi shumë më tej se kaq: për hir të pushtetit ishte e gatshme të shiste pjesë të atdheut, në emër të të cilit thirret e çirret sot dhe, duke qenë e tillë, as që e kishte ndër mend jetesën e të tjerëve. Një birbo kryeministror shëtiste gjithë botën pa bërë asnjë punë, veç allishverisheve pronësore dhe këtë e dinte kushdo.
Ndaj, njerëzit besuan të majtën. Besuan se do të kishte një fund tragjizmi i mosndëshkimit dhe se Njeriu i quajtur I PANDËSHKUARI, një ditë do e gjente vendin e tij. Besuan në shumë gjëra, të cilat, ose janë bërë në gjysmë, ose sapo kanë filluar të bëhen, ose nuk kanë nisur ende.
Natyrisht , nuk është qeveria fajtore për çka ndodh përmes një tufe anarkistësh politikë dhe huliganë rrugaçë, si ajo që u shfaq ditën e shtunë. Humbësit e 13 prillit kanë bërë edhe më keq në të gjitha qeveritë e së majtës. Sa herë që e majta ka qenë në pushtet, humbësit demokratikas kanë bërë të njëjtën gjë, kanë shkuar edhe më tej se kaq. Kanë rrëmbyer institucione, kanë djegur, kanë grabitur, kanë vrarë, kanë thyer selinë e tyre në depo armësh, kanë nxitur luftën veri – jug; pra, kanë bërë shumë më tepër se në këto ditë të fillimit të këtij viti.
Njerëzit e kanë ditur këtë, por nuk e kanë ditur se, edhe pas greminës financiare, vrasjeve të 21 janarit, tragjedisë së Gërdecit, vjedhjes masive në Rrugën e Kombit, në autostradën e Elbasanit, në TEC-in e Vlorës, nuk do të kishte ndëshkim. Ata kanë pritur nga e majta ndëshkimin, jo si një ngazëllim njerëzor, por si dëshmi se drejtësia ekziston, se ajo mund të ndëshkojë secilin që ka rrënuar jetën e popullit të tij. Dhe kjo do të ishte garancia se edhe vetë e majta në pushtet nuk do të bënte një katrahurë të tillë, se edhe ajo vetë, duke ndëshkuar, do të të mësonte nga ndëshkimi.
Ndodhi çka nuk ishte pritur. Ndërsa askush nuk ndëshkohet, oligarkia bëhet pjesë vendosëse e politikave financiare; ndërsa pritej sekuestrimi i pronave dhe i pasurive të përfituara nga vjedhja dhe korrupsioni, hajdutët, politikë apo në bandat e saj, u bënë më të pasur, më të fuqishëm; ndërsa mendohej se do të shkëputej çdo lidhje mes oligarkisë dhe politikës dhe sytë do të ktheheshin nga të varfrit, oligarkia u bë më e fortë, por jo vetëm kaq – ai vazhdonte të financonte klanet politike të opozitës, sidomos të shefave të saj.
E majta në Shqipëri e ka humbur rrugën e saj. Ose ka mbetur në gjysmë të rrugës. Rilindja mund të jetë pjesë e së majtës, nëse e do këtë, por e majta nuk mund të jetë pjesë e Rilindjes.
Ka një dallim të ndjeshëm mes tyre, por jo fatal. E majta solli Rilindjen në pushtet, edhe përmes votës së të varfërve, të një shtrese të madhe të popullsisë që jeton ndershmërisht, por jo që Rilindja të bëhet e plotfuqishme dhe të dalë nga e majta si një njësi politike qeverisëse, jashtë tagrit dhe mendimit politik të së majtës.
Dualiteti i krijuar, qoftë edhe në heshtje, mes të majtës në aspiratën e saj dhe Rilindjes në krijimin e një shtrese të privilegjuar brenda saj, një ditë do të ketë pasojat e saj, të cilat, edhe pse nuk do të rëndojnë mbi fatin e asaj pjese që cilësohet Rilindje, do të ketë pasoja në jetën e vendit.
E majta e ka humbur rrugën e saj. Do të ketë gjithnjë njerëz që protestojnë kundër një qeverie, qoftë kjo edhe e majtë. Shumë nuk do të protestojnë se e duan Bashën, Kryemadhin e mos më keq, Berishën, por sepse nuk e kanë gjetur veten në jetën e përditshme dhe drejt tyre duhet kthyer vëmendja e qeverisë së sotme, duke thirrur pranë vetes aspiratat dhe vizionin e së majtës progresive, duke dëshmuar se qëllimi i pushtetit nuk është krijimi i një kaste politike e as ndërrimi i saj me një tjetër, por sjellja e vlerave për një fillim të ri në një vend të barabartë për të gjithë.
Qeveria e tashme nuk ka pse të ketë frikë nga fjalimet halucinante të Bashës dhe as nga mburrjet e çuditshme të Kryemadhit, as nga frikësimet e Berishës që çdo javë e hedh Ramën në Lanë apo i tregon vrimën e miut; ajo nuk pse të trembet as nga një grusht huliganësh dhe rrugaçë të zakonshëm që mendjen e kanë tek guri, flaka dhe dinamiti. Të parët janë të zvetënuar dhe të provuar, qoftë në qeveri, qoftë në opozitë. Nuk bëjnë për opozitë, hajdutë në qeveri. Huliganët janë në çdo shtet dhe asnjëherë e djathta nuk e merr dot pushtetin përmes gurëve të tyre. Përkundrazi, humb prej tyre, por një karabush politik si Basha nuk e di këtë.
Qeveria mund të bjerë nga ata, të heshturit, që rrinë në radhën e dytë të protestës, që nuk hedhin as gurë e as zjarre mbi Policinë e Shtetit, që heshtin dhe mendojnë dhe të cilët, në fakt, duhet të ishin në krahun e qeverisë, nëse kjo e fundit do të ishte në krahun e tyre.
Po e djathta? Ajo nuk ekziston më! Mendohej të ishte, por nuk u bë kurrë. Dhe nuk kishte se si të bëhej. Një forcë politike e krijuar nga skalioni i dytë i komunistëve të kohës së Enverit, bindshëm shërbëtorë të regjimit, nuk mund të bënte një forcë politike të së djathtës progresive, sepse nga hithrat e prashitjes së dytë mund të bësh, në fund të fundit, një lakror interesant, por kurrë një forcë politike nacionale.
Ata, pas vitit 1997, u bënë një forcë politike, e cila, edhe pse kishte në vete disa idealistë të mëdhenj, të frymëzuar prej idesë së tregtisë, shitën çfarë mundën, deri nderin, të vërtetën, ndërgjegjen. Me të tillë, që ende janë në kreun e politikës, nuk mund të bëhet as shteti e as e djathta që duhet të jetë.
Ky vazhdon të jetë fati i Rilindjes, por jo i atyre që sot protestojnë. Ata nuk do të jetë kurrë në rritje në ditët e protestës, por një ditë tjetër, duke menduar, do të mund të bëjnë rrëzimin e qeverisë, duke sjellë një tjetër, e cila nuk është e tyrja, por nga halli i braktisjes nga ata që vetë e sollën në pushtet.
Përtallja me protestat do të ishte dita e keqe e Rilindjes dhe fillesa e humbjes së të majtës. Si çdo lëvizje njerëzore ajo duhet parë shumë-planësh, duke lënë mënjanë tmerrin qytetar të asaj nate, kur një hordhi sulmonte institucionet dhe të mendojë se si, lehtësisht, të mbrojë ata përmes një kursi të ri, më të njohur, më konkret dhe me domethënës për mbështetësit e saj dhe të varfrit pavarësisht bindjeve të tashme.
Rrugë tjetër nuk ka.(Dita)