Dibran Fylli

Dibran Fylli: Një himn për Sanxhakun e Nishit

 Krijimi poetik “M’dridhet zâni n’çifteli” i autorit Shaban Baksi është rrëfim lirik me elemente të rrëfimit epik e dramatik, vepër letrare që himnizon sakrificën e qëndresën e popullit shqiptarë për mbrojtjen e trojeve stërgjyshore të Sanxhakut të Nishit dhe luftën kundër armiqve të shumtë e të egër. Duke qenë autori edhe vetë krijues, këngëtar e rapsod, pikënisje e rrëfimit poetik bëhet pikërisht sakrifica dhe lavdia e kësaj ngjarje tragjike, duke përmendur heronjtë dhe dëshmorët e rënë gjatë viteve 1877/’78 e deri në ditët e sotme. Autori Shaban Baksi ka synim të përmend emër për emër të gjithë fshatrat e vendbanimet e trojeve shqiptare të aneksuara, sepse secili prej tyre është një qëndresë më shumë, një flijim më shumë në altarin e lirisë për t’i mbrojtur trojet e të parëve.

Për liri është kënduar dhe është luftuar edhe më herët, ai zjarr ka qenë i ndezur përherë, prandaj autori Shaban Baksi rrëfimin-këngë e pasuron edhe me emra të tjerë të krenarisë dhe të historisë sonë kombëtare, siç janë Çamëria, Presheva, Shkupi, Medvegja, Tivari, Tetova, Bujanoci, Ulqini, Plava e Gucia, Kumanova e tjera. Autori nuk mund ta fshehë, por këtë e thonë edhe shtresat tekstore, vepra është këngë dhe himn për Sanxhakun e Nishit, për këtë trevë arbërore që shumëherë nëpër histori, u sakrifikua, tregoi qëndresë, rrëmbeu pushkën dhe me trimat e saj arriti të mbruhet me lirinë, historinë dhe krenarinë e atdheut.

       Mirëpo, mendoj, titulli i veprës të zgjon edhe asociacione të tjera të të menduarit. Ku është sot Sanxhaku i Nishit? Si ndihet ajo pjesë e robëruar? A ka mjaft dritë në ato treva shqiptare? Këto janë vetëm pyetje retorike artistike, s’ka nevojë për përgjigje.

Vepra “M’dridhet zâni n’çifteli” është shkruar në formën dhe në frymën e një rapsodie popullore dhe në të vërehen edhe ndikime nga autorë të tjerë që kanë krijuar rrëfime letraro-popullore me elemente të epit kombëtar. Është përdorur strofa katërshe me tetëvargëshin popullor dhe rimën. Autori është i vetëdijshëm për vështirësitë që dalin gjatë kultivimit të kësaj forme të rrëfimit letrar dhe në përgjithësi i ka asimiluar pozitivisht ndikimet dhe përvojën që ka nga leximi i formave të tilla letrare jo vetëm të letërsisë sonë. Në disa strofa, duke pasur qëllim rimimin e vargjeve, vërehet një rënie e nivelit estetik e gjuhësor, por kjo tejkalohet shpejt në strofat e tjera ku vërshon fryma e rrëfimit të mirëfilltë letrar.

Mospërdorimi i gjuhës letrare në këtë krijim shpreh qëllimin e autorit që ky tekst të ketë formën dhe frymën e këngës popullore shqiptare të veriut, veçanërisht të Kosovës, këngë kjo që është kultivuar në dialektin gegë.

Kontrolloni gjithashtu

Shpresa Bajraktari: Krenari – 80 vjetori i çlirimit të Tiranës !

Krenari – 80-vjetori i Çlirimit të Tiranës! 17 nëntori 1944 është Dita e Çlirimit të …