Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
E dua Izraelin. Është një vend i madh. Kosova është mik i Izraelit”, kishte thënë kryetari i Kosovës, Hashim Thaçi, menjëherë pasi shpalli pavarësinë nga Serbia, në vitin 2008. Një dekadë më vonë, Thaçi premtoi të hapte një ambasadë në Jerusalem, nëse shteti izraelit e njeh Kosovën. Për më shumë se 10 vjet, elita politike e Kosovës po mashtrohet duke shpresuar në Shtetin e Izraelit me gjithë refuzimin e Tel Avivit për të njohur pavarësinë e Kosovës, zyrtarët e saj vazhdojnë të jenë të përulur.
Në prill të këtij viti, kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, mirëpriti gjashtë investitorë amerikanë në Prishtinë në zyrën e tij të dekoruar me flamujt e Kosovës, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Izraelit. Ai u tha mysafirëve në atë kohë: “Ne jemi shumë krenarë për bashkëpunimin tonë me SHBA dhe popullin hebre, dhe Izraeli si shtet është një model me role të mira”.
Gjatë një udhëtimi korriku në Izrael të organizuar nga Komiteti i Hebrenjve Amerikanë, ambasadorja e Kosovës në Shtetet e Bashkuara Vlora Citaku tha se ajo e donte shumë shtetin Sionist dhe sipas saj populli i Kosovës “e shikon Izraelin si një shembull se si mund të ndërtohet një shtet”. Ajo duket se nuk e dinte për faktin se shteti izraelit ishte ndërtuar mbi spastrim etnik që zgjat mbi popullin palestinez dhe se ajo ishte personalisht refugjate për shkak të një fushate të ngjashme të spastrimit etnik. Nëse kosovarët e zakonshëm e duan Izraelin është me të vërtetë një çështje polemike, por është e qartë që qeveria e tyre ka adoptuar një qëndrim kokëfortë të Izraelit, duke injoruar historinë, realitetin gjeopolitik dhe pikëpamjet praktike të Izraelit.
Kosova ka probleme në njohjen ndërkombëtare. Megjithëse më shumë se 90% e popullsisë është shqiptare, Serbia ende pretendon të kontrollojë Kosovën, duke thënë se ajo është historikisht territori serb. Thelbësore për narracionin e Beogradit është Beteja e Kosovës në 1389, ku osmanët pushtuan serbët dhe shpejt pushtuan tokat serbe. Kjo datë u bë gurthemeli i etnosit kombëtar serb gjatë përpjekjeve për të ndërtuar një shtet të ri të pavarur serb në shekullin XIX. Megjithëse demografia ndryshoi ndjeshëm gjatë katër shekujve të sundimit otoman, Kosova u mistifikua në narracionin nacionalist serb si “zemra e Serbisë” dhe madje si “Jerusalemi i Serbisë”.
Gjatë sundimit jugosllav dhe atë të atëhershëm serb, shqiptarët e Kosovës ishin nën forma të ndryshme shtypjeje, nga praktikat koloniale nga fillimi i shekullit të 20-të deri në spastrimet etnike në vitet 1990. Gjatë luftës së vitit 1999, gati 90% e popullsisë së Kosovës u zhvendos, dhe mijëra u vranë para ndërhyrjes së NATO-s, duke detyruar trupat serbe të tërhiqeshin.
Si rezultat, kosovarët dhe elita e tyre janë bërë kategorikisht pro-amerikane. Sipas një sondazhi të Gallup për vitin 2018, banorët e Kosovës janë më proamerikanët në botë dhe afërsisht 75% e tyre mbështesin administratën aktuale të SHBA. Një numër i madh i hapësirave publike të Kosovës janë zbukuruar me flamuj të Amerikës ndërsa në Prishtinë ka përmendore për ish-Presidentin e SHBA Bill Klinton dhe Sekretaren e tij të Shtetit Madeleine Albright. Nuk është për t’u habitur atëherë se kur bëhet fjalë për politikën e jashtme, siç theksoi, zonja Çitaku gjatë vizitës së saj në Izrael, “Kosova gjithmonë ndjek pozicionet e SHBA”. Kjo do të thotë që Qeveria e Kosovës është e padiskutueshme dhe e padukshme pro-izraelite.
Politikanët e Kosovës rrallë flasin për Palestinën dhe palestinezët nuk pranojnë ta njohin Kosovën si shtet, si dhe çdo marrëdhënie diplomatike me të. Ka shumë arsye për këtë armiqësi të jashtëzakonshme të dy kombeve, të cilat kanë një histori të ngjashme vuajtjesh. Si anëtar drejtues i Lëvizjes jo të Bashkuar, Jugosllavia mbështeti Organizatën Çlirimtare Palestineze dhe shkëputi të gjitha lidhjet me Izraelin pas luftës së vitit 1967. Megjithatë, pas shpërbërjes së Jugosllavisë në vitet 1990, shtetet e reja të shfaqura e përcaktuan veten si demokraci liberale perëndimore dhe miratuan politikat izraelite në rrugën drejt integrimit evropian. Kosova nuk bën përjashtim.
Granatat izraelite në Tregun Markale të Sarajevës në gusht të vitit 1994
Por, në kohën e Slobodan Millosheviçit, Serbia po merrte një rrugë tjetër. Megjithëse ishte e para midis shteteve të ish-RSFJ-së që hapi një ambasadë në Tel Aviv, ajo gjithashtu vazhdoi të bënte gjeste simbolike në Palestinë. Ishte i vetmi vend në rajon që votoi për pranimin e Palestinës në Kombet e Bashkuara si vëzhguese jo anëtare në vitin 2012. Në përgjigje të mbështetjes së Serbisë për Palestinën në skenën ndërkombëtare, Autoriteti Palestinez jo shpesh shprehu vlerësimin e tij, por shpalli kundërshtim ndaj shtetësisë së Kosovës. Në janar të vitit 2000, vetëm disa muaj pas fushatës brutale të regjimit të tij kundër shqiptarëve të Kosovës, Autoriteti Palestinez e ftoi Millosheviçin të festonte Krishtlindjet Ortodokse në Betlehem.
Një shembull më i fundit është nga korriku 2019, kur ambasadori palestinez në Beograd Mohamed Nabhan falënderoi Serbinë për mbështetjen e saj të gjatë dhe përsëriti që Palestina do të kundërshtonte pranimin e Kosovës në Interpol. Opozita palestineze ndaj shtetësisë së Kosovës gjithashtu mund të lidhet me betejat e vetë Palestinës për njohje. Argumentet amerikane, izraelite dhe evropiane për mos njohjen e Palestinës shpesh bazohen në refuzimin e një deklarate të njëanshme të shtetësisë, e cila nuk ishte problem në rastin e Kosovës, kur Kosova shpalli pavarësinë e saj.
Derisa qeveritë perëndimore dhe organizatat hebraike dënuan regjimin serb në vitet 1990, qëndrimet izraelite shkonin nga të pakënaqura, në rastin më të mirë, por duke e mbështetur, në rastin më të keq.
Për më tepër, ka disa indikacione, që hedhin dritë në faktin se Izraeli ka shkelur embargon e armëve të imponuar nga Perëndimi ndaj Jugosllavisë dhe i ka shitur armët Beogradit. Sipas profesorit izraelit, Yair Auron, “nuk ka pothuajse asnjë dyshim” se predha që ra në Tregun e Sarajevës të Markale në gusht 1994, duke vrarë 68 dhe duke plagosur 142 njerëz, në një masakër të njohur në të gjithë botën, si masakra e Sarajevës, u prodhua në Izrael. Në përgjigje të incidentit, Izraeli lëshoi një dënim që nuk bëri asnjë dallim midis viktimave dhe autorëve.
Duke paraqitur prova që Izraeli po armatoste forcat serbe, Auron dhe aktivisti izraelit për të drejtat e njeriut Eitay Mack, i kishin bërë thirrje shtetit në vitin 2016 të lëshojë dokumente në lidhje me përfshirjen e shtetit izraelit në gjenocidin në Bosnje dhe Hercegovinë. Sidoqoftë, Gjykata Supreme e Izraelit ishte e mendimit se shpallja do të kërcënonte sigurinë dhe marrëdhëniet e jashtme të Izraelit.
Kur shpërtheu lufta në Kosovë, Izraeli kishte hezituar të qëndronte hapur kundër Serbisë. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu dënoi vetëm mizoritë e kryera nga forcat serbe vetëm pasi kritikoi heshtjen e tij fillestare. Ministri i tij i jashtëm, Ariel Sharon, dënoi ndërhyrjen e NATO-s në Kosovë në 1999. Ai shprehu kundërshtim ndaj vetëvendosjes shqiptare, duke përdorur retorikën islamofobike, duke paralajmëruar “botën e lirë” për rrezikun e një “blloku të madh të shteteve islamike”, duke e bërë “Shqipërinë e Madhe”. Pas humbjes së tij në zgjedhjet e Izraelit atë vit, Netanyahu publikoi faktin se qeveria e tij kishte dërguar ndihmë humanitare dhe pranoi afërsisht 200 refugjatë që ai përdori për të manipuluar fushatën.
Një vit pas pavarësisë së Kosovës, Ambasadori i Izraelit në Beograd Arthur Koll konfirmoi që Izraeli nuk do ta njohë Kosovën, duke i kërkuar “popullit serb dhe qeverisë” që “të vlerësojë qëndrimin e Izraelit” si një shenjë miqësie. Pas agresionit izraelit në Gaza në 2014, Presidenti aktual serb Aleksandar Vucic, i cili ishte pjesë e regjimit të Millosheviçit, vizitoi Izraelin dhe tha se Serbia ishte “shumë krenare” për miqësinë e saj me Izraelin.
Me gjithë mbështetjen e fortë të Izraelit për Serbinë – si me fjalë ashtu edhe në praktikë – elita qeverisëse e Kosovës vazhdon të mbështesë hapur shtetin izraelit në çdo mundësi. Sidoqoftë, një dekadë aderimi i verbër në Izrael dhe regjimi i tij i aparteidit, megjithatë, nuk ka paguar politikisht. Në të njëjtën kohë, ekziston një bazë solide për solidaritetin e palestinezëve dhe shqiptarëve të Kosovës, të cilët, me përvojat e tyre unike të shtypjes, ndajnë qëllime të ngjashme të çlirimit dhe njohjes kombëtare. Mund të jetë së shpejti, me vullnetin e njerëzve, e jo drejtimin e tyre të papenguar, që do të vendosë e ardhmja e marrëdhënieve Palestinë-Kosovë.
(Ky vështrim është botuar në Al-Xhazira)
