leoni

Ali Hertica

Ali Hertica: Polarizimi, populizmi dhe globalizimi të hipotezave të besueshme shoqërore

Këto shqetësime e sjelljellin kritika në sistemin demokratik të shoqëris dhe poltikës aktuale  duke u bazu në këto terme poltike. Një kritikë ndaj sistemit politik, natyrisht, duhet të jetë e ngulitur në një kritikë më të përgjithshme shoqërore që konsideron edhe “procese të tjera pune” të tilla si tregu dhe shkenca. Unë e kam sqaruar gjerësisht versionin tim të asaj kritike sociale në një pjesë të mëparshme (Nuk ka asnjë logjikë për problemet komplekse sociale) dhe mund të përmblidhet këtu në disa fjali: kompleksiteti i sfidave tona shoqërore është i tillë që ato të mos jenë më mënyrë inspiruese dhe frymëzuese për të trajtuar format tradicionale të politikës, shkencës dhe tregut. Këto metoda tradicionale bazohen në idenë se ata mund të funksionojnë “vetë-rregullues”, por një analizë e kompleksitetit të problemeve tona sociale motivon depërtimin se vetë-rregullimi nuk funksionon. Ne mund të jemi të shkurtër për tregun dhe shkencën në kontekstin e këtij teksti: një treg i lirë dhe konkurrues është dukshëm i paaftë të përcaktojë (dhe të sillet drejt) kufijtë e tij etik, dhe shkenca “objektive” duhet të rrëfejë se Sfida përfundimtare sot nuk është më sigurimi i provave të besueshme, por krijimi i hipotezave të besueshme. Në atë artikull të mëparshëm unë argumentova se pikërisht për këtë arsye debati rreth kufijve etikë të tregut dhe hipotezave të besueshme shkencore duhet të zhvillohet në konsultim me shoqërinë, dhe se politika duhet të veprojë si ndërmjetës në këtë. Por unë gjithashtu argumentova se vetë politika, në formën e demokracisë përfaqësuese përmes politikës së partisë dhe zgjedhjeve, dhe e organizuar brenda kombit-shtet, nuk është më në gjendje të punojë “vetë-rregulluese” në bazë të logjikës së vet të brendshme, duke ndërtuar kështu besim. Kjo nuk ka të bëjë vetëm me sjelljet politike ose vizionin fodull të demokracisë përfaqësuese që përmenda më lart, por edhe mangësitë e vetë sistemit. Unë i përmenda ato shkurtimisht në artikullin e mëparshëm dhe do të dëshiroja t’i shtjelloj këtu. Unë shoh tre mangësi në atë kuptim.

E para është se demokracia përfaqësuese, si kërkimi i kompromisit bazuar në një betejë të organizuar mendimesh midis përfaqësuesve të zgjedhur të partive politike, shkakton polarizim dhe jo afrim. Ne nuk duhet të harrojmë që strukturat politike që kemi trashëguar nga moderniteti (sistemi i demokracisë përfaqësuese, partitë politike, sindikatat, shoqëria civile) kanë origjinën nga një proces emancipimi shoqëror dhe politik, në mënyrë që forma dhe marrëdhënia e tyre reciproke të mos jenë, siç ishin, kritike. por konflikti si parim përfaqëson dhe konsolidon. Ai sistem nuk funksionon më, dhe kjo kryesisht për shkak se ideologjitë tradicionale të partisë kanë humbur domethënien e tyre si një motor për veprim. Sfidat tona shoqërore, qofshin siguria shoqërore, varfëria apo trajtimi i ndryshimeve klimatike, janë bërë aq komplekse sa nuk ekziston më diçka e tillë siç përcaktohet në mënyrë të paqartë liberale, socialiste, demokratike e krishterë, jeshile, nacionaliste,… pozicione që janë kuptimisht ‘kundër njëra-tjetrës’. mund të pyetet. Për hir të sistemit, partitë, siç ishte, janë të detyruara ta ‘thjeshtëzojnë’ strategjikisht këtë kompleksitet (duke filtruar nuanca) në shtëpi, në mënyrë që ata të dalin me një pozicion të qartë më pas (dhe nuk ka rëndësi nëse janë në shumicë ose në opozitë). Argumenti se ky sistem nuk funksionon më mund të motivohet jo vetëm duke theksuar se si konfliktet çojnë në mënyrë të pandryshueshme në polarizim, ngërçe dhe zvarritje (‘deri pas zgjedhjeve’), por mbështetet edhe nga vëzhgimi se palët mund ose jo nuk po dëmtojnë me vetëdije raportin e vetë atyre strukturave. Partitë tradicionale (socialistët, demokratët e krishterë, liberalët) janë vendosur rreth “qendrës” midis “qendrës së majtë” dhe “qendrës së djathtë” dhe paraqesin veten me programe që janë gjithnjë e më të ngjashme. Ky evolucion mund të jetë një pasojë logjike e një këndvështrimi më “të moderuar” të organizimit shoqëror, por gjithashtu çon në një lloj “krize identiteti” midis atyre partive tradicionale. Përballë kompleksitetit të sfidave tona shoqërore, partitë tradicionale në kongrese reflektimi po përpiqen të rishikojnë ideologjinë dhe profilin e tyre duke siguruar që ato ende dallohen qartë nga njëra-tjetra. Në këtë kuptim, reflektimi politik nuk i shërben më interesave të shoqërisë, por thjesht vetë-ruajtjes së partisë. Dhe nëse ekziston një temë që mund të profilizohet (siç është tatimi mbi pasurinë (fitimin)), debati menjëherë zvogëlohet në një lojë mirënjohëse polarizuese, në të cilën nuk ka vend për reflektim.

Kontrolloni gjithashtu

Shpresa Bajraktari: Krenari – 80 vjetori i çlirimit të Tiranës !

Krenari – 80-vjetori i Çlirimit të Tiranës! 17 nëntori 1944 është Dita e Çlirimit të …