Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Politika […] është edhe pasion dhe perspektivë. Sigurisht të gjithë përvojat historike vërtetoj se njeriu do të nuk e ket; arritur të mundshmen nëse kohë dhe përsëri nëse nuk do të kërkonte të pamunduen. Por për ta bërë atë, një njeri duhet të jetë një udhëheqës, dhe jo vetëm një udhëheqës, por një hero , si edhe, në një kuptim shumë të matur të fjalës […] . Vetëm ai ka bërë thirrje për politika që është i sigurt se ai do të mos shkërmoqet kur bota prej tij i duket shumë e trashë ose shumë atë që ai dëshiron të ofrojë. Vetëm ai që duke u përballuar me të gjithë këto, mund të thuajë “Pavarësisht nga të gjitha!…”, ai ka edhe thirrje për politikë. ”
(Max Weber- Politika si thirrje [1] )
Bota nuk ka qenë e njëjtë gjatë gjithë shekujve. Evolucioni dhe inovolucioni, luftërat dhe revolucionet, ndryshimet teknologjike dhe ekonomike etj., të gjitha kanë shoqëruar historinë njerëzore dhe marrëdhëniet ndërkombëtare. Nëse historia dhe marrëdhëniet ndërkombëtare do të ishin një simfoni, ndryshimi është tema kryesore e saj, një temë që mund të gjendet vazhdimisht, në përsëritje, natyrisht në variacione të ndryshme.
Kjo ese do të vlerësojë se çfarë lloji i teorisë të ndryshimit ne mund të gjejmë për të përcaktuar në mënyrë më adekuate të ardhmen e marrëdhënieve ndërkombëtare në shekullin XXI.
Unë d të përmbledh disa nga teoritë ekzistuese të ndryshimit dhe një varg konceptesh të reja – ndryshimi i hazardit kundrejt ndryshimit të paracaktuar . Do të kem gjithashtu një qasje multidisiplinare, në kryqëzimin midis fushës së marrëdhënieve ndërkombëtare dhe teorisë organizative, duke futur në disiplinën tonë konceptin e << menaxhimit të ndryshimit në IR >> . Menaxhimi i ndryshimit do të ishte një modalitet i mirë për udhëheqësit ndërkombëtarë të mos presin që ngjarjet të vërsulen rrezikshëm mbi kokat e tyre të stresuara dhe të okupuara , por një mënyrë për të kontrolluar ngjarjet dhe për të përcaktuar një të ardhme më të mirë për njerëzimin .Në fund do të analizoj konceptin e ndryshimit në fushën e çështjes kombëtare shqiptare.
Termat Kyçë: ndryshim, teoritë e ndryshimit, marrëdhëniet ndërkombëtare , ndryshimi i hazardit, ndryshimi i paracaktuar , menaxhimi i ndryshimit
Ky citat i përmendur më parë i Max Weber në “Politika si një vokacion” më bëri të zgjedh këtë shkrim.
Mendoj se një udhëheqës botëror (në kuptimin e plotë të fjalës) duhet të jetë jo thjesht një politikan të rastit, i cili e sheh veten e tij / saj vetëm në një pozicion të përkohshëm të pushtetit, e cila ka vetëm për qëllim të jetë një demagog dhe të manipulojë vetëdijen e masave. Por ai / ajo duhet të jetë edhe një vizionar me perspektivë për të ardhmen, me një projekt për gjeneratën e ardhshme s i qenieve njerëzore dhe që menaxhon ndryshim me saktësi dhe vendosmëri të zbatojë këtë projekt për të ardhmen e species sonë ! Ajo duhet të jetë një vizionar që nuk heq dorë nga idetë dhe idealet e tij, pavarësisht nga vështirësitë, pavarësisht nga ashpërsia e jetës sonë ndërkombëtare të tonë XXI st shekull. Kështu që një udhëheqës botëror duhet të menaxhojë ndryshimin në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe ta menaxhojë atë me sukses dhe vemohim! [2]
Hipoteza e këtij punimi është: Çfarë lloji i teorisë së ndryshimit ne mund të gjejmë për të përcaktuar në mënyrë më adekuate të ardhmen e marrëdhënieve ndërkombëtare në shekullin XXI ? Dhe këtu, unë do të analizojë një palë e koncepteve të reja – ndryshim i hazardit dhe ndryshim i paracaktuar . Do të kem gjithashtu një qasje multidisiplinare, në kryqëzimin midis fushës së marrëdhënieve ndërkombëtare dhe teorisë organizative, duke futur në disiplinën tonë konceptin e ” menaxhimit të ndryshimit në marrëdhëniet ndërkombëtare ” . Menaxhimi i ndryshimit do të ishte një modalitet i mirë për udhëheqësit ndërkombëtarë të mos presin që ngjarjet të vërsulen rrezikshëm mbi kokat e tyre të stresuara dhe të okupuara, por një mënyrë për të kontrolluar ngjarjet dhe për të përcaktuar një të ardhme më të mirë për njerëzimin.
Në të vërtetë, ka pak studiues që analizuan “ndryshimin ” në marrëdhëniet ndërkombëtare. Do të vlerësoj këtu vetëm teoritë e Michael Wesley , Aseema Sinha dhe K.J. Holsti (për arsyet e kërkesave hapësinore të kësaj eseje), para se të prezantoj qasjen time të re në teorinë e ndryshimit.
Në artikullin “Ndërtimi i një Teorie të Ndryshimit në Marrëdhëniet Ndërkombëtare: Rrugët e Ndryshimit Përçarës dhe Rritës në Politikën Botërore”, Aseema Sinha sheh një karakteristikë tjetër të ndryshimit. Ajo e përkufizon ndryshimin global ” si një zhvendosje në tre dimensione: fuqia ose interesat, idetë dhe institucionet. Pra, ndryshimi ndërkombëtar mund të zbulohet përmes ndërrimeve në shpërndarjen globale të energjisë, ndryshimeve në angazhimet ideologjike nga kombet dhe aktorëve jo-shtetërorë dhe riorientimeve në punën e institucioneve ose krijimit të institucioneve të reja, të përcaktuara gjerësisht për të përfshirë regjime ose rregulla dhe norma informale ” [3] .
Ajo gjen një tipologji, duke bërë dallimin midis ndryshimit të ngadaltë rritës dhe ndryshimit përçarës. Procesi i ndryshimit pasi vazhdimësia / ndryshimi brenda institucioneve çon, sipas teorisë së Sinha-s në ndryshimin endogjen me një shkak kumulativ si ndryshim i ngadaltë dhe kumulativ ose rritës (shembull: modernizimi ekonomik në Gjermani, i ndjekur nga një rënie) ose ndryshimi endogjen me efektet e pragut si ndryshimi përçarës (shembull: perestrojka dhe reformat e glasnostit në BRSS, të bëra nga Gorbaçov). Në të kundërt, i gjithë sistemi mund të ndryshojë dhe është një rirregullim revolucionar ose ndryshim si një ndryshim revolucionar endogjen si ndryshim i ngadaltë dhe rritës ose kumulativ (për shembull Lufta e Ftohtë ose détente ose ekuilibri i fuqisë) ose ndryshim ekzogjen si ndryshim përçarës (për shembull Lufta e Parë Botërore, Lufta e Dytë Botërore).
Michael Wesley analizon tre qasje të ndryshme në marrëdhëniet ndërkombëtare në lidhje me ndryshimin: “teleologjia”, “ciklikiteti” dhe “episodizmi”. Në punimin ” Teleologjia, Ciklikiteti dhe Episodizmi: Tre pikëpamje konkurruese të ndryshimit në marrëdhëniet ndërkombëtare “, ai e ndan qasjen teleologjike në variantë liberale dhe kritike: ” Për liberalët, përparimi në marrëdhëniet ndërkombëtare rezulton nga triumfi i ngadaltë i interesave njerëzorë mbi pasionet njerëzore, të shqetësimeve materiale mbi shtysat emocionuese […] Në heqjen e veshjeve intelektuale të funksionimit të rendit aktual, shkrimtarët kritikë synojnë të zbulojnë pabarazitë dhe padrejtësitë e sistemit aktual, si një hap i parë për ndryshimin e këtij sistemi. Në këtë konceptim, agjencia njerëzore në evolucionin e marrëdhënieve ndërkombëtare rafinohet deri tek studiuesi i marrëdhënieve ndërkombëtare, ai / ajo vetë si agjent rrënjësor i ndryshimit “[5]
Te karakteristikat e ndryshimit të shikuara përmes lenteve të teleologjisë , sipas Wesley janë se ndryshimi është progresiv dhe unidirectional, mund të alternativ midis periudhave. Është një teori optimiste e ndryshimit, në kundërshtim me pikëpamjen ciklike të ndryshimit. Teoria ciklike e ndryshimit ka në thelbin e saj idenë se ne mund të gjejmë paralele midis ngjarjeve të historisë dhe atyre që po ndodhin sot dhe kësaj me synimin për të mësuar se si të sillemi sot. ” Duke marrë frymëzim nga Machiavelli, ciklikistët besojnë se roli i marrëdhënieve ndërkombëtare është të ofrojnë këshilla të qarta për politikën mbi gjendjen aktuale dhe të ardhshme të ciklit të historisë “[6] Teoria e tretë – episodizmi – e koncepton ndryshimin si episodike dhe të paparashikueshme në kohën, shtrirjen dhe drejtimin e saj. “Është një konceptim i marrëdhënieve ndërkombëtare si një fushë e veprimtarisë njerëzore që tenton rutinat dhe ngecjet, duke grumbulluar me kalimin e kohës strukturat dhe forcat e inercisë që mbingarkohen periodikisht nga ndryshimi themelor.”[7]
Nuk mendoj se ky koncept i teleologjisë së ndryshimit është analizuar mirë në artikullin e Wesley Michael . Ai vendosi etiketimet “teleologjike”, zhveshur nga kuptimi i saj… ” Teleologjia – nga greqishtja “ telos ” i referohet një veprimi që është planifikuar qëllimisht . Teleologjia do të thotë orientim i synimit drejt një qëllimi të përcaktuar. Veprimi konsiderohet të jetë veprim i qëllimshëm ose duke punuar në një reagim të vazhdueshëm. Teleologjia është krejtësisht e ndryshme nga marrëdhënia e thjeshtë e stimulit dhe përgjigjes ” [8] . Si do të prezantoj termi “ndryshim i paracaktuar” në teorinë e marrëdhënieve ndërkombëtare, ne do të shohim se ky lloj i ndryshimit është pikërisht teleologjik – që synon drejt një qëllimi, për një para – veprim të nxitur nga një qëllim dhe realizuar përmes një strategjie. Teorisë së Wesley Michel i mungon analizimi i kësaj pike!
