Rreth 300 serbë që po luftojnë në Donbas kundër Ukrainës i paguan organizata ruse „Kosovski front”

David L. Phillips dhe Lulzim Peci: Konfliktet në Ukrainë dhe Kosovë janë të ndërlidhura

Kryetari i Rusisë, Vladimir Putin pretendon se mbrojtja e rusëve etnikë justifikon veprimin ushtarak kundër Ukrainës. Shqetësimi i Putinit për pakicën ruse të Ukrainës është bombastik. Qëllimi i tij më i madh global është të përballet me NATO-n dhe të minojë udhëheqjen e SHBA-së për të shëlbuar lavdinë e kaluar të Perandorisë Ruse.

SHBA duhet të jetë gati për nxitjen ruse në shumë fronte. Ndërkohë që presidenti Joe Biden është i përqendruar në Ukrainë, një tjetër kërcënim po afrohet në Ballkanin Perëndimor. Serbia, duke vepruar si përfaqësuese e Rusisë, po intensifikon përpjekjet për të destabilizuar Kosovën, një vend i vendosur pro-amerikan që aspiron anëtarësimin në NATO dhe Bashkimin Evropian. Putin llogarit se një përshkallëzim i dhunës vdekjeprurëse në Evropën Juglindore do të largonte administratën e Bidenit nga një përgjigje e vendosur ndaj veprimeve të Rusisë në Ukrainë.

Ukraina është një kuti e zezë. Më shumë se 120,000 trupa ruse janë grumbulluar në kufirin lindor të Ukrainës, duke përfshirë snajperë, tanke dhe artileri. Vetëm shtatë vjet më parë Rusia pushtoi dhe Krimenë, pjesë e Ukrainës sovrane dhe të pavarur, duke pretenduar se mbronte rusët etnikë.

Kufiri Rusi-Ukrainë është një pikë e rrezikshme për përshkallëzimin e konfliktit. Kur Putini dhe Presidenti i SHBA Joe Biden u takuan përmes telekonferencës më 7 dhjetor, Putini kërkoi garanci që Ukraina nuk do të bashkohej kurrë me NATO-n ose nuk do të lejonte infrastrukturën e NATO-s në tokën e saj. Biden nuk dha asnjë garanci të tillë. Ukraina është një shtet sovran dhe i pavarur, i cili merr vendime vetë.

Putini ndjek një qasje luftarake ndaj Ukrainës, duke e ditur se konflikti i shërben keq Rusisë me komunitetin ndërkombëtar. Ai po kujdeset për një audiencë vendase ruse, e cila beson se Ukraina është pjesë e Rusisë dhe duhet të disiplinohet për ndarjen nga atdheu.

Ndërsa administrata Biden është e fokusuar në Ukrainë, një skenar i ngjashëm po shpaloset në kufirin mes Serbisë dhe Kosovës. Gjatë dekadës së fundit, Rusia dhe Serbia e kanë zgjeruar shumë bashkëpunimin e tyre ushtarak. Serbia dyfishoi buxhetin e saj të mbrojtjes gjatë tre viteve të fundit në 1.5 miliardë dollarë. Janë shumë para për t’u shpenzuar kur nuk ka kërcënim të jashtëm.

Serbia me sa duket po përgatitet për luftë, duke shpenzuar shumë për armë të sofistikuara sulmuese. Ajo bleu avionë luftarakë MIG, tanke T-72 dhe forca të tjera të blinduara nga Rusia. Serbia dhe Rusia- krijuan një “Qendër Humanitare” në Nish rreth 100 km nga kufiri i Kosovës. Baza është një qendër për operacionet e inteligjencës dhe një terren për operacione speciale, duke përfshirë mercenarët rusë.

Në Ukrainë, Rusia vendosi “trupa të vegjël të gjelbër”, që vepronin të fshehtë pa shenja ushtarake. Në mënyrë të ngjashme, agjentët rusë janë të pranishëm në veri të Kosovës. Operacionet e inteligjencës ruse përfshijnë operacione të gjera kibernetike dhe operacione të influencës malinje që synojnë të radikalizojnë serbët e Kosovës.

Kriza më e fundit në marrëdhëniet Kosovë-Serbi u nxit nga Serbia në shtator të vitit 2021. Qeveria e Kosovës vendosi masa reciprociteti për targat e automjeteve me Serbinë. Në përgjigje, presidenti i Serbisë Aleksander Vuçiq vendosi ushtrinë afër kufirit me Kosovën. Tensionet u përkeqësuan nga MIG-29 që përshkuan hapësirën ajrore të Kosovës.

Beogradi gjithashtu intensifikoi mbështetjen e tij për Republikën Serbe, një entitet separatist në Bosnje dhe Hercegovinë. Marrëveshja e Dejtonit parashikoi rregullime të shumta për vetëqeverisje nga serbët e Bosnjës. Çdo gjë më shumë do të arrinte kulmin me fragmentimin e Bosnjës, të cilën BE dhe SHBA e kundërshtojnë fuqishëm.

Kapitulli 35 i bisedimeve të pranimit të Serbisë në BE kërkon njohje reciproke dhe normalizim të marrëdhënieve me Kosovën. Ruajtja e Kapitullit 35 është leva më e madhe e BE-së mbi Serbinë, duke vendosur kushte strikte për perspektivat evropiane të Serbisë. Vuçiq nuk është i gatshëm të njohë pavarësinë e Kosovës, kështu që aspiratat e Serbisë për në BE janë të bllokuara. Ndërsa Vuçiç thotë se do të braktisë anëtarësimin në BE dhe do të kërkojë partneritete euroaziatike me Rusinë dhe Kinën, ky pretendim është i pasinqertë. Ai dëshiron të riorientojë bisedimet Kosovë-Serbi duke provokuar një shpërthim.

Putin përmendi “precedentin e Kosovës” për të justifikuar pushtimin rus të Abkhazisë dhe Osetisë së Jugut në Gjeorgji. Edhe miku i ri më i mirë i Putinit, Xi Jinping, kundërshton njohjen ndërkombëtare për Abkhazinë, Osetinë e Jugut dhe Transnistrinë, gjë që do të krijonte një precedent të rrezikshëm për pjesët e Kinës që gërryen nën sundimin autoritar të Xi. Jashtë Bjellorusisë, nuk ka oreks në komunitetin ndërkombëtar për të vulosur pushtimin e territoreve të Putinit në Gjeorgji.

Duke i bërë jehonë komenteve të Putinit për Ukrainën, Vuçiç kërcënoi se do të ndërhynte ushtarakisht në Kosovë për të “mbrojtur popullatën e pambrojtur serbe”. Ambasadori i Rusisë në Serbi, Alexander Botsan-Kharchenko, zgjodhi këtë kohë toksike për të inspektuar trupat ushtarake të Serbisë, të cilat ishin në një gjendje të gatishmërisë luftarake të ngritur. Veprimi i tij ishte një deklaratë e solidaritetit ruso-serb kundër Kosovës.

NATO duhet të jetë e gatshme për mundësinë që Serbia, në bashkëpunim me Rusinë, të nxisë një krizë në pjesën veriore të Kosovës, duke hapur një konflikt të armatosur proxy. Ky skenar pasqyron qasjen e Rusisë në rajonin lindor të Donbasit të Ukrainës.

Rusia dhe Serbia po testojnë përkushtimin e NATO-s dhe SHBA-së ndaj aleatëve dhe partnerëve. Putin beson se “teatrot e luftës” të njëkohshme në Ukrainë dhe Kosovë do ta zgjeronin NATO-n dhe do të testonin përkushtimin e Uashingtonit. Dështimi për të mbrojtur Kosovën do të hapte derën për një luftë më të gjerë evropiane, duke prekur rendin aktual botëror.

Diplomati legjendar amerikan, Richard C. Holbrooke, tha për ish-presidentin e Serbisë Slobodan Millosheviç: “[Ai] përpiqet të zgjidhë një problem duke e bërë një problem më të madh.” E njëjta gjë mund të thuhet për politikën e Putinit në pjesën e jashtme të Rusisë dhe në Ballkan.

Putini nuk dëshiron një konfrontim të drejtpërdrejtë me SHBA-në në Detin e Zi. Ai as nuk dëshiron që SHBA të zbatojë sanksione shtrënguese. Biden e paralajmëroi Putinin se SHBA ishte e përgatitur të zbatonte një paketë hakmarrjesh diplomatike dhe ekonomike gjatë telekonferencës së tyre të fundit. Biden do të përfundojë Nord Stream-2, një burim kritik të ardhurash për Rusinë që shet gaz natyror në Evropë në rast të një sulmi ndaj Ukrainës.

Disa anëtarë të BE-së nuk kanë oreks për t’iu bashkuar sanksioneve ndaj Rusisë. Ata janë të shqetësuar se Rusia mund të hakmerret duke kufizuar shpërndarjen e gazit të saj natyror për konsumatorët në Evropë. BE-ja dëshiron të drejtojë rrugën e saj, por nuk do t’i lejojë SHBA-në të zbatojë vetë sanksionet. Bashkëpunimi transatlantik është më efektiv kur bëhet fjalë për sanksionet që synojnë adresimin e agresionit rus.

Putin mendon se mund të shmangë një konfrontim të madh me SHBA-në për Ukrainën duke krijuar një krizë mes Serbisë dhe Kosovës. Dhuna në Kosovë do të përfshinte SHBA-në dhe trupat nga vendet e NATO-s që janë me bazë në Kosovë. Një sulm mund të provokojë ndërhyrjen e Shqipërisë. Këshilli i Atlantikut të Veriut mund të aktivizojë Nenin 5 të Kartës së Aleancës së Atlantikut të Veriut. “Një sulm ndaj çdo aleati të NATO-s do të konsiderohej një sulm kundër të gjithë anëtarëve të Aleancës”, i cili do të ndërmerrte veprimet e nevojshme për të ndihmuar.

Putin beson se: “Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik ishte tragjedia më e madhe gjeopolitike e shekullit të 20-të”. Revizionizmi sovjetik dhe anti-amerikanizmi janë karakteristika përcaktuese të sundimit perandorak të Putinit.

(Ky artikull u botua fillimisht në New Europe më 16 dhjetor 2021)

Kontrolloni gjithashtu

BDI dënon vendimet e fundit të Moskës zyrtare për aneksimin e territoreve të Donbasit dhe Luhanskut nga Ukraina

BDI: Qeveria me eksponentë putinistë që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, ka bllokuar marrëveshjet e mëhershme

Bashkimi Demokratik për Integrim, nënvizoi  rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë midis institucioneve të Republikës së …