Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Analisti politik Ljubomir Filipoviq dhe shkrimtari, Andrej Nikolaidis besojnë se normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës me shumë mundësi nuk do të ndodhë dhe se Mali i Zi, në të njëjtën kohë, do të mbetet një terren trajnimi për realizimin e “ideve të rrezikshme të shtetit të madh serb”.
Se si do të ndikojë normalizimi i mundshëm i marrëdhënieve, pavarësisht se si do të thotë kjo frazë, në klimën politike të Ballkanit Perëndimor, është një nga pyetjet e shumta që shtrohet gjithnjë e më shpesh. Demonstratat e organizuara nga grupet e djathta në Beograd tregojnë se i gjithë procesi nuk do të shkojë pa probleme, siç e imagjinojnë disa me naivitet. Për ta çdo marrëveshje me Kosovën është “tradhti ndaj Serbisë”, dhe në takim kanë kërkuar që të hidhet poshtë plani gjermano-francez për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Vetëm një ditë më vonë, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, siç raportojnë agjencitë e lajmeve, ka thënë se propozimi gjermano-francez nuk është menduar si propozim për një marrëveshje përfundimtare, duke shtuar, se plani paraqet një de njohja fakto e Kosovës. “Nuk synohet si propozim për një marrëveshje përfundimtare. Por është normalizimi, i cili ende nuk ka përfunduar, sepse parasheh, mund të themi, njohje de facto”, tha kryeministri i Kosovës.
Me turp, pak kohë më parë filloi të shtrohej pyetja se çfarë politike, në rast të normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, do të vazhdonte të udhëheqë Beogradi zyrtar dhe ata që ishin pak më të guximshëm, në mendimet e tyre, pyesnin veten. cili shtet do të ishte objekt i pranisë së shtuar të politikës serbe. Në ato diskutime u kristalizua një emër – Mali i Zi.
Poligoni i ideve serbomadhe
Mali i Zi është tashmë terreni në të cilin politika e Serbisë së Madhe kryen manovra të rrezikshme hegjemoniste, thonë bashkëbiseduesit e Al-Xhazirës, Ljubomir Filipoviq dhe shkrimtari Andrej Nikolaidis, të vetëdijshëm për dy gjëra: së pari, se mendimet për rritjen e mundshme të veprimit të një politike të tillë janë të bazuara; së dyti, se Mali i Zi do të jetë zona e veprimit të politikës së “botës serbe” edhe nëse nuk do të ketë normalizim të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.
Analisti politik Ljubomir Filipoviq dhe shkrimtari Andrej Nikolaidis besojnë se normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës me shumë mundësi nuk do të ndodhë dhe se Mali i Zi, në të njëjtën kohë, do të mbetet një terren trajnimi për realizimin e “ideve të rrezikshme të shtetit të madh serb”.
“Nëse do ta shikonim procesin e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës si një fenomen të izoluar nga konteksti në të cilin po zhvillohet, do të ishte një hap i parë i shkëlqyer drejt një afrimi thelbësor të qëndrimeve të dy vendeve. “, thotë Ljubomir Filipoviq. “Kjo do të thoshte se Serbia do të ndalonte bllokimin e institucioneve të Kosovës dhe se do të krijohej hapësira për normalizimin e jetës së qytetarëve të Kosovës, pa dallim etnie.
Mirëpo, thekson Filipoviq, nëse shikojmë se kush është në pushtet në Serbi, “kemi një situatë ku po funksionon një lojë nervash”. “Kam frikë se kemi një situatë ku të gjithë janë pro marrëveshjes dhe presim që dikush të dorëzohet i pari dhe të refuzojë. Prandaj ato shfaqje në parlamentin serb, ku të djathtët sulmojnë Vuçiqin, prej këtej janë të gjitha këto lojëra që priren presidenti serb dhe qeveria e tij, të gjitha këto lojëra të çuditshme, të cilat nuk janë të kuptueshme për ne, fqinjët e tyre në rajon”.
Mali i Zi është një objektiv i lehtë për politikën e Beogradit
Hipotetikisht, në rastin e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, “vëmendja negative e politikës serbe” mund të ridrejtohet në Mal të Zi, thotë Filipoviq, duke dyshuar sinqerisht se normalizimi, siç flitet në opinion, do të ndodhë. Mali i Zi, sqaron ai, tashmë është një vend me “përshtypje të thellë të politikës së Serbisë së Madhe në organin e tij shtetëror”, dhe zgjedhjet e ardhshme presidenciale do të jenë “një shtytës për një operacion të ndikimit nga Serbia dhe Rusia”.
“Serbia ka kandidatët e saj, Mali i Zi është një objektiv i lehtë për ta, sepse ata kanë një qeveri miqësore.” Bosnja dhe Hercegovina gjithashtu, sepse ata kontrollojnë gjysmën e territorit. Sa i përket Malit të Zi, pyetja kryesore është se çfarë duan të bëjnë me Malin e Zi. Që do të thotë se të gjitha ato orekse të Serbisë së Madhe tani janë hapur, se janë zgjuar nga zbatimi i ‘Ballkanit të hapur’ dhe thjesht nga natyra e qeverisë në Mal të Zi. Gjithçka që tre apo katër vjet më parë nuk do të ishte realiste – tani nuk është.
Dhe orekset serbe vetëm sa po rriten dhe, për fat të keq, mendoj se miqtë dhe aleatët tanë perëndimorë do ta paguajnë shtrenjtë iluzionin e tyre se me këtë klimë sociale aktuale mund të llogarisin në integrimin paqësor të Serbisë në sistemin e vlerave perëndimore. “Serbia mund të bëhet anëtare e BE-së dhe NATO-s, por sistemi i vlerave dhe klima sociale në Serbi është shumë larg asaj që janë vlerat transatlantike”, shpjegoi Filipoviq.
Arritja e një marrëveshjeje ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, për të cilën ka më pak shanse sesa “pa gjasa”, nuk do të ndikonte ndjeshëm në ngjarjet politike në Mal të Zi, thotë shkrimtari Andrej Nikolaidis. Dhe menjëherë shpjegon se mendon kështu, sepse “Mali i Zi është shumë në ‘botën serbe’ dhe thjesht sepse masa e intervenimit nga Beogradi, kur bëhet fjalë për zgjedhjet malazeze dhe proceset politike në vend, është gjithsesi në maksimum.
Prania e politikës serbe në Mal të Zi nuk ka qenë kurrë më e fortë
Nikolaidis thotë se ndoshta nuk ka pasur një periudhë të regjistruar në historinë moderne të Malit të Zi në të cilën prania e politikës serbe në Mal të Zi të ndjehej më fort.
Mendoj se që nga viti 1989, një masë e tillë jo ndikimi por kontrolli nga Beogradi mbi ngjarjet në Mal të Zi nuk është regjistruar. Madje ai do të thoshte se që nga viti 1918, kur Mali i Zi u pushtua nga Serbia, nuk ka pasur një kontroll kaq të mirë dhe kaq të plotë të Beogradit mbi Malin e Zi. Pra, proceset politike në Mal të Zi kontrollohen në mënyrë dominuese nga Aleksandar Vuçiq, përmes vasalit të tij Dritan Abazoviq, i cili drejton Qeverinë e Malit të Zi, prandaj e kam theksuar disa herë se është qeveria e dytë e Serbisë, dmth. Qeveria është emëruar nga Beogradi dhe ajo qeveris Malin e Zi, dhe partive të bllokut serb, disa prej të cilave në mënyrë të rreme e prezantojnë veten si qytetarë, e disa janë haptazi nacionaliste, madje pothuajse fashiste, si Fronti Demokratik”, thotë Nikolaidis.
Çdo marrëveshje mes Aleksandër Vuçiqit dhe Albin Kurtit nuk do të ketë pasoja për Malin e Zi, sepse Mali i Zi tashmë ka “rënë nën ndikimin e Beogradit”, thotë Nikolaidis. Arritja e një marrëveshjeje, apo dështimi i negociatave, do të ketë pak ndikim në situatën në Mal të Zi, sepse është e qartë për të gjithë, shpjegon Nikolaidis, që Mali i Zi iu dha, mbi të gjitha Amerikës, Beogradit si një lloj kompensimin për atë që pritet që Aleksandar Vuçiq t’i japë kur është fjala për Kosovën.
Në mënyrë paradoksale, Vuçiq nuk do t’i dorëzojë asgjë Amerikës dhe Bashkimit Evropian, beson Nikolaidis, sepse “frika e tij nga Rusia është dukshëm më e madhe se frika që ndjen ndaj Amerikës dhe BE-së. E gjithë arkitektura që po ndërton Amerika me Serbinë do të përfundojë pa lavdi, por do të jetë vonë për Malin e Zi sepse tashmë është vonë për Malin e Zi”, përfundon me pesimizëm shkrimtari malazias, Andrej Nikolaidis. (Al-Xhazira RKL)
