Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Sait Halim Pasha, ka lindur më 18 janar të vitit 1865, ndërsa është vrarë më 6 dhjetor të vitit 1921. Ishte një burrë shteti osman me origjinë nga Shqipëria jugore, i cili shërbeu si Vezir i madh i Perandorisë Osmane nga viti 1913 deri në vitin 1917.
Seit Halim Pasha u lind në Kajro të Egjiptit. Ishte nipi i Mehmet Ali Pashës së Misirit, i cili me të drejtë konsiderohet themeluesi i Egjiptit modern.
Seid Pasha ishte një prej nënshkruesve të Aleancës Otomane-Gjermane. Megjithatë, ai dha dorëheqjen pas incidentit të ndjekjes së Goebenit dhe Breslaut, një ngjarje që shërbeu për të çimentuar aleancën osmane gjermane gjatë Luftës së Parë Botërore. Thuhet e shkruhet se Sulltan Mehmedi i Pestë donte një person në të cilin besonte si Vezirit të Madh dhe ai kërkoi që Said Halimi të qëndronte në detyrën e tij, për aq kohë të ketë qenë e mundur.
Mandati i Seit Halim Pashës zgjati deri në vitin 1917, por koha ishte shkurtuar për shkak të përplasjeve të vazhdueshme mes tij dhe Komitetit të Bashkimit dhe Progresit, i cili më pas kontrolloi Qeverinë Perandorake të Perandorisë Osmane.
Gjatë gjykimit ushtarak, pas Luftës së Parë Botërore në Perandorinë Osmane, ai u akuzua për tradhti, pasi ai kishte nënshkruar Aleancën Osmane-Gjermane. Më 29 maj të vitit 1919 u burg në Maltë. Pasi u lirua nga akuzat në vitin 1921 u shpërngul në Sicili. Ai donte të kthehej në Stamboll, në kryeqytetin e Perandorisë Osmane, por kërkesa iu refuzua. Pak kohë pas lirimit, u vra në Romë nga, Arshavir Shirakian, një agjent i Federatës Revolucionare Armene, i akuzuar gjoja për rolin e tij në gjenocidin armen. Burime të mëvonshme historike zbuluan se ai nuk kishte asnjë lidhje me gjenocidin.
Kush ishte Mehmed Said Halim Pasha?
Mehmed Said Halim Pasha, fillimisht ishte guvernator i Egjiptit pas kryengritjes së njohur të Mehmet Ali Pashës së Kavallës, i njohur si Mehmet Ali Pasha i Egjiptit.
Ai ka lindur në Kajro në vitin 1863. Përveç arabishtes dhe persishtes, mësoi frëngjisht dhe anglisht. 5 vjet studioi në një universitet të Zvicrës në Stamboll. Në vitin 1888 ishte zgjedhur anëtarë i Këshillit të Shtetit. Në vitin 1900 ishte emëruar Bejlerbeg i Rumelisë. Ai me dijen që dispononte ndihmoi qarqet intelektuale të kohës në shpalljen e Monarkisë Kushtetuese dhe pas shpalljes u kthye në Stamboll.
Në vitin 1908, bëri disa reforma dhe pakësoi administratën e Shtetit . Më vonë Lidhja e Komunave e zgjodh kryetar të dytë. Gjatë luftës ishte dërguar në Lozanë për bisedimet e paqes, në Tripoli me Italinë, por nuk pati sukses. Ai u tërhoq nga ky pozicion në vitin 1912 dhe u zgjodh në krye të Sekretariatit të Përgjithshëm të Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit.
Mahmud Shefket Pasa për herë të dytë gjatë sundimit të tij e emëroi në postin e Vezirit të Madh në Ministrinë e Jashtme të Luftës. Pas vrasjes së Mahmud Shefket Pashës më 11 qershor, të vitit 1913 veziri i madh u zgjodh Mehmed Reshad Pasha.
Lufta e Parë Botërore e gjeti në pozitës kur kishte filluar marrëveshja me Aleancën e nënshkruar midis Perandorisë Osmane dhe Gjermanisë, meqë ishte kundër luftës. Unionistët e detyruan të japë dorëheqje duke përmendur arsye shëndetësore dhe ai dha dorëheqjen e tij nga postin i Vezirit të Madh më 3 shkurt të vitit 1917. Aleanca Liria dhe Shoqëria e kishte arrestuar së bashku me një pjesë të anëtarëve të ish kabinetit. Pas një kohe u dërgua në Maltë u lirua më vonë. Pas lirimit të tij, ai shkoi në Romë. Më 6 dhjetor 1921, herët në mëngjes në oborrin e shtëpisë u qëllua dhe u vra nga një armen. Trupi i tij ishte sjellë në Stamboll më 29 janar të vitit të vitit 1922. Pas ceremonisë së madhe e kishin varrosur afër varrit të Sulltan Mahmudit II, në Cemberlitas.
Mehmed Said Halim Pasha përveç zyrtar i lartë dhe diplomat ishte edhe një intelektual dhe studiues i shquar por edhe fetar i devotshëm. Ka shkauar “Monarki kushtetuese”, “Depresioni-i Muster Maimunit”, “Depresioni-i është jo-politik”, “Depresioni-i na mendje”, “Mukallidlik ynë”, “İnhit-i Islam”, “Islamizimi” me, “fanatizëm”, e të tjera. Veprat e tij përmbajnë vlerësime të rëndësishme, Disa nga veprat i ka shkruar me dorë në gjuhën frënge e më vonë janë përkthyer në turqisht. Pas vdekjes së tij janë botuar shumë shkrime në mbështetje dhe përkrahje të ideve e qëndrimeve të tij.
Burimet:
Sukran Vahide (2005). Islam in Modern Turkey. State University of New York Press.
Robert Gerwarth; John Horne (27 September 2012). War in Peace: Paramilitary Violence in Europe After the Great War. Oxford University Press. p. 176.
DANİŞMEND, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c. 5, İstanbul,2011.
İNAL.
İbnülemin Mahmud Kemal, Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar, c. 3, İstanbul, 1965.
