Albert Zholi: 21 vjet nga Tragjedia e Otrantos e 28 marsit të vitit 1997

28/03/2018 Analiza

Tema të tjera...

(Më tragjikja e Ontrantos, humbën jetën katër, nga pesë pjesëtarët e familjes Xhavara!)

Një ngjarje tronditëse, një ngjarje e pabesueshme! Tragjedia e Otrantos e 28 marsit 1997, nuk është një histori njerëzore që harrohet lehtë. Për t’iu larguar varfërisë ekstreme dhe tragjedisë së vitit 1997, me shpresën se do të bëheshin pjesë e botës ku punohet e jetohet normalisht, më 28 mars 1997 u nisën nga brigjet e Vlorës 115 persona, shumica familjarisht. Të joshur prej trafikantëve që kishin rrëmbyer një anije “Kater i Radës”, siç quhej, ata nisën udhëtimin drejt Italisë, vendit ku shqiptarët kanë pasur “stacionin” më të afërt e të dëshiruar të emigrimit, pa e ditur se ai udhëtim, ajo shpresë do të ishin të fundit e jetës së tyre. Anija me të cilën udhëtonin 115 kërkues të jetës së qetë, u fundos pas një goditjeje katastrofike prej një anijeje italiane në ujërat e Otrantos! Kjo tragjedi e rëndë me 81 viktima të gjetura dhe 24 të zhdukur, ka ndodhur në vitin 1997! Për vite me radhë (1997-2011), familjarët zhvilluan një betejë të ashpër e këmbëngulëse me drejtësinë italiane, për të zbuluar motivin e sulmit të anijes italiane, urdhëruesit dhe autorët dhe për t’i ndëshkuar ata për këtë tragjedi të rëndë ndaj 115 njerëzve të pafajshëm e të pambrojtur. Por gjyqet u zvarritën, gjersa përfunduan në një farsë me 2 dënime të nivelit të hajdutëve të cigareve në super-markete. Ajo që ka mbetur nga tragjedia, është anija shqiptare “Kater i Radës’ i kthyer si relike në Brindizi, pllaka përkujtimore me emrat e atyre që humbën jetën, kujtesa dhe lotët e familjarëve, që bëjnë homazhe çdo 28 mars, duke hedhur lule në det, në kujtim të tyre! Ishte një tragjedi që nuk duhej të bëhej nga ata që e bënë. Nuk kishte asnjë motiv, ndërkohë që anija shqiptare “Kateri i Radës” me 115 persona në bord kishte hyrë në ujërat italiane, ishte anija luftarake italiane “Sibilla”, ajo që e goditi tragjikisht, duke shkaktuar 81 viktima, mes të cilëve 46 gra e fëmijë. Prej tyre, 57 trupa u kthyen, ndërkohë që 24 rezultojnë të zhdukur dhe 34 të mbijetuar. U deshën 6 muaj pas ngjarjes, që anija “Kater i Radës” të nxirrej nga fundi i detit bashkë me një pjesë të trupave të viktimave. Në lidhje me tragjedinë e Otrantos, drejtësia bëri objekt të gjykimit si fajtorë, kapitenin e anijes italiane “Sibilla”, Fabrizio Laudadio dhe kapitenin e anijes shqiptare “Kateri i Radës”, Namik Xhaferri. Me këtë ngjarje Shqipëria e përfshirë në kaosin popullor prej piramidave, përjetoi ngjarjen më të rëndë të emigracionit klandestin, ndërkohë që tragjedia e 81 viktimave të 28 marsit 1997 është kthyer në homazhe, kujtime, lule e dhimbje të familjarëve të tyre…

Gjyqi në Leçe, më 29 qershor 2011, vetëm 2 dënime simbolike

Tragjedia e Otrantos, e ndodhur më 28 mars të vitit 1997 është mbyllur nga Gjykata e Apelit në Leçe, duke dënuar kapitenin e anijes “Sibilla”, Fabrizo Laudadio me 2 vjet e 4 muaj burg. Ndërkaq, edhe kapiteni shqiptar i anijes “Kateri i Radës”, Namik Xhaferri është dënuar me 3 vjet e 10 muaj burg, si shkaktar i vdekjes së 108 emigrantëve shqiptar. Prokurori i Përgjithshëm Giuseppe Vignola, kërkoi lirimin e kapitenit italian Laudadio, duke pretenduar se përplasja mes “Sibillas” dhe “Katerit të Radës” që kishte emigrantët shqiptarë, ishte shkaktuar nga manovrat e gabuara të komandantit të motovedetës shqiptare, për t’i shpëtuar bllokadës detare në brigjet puljeze. Por, nga pamjet filmike, të siguruar nga prokuroria italiane, shihej qartë anija “Sibilla” një flotë-anije luftarake italiane, që ka goditur në mes anijen e vogël shqiptare.

Lista emërore e 81 viktimave të gjetur e të evidentuar të tragjedisë

Zeqine Fejzaj, 61 vjeçe

Blerina Fejzaj, 8 vjeçe

Zonja Fjezaj, 36 vjeçe

Mihal Fejzaj, 60 vjeç

Fatos Fejzaj, 39 vjeç

Roland Fezaj, 14 vjeç

Oltion Fejzaj, 13 vjeç

Mimoza Xhavara, 32 vjeçe

Kamela Xhavara, 9 vjeçe

Majlinda Xhavara, 4 vjeçe

Desantila Xhavara, 24 vjeçe,

Firdesa Xhavara, 1 vjeçe

Gerard Xhavara, 4 vjeç

Majlinda Roshi, 38 vjeçe

Qemal Roshi, 38 vjeç

Roland Roshi, 2 vjeç

Pushime Meminaj, 60 vjeçe

Donika Idrizi, 40 vjeçe

Elona Idrizi, 14 vjeçe

Semiranda Idrizi, 11 vjeçe

Romeo Andrea, 28 vjeç

Silvana Andrea, 18 vjeçe

Kristina Andrea, 2 vjeçe

Bardhyl Lame, 37 vjeç

Tushe Lame, 38 vjeçe

Artuela Lame, 35 vjeçe

Kasiani Bestrova, 6 vjeçe

Viktore Bestrova, 9 vjeçe

Konstandin Bestrova, 2 vjeç

Anife Begotare, 41 vjeçe

Rezart Begotare, 12 vjeç

Erald Begotare, 13 vjeç

Zeman Avdia, 37 vjeç

Nertila Avdia, 11 vjeçe

Olsi Avdia, 6 vjeç

Irma Greko, 21 vjeçe

Kristi Greko, 3 muajsh

Bardhosh Deliaj, 46 vjeç

Burbuqe Deliaj, 45 vjeçe

Melpo Sejdiaj, 46 vjeçe

Hanëme Birçe, 41 vjeçe

Besmir Birçe, 9 vjeç

Lavdosh Kaja, 22 vjeç

Robert Bajrami, 19 vjeç

Miklovan Troqe, 17 vjeç

Anastas Mërkuri, 30 vjeç

Lindita Demiri, 12 vjeçe

Lindita Demiri, 12 vjeçe

Bektash Tahiri, 47 vjeç,

Andi Aliaj, 17 vjeç,

Teferi Saliu, 48 vjeç

Lirim Bulla, 17 vjeç

Zini Muça, 27 vjeç

Ermal Xhaka,18 vjeç

Fatmir Geraj, 28 vjeç

Kastriot Sharraj, 36 vjec,

Përparim Mamanaj, 13 vjeç

Zylyma Sulejmani, 22 vjeçe

Krenar Sulejmani, 27 vjeç

Alban Sulejmani, 4 vjeç

Mirand Kuçuku, 28 vjeç

Kizeta Sulo, 21 vjeçe

Klodian Sulo, 2 vjeç

Fiqiri Sulaj, 30 vjeç

Ervin Sula, 15 vjeç

Latif Berberi, 53 vjeç

Maze Seferaj, 31 vjeç

Brunilda Seferaj, 25 vjeçe

David Seferaj, 1 muajsh

Vjollca Kaçupi, 22 vjeçe

Albana Botrova, 22 vjeçe

Merita Ferko, 32 vjeçe,

Bledar Ferko, 10 vjeç

Fredi Ferko, 8 vjeç

Viktori Kaçupaj, 25 vjeç,

Robert Llanaj, 30 vjeç,

Ilir Kicja, 34 vjeç

Maringlen Bardha, 16 vjeç

Kastriot Hasanbashaj, 27 vjeç

Klorida Hasanbashaj, 24 vjeçe

Xhuljana Hasanbashaj, 3 vjeçe

OTRANTO

– Ajo britmë dhimbjeje mbeti e bllokuar për 14 vjet në skeletin e anijes “Kateri i Radës”, por një vepër arti do e mbajë në memorie gjatë me shekuj tragjedinë e Otrantos, natën e 28 marsit të vitit 1997. Ishte ulërima e 81 shqiptarëve që vdiqën në atë që u quajt “masakra e të Premtes së Mirë”, piskama e sotme e të afërme që humbën të dashurit, edhe e të gjithë atyre që mbrojnë të drejtat e emigrantëve.

Por, sot kjo britmë, piskamë do të shndërrohet në një himn të paqes e dashurisë, në vendin që më shumë se gjithçka përfaqëson natyrshëm kryqëzimin e rrugëve të dy popujve, Otrantoja. Lajmi u njoftua në një speciale të Quotidiano të Puljas.

Në prill 2011, nisi një seminar ndërkombëtar i artit kontemporan me temë emigracionin, që do të përqendrohet në transformimin e relikes të anijes shqiptare, “Kateri i Radës” në vepër arti, dedikuar shqiptarëve që u mbytën atë ditë marsi, trupave që nuk u gjendën kurrë, familjarëve që qajnë dhe sot e kësaj dite të humburit. 8 artistë që morën pjesë në projekt do të koordinohen me skulptorin grek Costas Varotsos. Vepra do të vendoset në hyrje të Portit të Otrantos, pranë plazhit, përballë brigjeve shqiptare. Seminari u zhvillua në datat 12 deri 20 Dhjetor dhe përfundoi me një ekspozitë ku u paraqit hapësira publike dhe private e qytetit të Otrantos me qëllim rritjen e numrit të turistëve. “Artit bashkëkohor, – tha këshilltarit i zonës për Rini dhe Paqe, Ciccarese Bruno,- është një mjet, nëpërmjet të cilit një komunitet mund të reflektojë mbi identitetin e tij dhe rolin e saj në kohë bashkëkohore, në lidhje me ngjarjet që kanë dimensionin e historisë. Kjo është arsyeja për zgjedhjen e Otrantos për të organizuar këtë vepër arti”.

Në udhëtimin e tij 14 vjeçar mes gjyqeve dhe një hap larg shkatërrimit, “Kateri i Radës” më në fund pritet të mbërrijë në stacionin e fundit.

Më tragjikja e Ontrantos, humbën jetën katër, nga pesë pjesëtarët e familjes Xhavara!

Në këtë ngjarje humbën jetën katër nga pesë pjesëtarët e familjes Xhavara. Humbën jetën nëna me tre fëmijë, por shpëtoi kryefamiljari i kësaj familjeje Viron Xhavara. I tronditur nga kjo ngjarje makabre, babai i Mozës (e cila ndërroi jetë bashkë me tre fëmijët atë ditë, dy vajza një djalë) Dalip Maliqi, ato ditë ka mbajtur një ditar tepër rrëqethës. Kur e lexon, lotët të rrjedhin vetiu… Një ditar i rrallë i një babai zemër vrarë. Ai ka hedhur në letër mbaresa dhe kujtime me një ndjeshmëri të pazakontë. Dalipi ndërroi jetë para kohe vetëm nga kjo dhimbje… Ja disa pjesë ditari…

Jetëshkrimi i Dalip Maliqit

Dalip Maliqi lindi më 2 Prill 1937 në Nepravisht, Gjirokastër. Në vitet, 1945-1949, kreu me rezultate të mira shkollën fillore, Nepravisht, Gjirokastër. Në vitet 1949-1952, kreu shkollën 7-të vjeçare, në Libohovë-Gjirokastër. Në vitet 1953-1956, kreu shkollën bujqësore në Lushnjë. Në vitet 1958-1967, komisar i postës së kufirit në Bllad, Peshkopi. Në vitet 1971-1967, komandat i postës së kufirit Butrint, Sarandë. Në vitet 1971– 1973, shkoi dhe u arsimua në Akademia Ushtarake ku u diplomua në degën gjitharmësh. Në vitet 1973-1979,

komandant i batalionit të ndjekjes (Ministria e Punëve të Brendshme), Vlorë. Në vitet 1979-1986, Shef i Shtabit të Brigadës së Ndjekjes (Ministrinë e Punëve të Brendshme),

Tepelenë. Në vitet 1986-1993, komandant i Batalionit të Ndjekjes (Ministria e Punëve të Brendshme) Vlorë. Në vitet Maj 1993, Tetor 2000 në pension.