A. Q. Përpjekja antishkencore, politike e historianit, Tahir Avdyli, për ta paraqitur Isa Boletinin “tribun” të bashkëjetesës serbe-shqiptare

A. Q. Përpjekjet antishkencore, politike, për ta paraqitur Isa Boletinin si tribun të bashkëjetesës së shqiptarëve me serbë III

Janë të njohura pretendimet e disa qarqeve serbe, me qëllim  për ta devalvuar veprimtarinë kombëtare të Isa Boletinit dhe pretendimet po ashtu antihistorike të disa historianëve shqiptarë të Kosovës, për ta paraqitur Isa Boletinin si “Tribun” të bashkëjetesës shqiptare-serbe. Mjerisht një historian i njohur shqiptar, por jo vetëm ai, kanë bërë përpjekje që Isa Boletinin ta paraqesin  si shembullin tipik të luftëtarit  popullor që ka bashkëpunuar  me serbët në luftë kundër Perandorisë Osmane. “Isa Boletini Tribuni popullor i bashkëjetesës, “Kosova” , nr. 15. 1986.

Kjo ka ndodhur në vitin 1986 në kohën kur Serbia, e kishte marrë në shënjestër  tërë historinë shqiptare, të cilën  edhe e kishte shpallur nacionaliste e irredentiste. Disa historianë tanë, ishin  munduar të shpëtonin, aq sa kishin mundur, duke u munduar të paktën ta shpëtonin,  Isa Boletinin, meqë Azem Galicën nuk e shpëtonin dot, as për një “bashkëluftim” të rastit më Kosta Peçancin. Një bashkëpunim i tillë nuk mbështetej dot në fakte, sepse Isa Boletini për historinë serbe, me kohë ishte etiketuar si “najveci srpski krvopija”, (gjakpirësi më i madh i serbëve.

Studimi ka rreth 53 faqe dhe një literaturë të begatshme, i hartuar me shumë kujdes nga autori, i cili me një vend zbulon, ja pa dashur, edhe qëllimin e paraqitjes së Isa Boletinit si prijatar i bashkëjetesës së shqiptarëve me serbët e sllavët e tjerë. Ai duke interpretuar një fjalë të urtë të Balzakut thotë se ka shkruar këtë studim: “duke ecur sikur të shkelte mbi gaca”. Ku arsyetim kalimthi, realisht është zbehur duke u bazuar në dëshmitë që favorizojnë konceptin e tij dhe duke lënë anash, të dhënat e tjera që Isa Boletinin nuk e paraqesin njeri, i cili aq shumë i kishte dashur serbët, sa që në krah të tyre kishte luftuar kundër turqve, kuptohet për çlirimin e Kosovës e dhurimin e saj Serbisë.

Duke e paraqitur Isa Boletinin, tolerant, të afërt dhe bashkëpunues me serbët dhe  si njëlloj lideri i të gjithë popujve të këtyre trevave, autori i shkrimit konteston çdo veprim të Isait kundër serbëve madje duke kontestuar edhe autorët serbë, të cilëve nuk iu beson se ai me shqiptarët e tij kishte marrë pjesë në luftën e Merdares të viti 1912 kundër depërtimit të bandave vrastare serbe në Kosovë. “Isa Boletini me shqiptarët e vet bashkëvepron me ushtrinë serbe në çlirimin e Dukagjinit  dhe afër Pejës, luftëtarët e Isasë shpartalluan repartet e Xhavit Pashës prej 8.000 ushtarësh…. Ëahtë krejtësish i pabazë se mendimi i Jovan Tomiqit se Isa Boletini ishte në Merdar më 18 tetor të vitit 1912, në krye të luftëtarëve shqiptarë, që iu kundërvunë depërtimit të reparteve serbe. Këtë të dhënë, Tahi Avdyli e përforcon me mendimin “shkencor” të Sinan Hasanit, i cili thotë se Isa Bolenit në atë kohë kurr nuk i kishte pasur qa shumë ushtarë, sepse iu kishin shkapërderdhur. Në Merdar Isaja as që mund të ishte( faqe 50)

Ky studim është shkruar me urdhër të komitetit, me qëllim për ta paraqitur Isa Boletinin si njeriun më të afërt  të serbëve, si prijatarin e tribunin e vegjëlisë serbe shqiptare e vllahe duke i vënë në gojë edhe fjalët që gjoja i ka thënë se në venat e tij ka gjak serbi, shqiptari e vllahu. Këtë dëshmi autori e sjellë si dorëshkrim të pabotuar,  nga bija e Branislav Nushiqit, një Gitka, e cila ia ka dhënë autorit.  Ja deri ku shkon çoroditja “shkencore”  e historianit skllav e pacifist kur nxjerrë nga naftalina fjalë koti për t i paraqitur si të vërteta shkencore. Dhe, ajo që bie në sy për të keq në këtë studin është se autori në të njëjtin vend flet se Nushiqi në mënyrë perfide mundohej t’i përvetësonte shqiptarët e pashkollë për qëllimet e tij ekspansioniste. Kur e do puna autori, për ta paraqitur Isa Boletinin tribunin më të madh të bashkëjetesës, shërbehet me fjalët paushall të Gitka Nushiqit, ndërsa zbulon se Nushiqi paska qenë antishqiptar i përbetuar. Ja cila metodologji është përdorur nga ky autor, mbase edhe shumë i nderuar për shkrime e studime të tjera, por pa pikë nderi e respekti kombëtar e njerëzor për manipulimin dhe shtrembërimin e biografisë së Isa Boletinit.

Autori shënon më shumë se 100 shembuj ku Isa Boletini, madje për hir të serbëve ka vrarë e ka therë edhe shqiptarë, në Kumanovë. Ai e ka nxitë ushtrinë serbe t i therë të gjithë shqiptarët.

Kemi prezantuar me këtë rast të njëjtën foto, ku në njërën pretendohet se ndodhet fotoja e Isa Boletinit.

Foto nr. 1

Foto nr. 1

Group photo of Voivodes, photo no. 1

Nga e majta

  1. 1. Angjelko Stanković, 2. Dane Stojanović, 3. Zafir Premčević
  2. 1. Koce Drenovski, 2. Petko Ilić, 3. Krsta Rista Starački, 4. Stefan Nedić-Ćela, 5. Boško Virjanac, 6. i panjohur, 7. Jovan-Majka.

III   1. Zhivko Gvozdić, 2. Mihajlo Josifović, 3. Gligor Sokolović, 4. Micko Krstić(?), 5. një officer turk(?), 6. Jovan Dovezenski, 7. Trenko Rujanović

IV:  1. Todor Krstić-Algunjski, 2. Kosta Milovanović-Pećanac, 3. Cene Marković, 4. Đorđe Ristić-Skopljanče, 5. Jovan Stojković-Babunski, 6. Jovan Dolgač, 7. Milan Babović.

Në këtë foto nuk kemi asnjë emër e mbiemër shqiptarë, të cilit do besim, por të gjithë emrat e këtyre çetnikëve  janë serbë dhe bullgarë, apo karaktaeristikë për këto dy gjuhë.  Fotoja e Zhivko Gvozdiqit, paraqet një shqiptar, i cili me hamendje është shënura si Isa Boletini dhe i cili nuk përngjet me asnjë tipar dallues.

Në radhë të pare Isai ishte më i gjatë, po ashtu me fytyrë të gjatë dhe jo të gjerë sikur ishte Zivko Gvozdiqi.

 

Vojvodet

Në këtë foto, është bërë përpjekje për ta denigruar  autoritetin e Isa Boletinit duke shënuar anash se në këtë mes ishte edhe ai, por pa shpjeguar se cili ishte konkretisht. Emrat e katër prej këtyre çetnikëve që i shohim me rroba shqiptare kanë emra e mbiemra serbësh, apo karakteristikë për gjuhën serbe. Në këtë mes nuk ndodhet askund fotoja e Isa Boletinit, sepse jo vetëm që nuk përngjet fare me asnjërin prej të katërve, por edhe me faktin se të katërtit, dalin të identifikuar, në foton paraprake të shënuar si fotoja numër 1. Me këtë foto kanë manipuluar edhe disa portale në gjuhën shqipe, pa i bërë fare analizë fotove, emrave e mbiemrat të identifikuar. Spekulimet, shtrembërimet dhe falsifikimet e historianëve serbë janë të njohura kudo dhe nuk duhet të merren seriozisht, përveç në raste kur ato faktohen me të dhëna relevante historike.

Foto nr. 2

Në këtë fotografi të vitit 1908, pa shënimin e emrave dhe mbiemrave, sikur në foton e parë, shihen shumë shqiptarë dhe oficerë me uniforma turke. Në këtë mes dallohen edhe tre shqiptarët me emra serbë. Vetëm në radhën e parë të kësaj fotoje  janë tre me veshje shqiptare, nga pesë gjithsej. Asnjëri nuk përngjet me Isa Boletinin Në radhën e parë ndodhet personi i shënuar si Micko Krstiq, ( në foton paraprake numër 1.) pastaj në radhën e katërt në mes është, i njëjti  Zhivko Gvozdiq, ndërsa i treti, nga e djathta po në atë radhë është, Milan Baboviq.  Dy shqiptarët e tjerë me tirq dhe me plisa  të bardhë nuk dihet kush janë. Në këtë foto janë edhe dhjetë oficerë me uniforma turke, shumica syresh shqiptarë. Pjesa tjetër   janë bullgarë e serbë nga gjithsej më shumë se 50.

 

Edhe në këtë foto çetniku, Zhivko Gvozdiq, është më i shkurti nga radha prej 10 çetnikëve, kështu që edhe me këtë aspekt përjashtohet mundësia që në këtë foto të çetnikëve të ketë qenë Isa Boletini.

As në këtë mes ku janë evidentuar pesë persona me veshje tipike shqiptare nuk është Isa Boletini, por janë tre persona me emra e mbiemra serbë, të cilët janë identifikuar në foton e parë.

Fotoja në  format të madh, të panoramës mban shënimin në gjuhën turke  “Yskub shehrin selam” , “Përshëndetje nga qyteti i Shkupit”.

Në fund, në gjuhën serbe shkruan: “Zhivela zajednishtva” që do të thotë “Rroftë përbashkësia” Pastaj janë radhitur fjalët në gjuhën frënge, të njohura që nga Revolucionin borgjez:

Liberte, Egalite, Fraternite:  – Liri, barazi, Vëllazëri

Fotografia ka të shënuar legjendën:

Çentikët me oficerët osmanë, në Shkup,  gjatë Revolucionit Turk të vitit 1908

(Chetniks with Ottoman officers, in Skopje, during Young Turk Revolution (1908)

 

 

Literatura:

 

(https://sr.wikipedia.org)

Pjesë nga Fjalimi i Gjergj Fishtës në Konferencën e Paqes në Paris, më 28 qershor të vitit 1919)

Fragment nga një variant i këngës së Lugut të Baranit.

Istorija srpskog naroda, knjiga 6, tom 2, SKZ 1983.

Isa Boletini, Tribuni popullor i bashkëjetesës, “Kosova” , nr. 15, 1986.

Kontrolloni gjithashtu

Ahmet Qeriqi: Një shkrim për Jetë Hasanin. (E hënë 16 nëntor, 1998)

Ahmet Qeriqi: Një shkrim për Jetë Hasanin. (E hënë 16 nëntor, 1998)

Moti sikur po përmirësohet, por vazhdon të bëjë gjithnjë e më ftohtë. Retë po e …