Adem Breznica: Leposaviçi “serb” në fakt është LABosi shqiptar

Adem Breznica: Leposaviçi “serb” në fakt është LABosi shqiptar

LAPosaviçi, si komuna më veriore e Republikës së Kosovës, është pjesë e pashkëputshme e BajGorës (mal’kodra – ALPkodra – ALBkodra – BALkodra – BAjLkodra – BajlGodra – BajGora), dhe një zgjatim zgjatim natyrorë i krahinës së LABit (Llapit) në drejtim të veri-perëndimit.

Vendbanimet dhe popullsia e veriut të Kosovës, ashtu siç e dëshmon toponimia, janë totalisht Labe, respektivisht llapjane e faktikisht arbane-shqiptare, dhe fare nuk kanë të bëjnë me s’arbët (serbët) e S’arbinë (Serbinë), pavarësisht se disa elementë destruktivë e antishqiptarë, edhe nga ana jonë, i quajnë serbe dhe insistojnë t’ia falin S’erbisë.

Megjithatë, ka prej atyre banorëve të pjesës veriore që e quajnë vetën s’arbë (pra jo-arbë, jo-shqiptarë), por ky deklarim është krejt i vonë dhe nuk është tregues faktografik i historisë së tyre të vërtetë.
Veç toponimisë, e cila me një kritikë dhe analogji të thjeshtë mund të deshifrohet etimologjikisht dhe të zhvishet nga politika e paragjykuar e pansllavizmit, ka edhe fakte të tjera të shumta që e vënë në dyshim përkatësinë serbe të veriut të Kosovës, përgjithësisht, dhe atë të LAPosaviçit (Leposaviçit), veçanërisht.
Një ndër ato argumenta është edhe fakti se veriu i Kosovës, i proklamuar padrejtësisht si enklavë serbe, është i rrethuar thuajse tërësisht me krahina e popullsi totalisht shqiptare, si Toplica (deri më 1879), Llapi, Shala e Bajgora si dhe Sanxhaku i Novi Pazarit.

Siç shihet, nuk kemi të bëjmë me Leposaviç por me Labosaviç, respektivisht LABos – LABosavit [krahaso me LABos (greq.), LABus (lat.) dhe LABush-LLAPushë e LABushNik-LLAPushNik (shq.)], krahinë kjo që brenda emrit të sllavizuar gjatë dy shekujve të fundit ka ruajtur rrënjën e pastër etimologjike të etnonimit tonë shqiptar: LAP – LAB – ALB, e që në toponime e mikrotoponime të asaj pjese dhe përtej saj vijnë në të njëjtin variant bazë (ARB – BLA – BAR – ALV – ARV – VLA – VAR – RAV), me apo pa metatezat dhe anagramet e përafërta.
Atëherë, si u bë që ata banorë të asaj ane ta quajnë vetën s’arbë (serbë) dhe të armiqësohen me s’krypto’ARVët (jo’fshehur’arbët – arbë’ri’shfaqur – shqiptarët)?!
Është shumë e thjeshtë të shpjegohet:
Gjatë procesit të islamizimit, në kohën e Perandorisë Osmane, u shkëput procesi paraprak i sllavizimit të shqiptarëve ortodoksë…
Në periudhat pararendëse, Perandoria Bizantine (më pas ajo nemanide, dhe akoma më vonë Patrikana e Stambollit), nën pretekstin e civilizimit të grupeve pagane sllave, të cilat ishin lejuar të kalonin Danubin dhe u shpërndanë si azil-kërkues aty-këtu nëpër kishat e manastiret e shqiptarëve (alvanëve, arvanëve, arbanëve, rabanëve, arbanasve, arvanitëve, arvanutëve, arnavutëve, arnautëve), shpiku e shpifi alfabetin glakolik dhe cirilik për t’iu dhënë krishterimin në gjuhën e tyre sllave, meqë ata barbarë [në kuptimin pezhorativ të fjalës, e jo në atë të referimit ndaj popullsisë së vjetër (fshatare, bujqësore, agrare) lokale autoktone që helenët i quanin BARbar e latinët PLEbel (PLAbal)] nuk e kuptonin dot predikimin në arbnisht, nga predikues arbanë, dhe as atë zyrtar greqisht, po ashtu nga predikuesit arbanas.
Gjendja e Bizantit, që po përpiqej ta ri-kthente e forconte zyrtarisht gjuhën greke në territoret e saja, duke e zëvendësuar atë romake-latine, nuk ishte shumë e favorshme (qysh pas rimëkëmbjes që kishte bërë perandori iliro-arbëror – Justiniani) përballë masës dominuese arbane, prandaj i është dashur bashkëpunimi me elementët frakturial sllavë për t’i dërrmuar arbano-shqiptarët “e rrezikshëm”.

Kështu u poll gjuha dhe predikimi sllav (s’LAV, jo-LAV, jo-LAB, jo-ALB, jo-ARB, jo-ALV e jo-VLA, pra jo-arvan, jo-shqiptar e jo-vla’h, por s’lav e s’arb) në mënyrë që, përmes predikimit sllavisht të “zbehej” deri në parrezikshmeri mbizotërimi dominant arbëror-shqiptar në gjithë BALkhanin.

Pra, përveç shqiptarëve që e kanë ruajtur fenë e vjetër dhe shqiptarinë; shqiptarëve që e kanë ndërruar fenë e vjetër por e kanë ruajtur shqiptarinë; shqiptarëve që e kanë ndërruar fenë e kombësinë (ashtu siç e ka thënë Ismail Kadare); ka edhe një kategori tjetër shqiptarësh që nuk e kanë ndërruar fenë e vjetër por që e kanë ndërruar kombësinë.

Dhe, për fat të keq, ky grupi i fundit është më i madhi e herë-herë, duke qenë i manipuluar nga pansllavizmi politik, është bërë më gjakpirësi kundrejt trungut të vet arbërorë.

Ja disa tregues konkret të kësaj kategorie nga rrethina jonë e FushëKosovës (në disa zona tjera ka edhe më shumë):

Fshatrat e krishtera Kuzmin dhe Batushë (por edhe Bresje e Radevë) me popullsi “shkije” raja, të cilat së voni zyrtarisht e quajnë veten s’arbë (serbë), por që tradicionalisht e miqësisht (deri vonë edhe familjarisht e gjuhësisht) mbahen të lidhur me fiset autentike shqiptare (Krasniqë e Berishë), vizavijë janë kushërinj të afërt me shqiptarët e fshatrave myslimane Bardh, Grabovc e Harilaq.

Po si ndodhi kjo ndarje?!

Shumë e thjeshtë përgjigjja:

Ata që ndërruan fe mbetën shqiptarë, ata që mbajtën fenë e vjetër u sllavizuan duke e marrë epitetin e shkive raja, pra nga arbanë u bënë s’arbanë (serbë).

Dhe jo vetëm kaq! Ata nuk dëshirojnë t’i quajmë “shkije”. Kjo, për faktin se në ndërdijen e tyre është rrënjosur thellë se një “epitet” i tillë dikur ishte përdorur edhe prej tyre si referencë ndaj “skitëve” paganë.

Prandaj është shumë e domosdoshme që Kosova ta ketë Kishën e vet autoqefale në mënyrë që këta shqiptarë ortodoksë të sllavizuar, por me kujtesë të fuqishme shqiptare, të kenë mundësinë të luten e predikojnë në gjuhën amë të tyre shqipe (e jo në atë zyrtare pravosllave të imponuar në kisha e në shkolla) dhe njëherë e mirë të ndahen nga gënjeshtra serbe dhe manipulimi i Serbisë së shpifur. Fakti se disa persona ortodoksë kosovarë kanë filluar të thonë se kanë prejardhje shqiptare, ose dhe janë rideklaruar shqiptarë, nuk është i mjaftueshëm për ta thyer mitin serb.

Deklarimi eventual i popullsisë raja se dëshirojnë një kishë autoqefale dhe se e njohin Kosovën për shtet të tyre, do të ishte jo vetëm fundi i kërkesave për enklava e asociacion serb në Kosovë, por praktikisht shuarje e mitit të shpifur serb mbi Kosovën dhe gradualisht fundosje e Serbisë.

/Adem Breznica, profesor i historisë/

Kontrolloni gjithashtu

REAGIM PUBLIK NGA ROSCAP NDAJ INSTRUMENTALIZIMIT POLITIK TË TEMAVE QË NDËRLIDHEN ME CILËSINË E ARSIMIT DHE MIRËQENIEN E FËMIJËVE

Rrjeti i Organizatave të Shoqërisë Civile për Arsimin Parauniversitar (ROSCAP) shpreh shqetësimin dhe indinjatën më …