Si dy torba që njeriu i mban gjithmonë me vete janë Çmimi dhe Përçmimi…Si dy torba që mbushjen nga të tjerët me çmim apo përçmim për të …Dy torba varura në qafën e secilit: Torba e çmimit varet nga qafa prapa shpine, ndërsa torba e përçmimit varet nga qafa para gjoksit …Dhe njerëzit e çmojnë dhe e përçmojnë njeriun … e ai ecën në udhët e jetës me dy torbat e varura në qafë … E torbat mbushen e rëndohen se njeriu kërruset e përthyhet deri sa shkon në varr me dy torbat e padukura në qafë …
Po, pse kërruset e përthyet i ziu njeri?!… Se torba e përçmimit i rëndon e i rëndon sa i zë frymën ?1…
Po brenda tij ç’ndodhi ?…
Brenda mushkërive të çdonjërit gjendet çmimi e përçmimi. Njëra mushkëri e mbushur me çmimin dhe tjetra mushkëri me përcmimin…Disa kanë më të zmadhuar mushkërinë e çmimit, dhe këta janë më të rrallët. Disa kanë më të zmadhuar mushkërinë tjetër, atë të përçmimit dhe këta janë me të kudo ndodhurit… Disa kanë ekuilibër mushkërish me çmimin e përçmimin në një frymëmarrje e frymëmarrje harmonike, dhe këta janë fare më të rrallët…
…Dhe njerëzit frymëzojnë me mushkëritë e tyre dhe çmojnë apo i përçmojnë njerëzit…
Dhe torbat e njeriut mbushen me çmimin e përçmimin e jetës…
Pse kërruset e përthyhet i ziu njeri??… Pse e përçmimojmë më së shumti njeri-tjetrin?
JO, EDHE UJIN E DETIT E MORËM HUA…
E ktheu gotën e birrës te lokali në Athinë me një frymë, e përmbysi edhe një herë shishen me dy gotat dhe vazhdoi:
Para një muaji zura punë në një zdrukthtari . Aty punonte edhe një shqipo tjetër …Sa mori vesh që dhe unë isha shqiptar, ai më pa me inat …Epo kjo pikë e zezë, thashë me vete. Unë u gëzova që gjeta një shqiptar që të punojmë e të qajmë hallet ky?… Ky më mban kokën mënjanë…
Të nesërmen e përshëndeta: Mirmëngjes Spiro! Se Spiro e flisnin.
“ Kalimera”, ma ktheu Spirua, sikur i kish ngrënë gomari bukën…
Mbas disa ditësh Spiroja nuk erdhi në punë se ishte i sëmurë … Kur u ulëm për të ngrënë drekë, pronari më thotë:
-Shtëpinë e ke kompletuar ? I ke marrë televizor, frigorifer, lavatriçe?…
-I kam marrë iu përgjigja.
-Po si bënit në Shqipëri pa këto mjete kaq të domosdoshme ?
-Unë i kisha edhe në Shqipëri.
-Si?
-Pse habiteni, shumica i kishin në shtëpitë e tyre …
– Po Spiros unë ia dhashë të gjitha paisjet, më tregonte se në Shqipëri nuk kishin as krevate për të fjetur, pa le nga këto gjëra … Po domate, speca, portokalle, mjaltë, kishit?
Unë qesha. E si të mos qeshje me ato që dëgjoje ?… Spirua i kish thënë se nuk kishim as brekë dhe pronari i besonte ose kish qejf ta besonte …
-Pse qesh ? Do të thuash se i kishit dhe këto ?- foli pronari për domatet e specat …
-I kishim, por jo gjatë gjithë vitit …
-Atëherë pse erdhët këtu, kur i kishit të gjitha?, -foli si I zemëruar pronari.
-Që të bëjmë punët tuaja,- ia ktheva dhe unë me atë ton…
-Po plazh kishit?
Ia dhashë një të qeshur sa më dolën lotë nga sytë … “ E po sikur vijmë nga shpellat ?”, mendova. Por fajin nuk e kish greku, por Spiro” Kalimera”
-Jo edhe ujin e detit, tani që u hapën kufijtë e morëm nga ju… i thashë me të qeshur grekut. Ku ta dinte ai se unë në det zhytesha nga dritarja e shtëpisë…
LYPSI QË NUK ËSHTË LYPËS
E hënë e ftohtë janari! Kodrat përreth Athinës janë mbuluar me borë. Era, që s’dihej nga vinte, të priste si brisk.
Në kryqëzimin e një udhe në Halandri, pronari im ndali veturën, në pritje të semaforit jeshil. Befas, tek xhami u dritares u zgjat një dorë lypsi. Ishte një fëmijë 10-11 vjeçar që në dorë mbante një gotë kaucuku. Ju lutem zotërinjë, më ndihmoni,- foli fëmija dhe uli kokën.
Më bëri përshtypje sjellja e tij delikate. Nga gjuha e kuptova që ishte nga vendi im. Ndjeva se i vinte rëndë për atë që bënte. Ndryshonte nga ata fëmijët, që ishin kthyer në lypsa profesionistë. Nga jeni?- e pyes në shqip.
Ai, nuk e priste që dikush t’i fliste në gjuhën e tij. Uli kokën me turp, sikur nuk donte që dorën e tij të zgjatur ta shihte një bashkëatdhetar i tij. Gota e kauçukut i dridhej në dorën e plasaritur nga të ftohtit. Ashtu kokëulur u përgjigj:
-Jam me babanë, por ai ka thyer këmbën e nuk punon. Nuk më ka nxjerrë babai në udhë, por s’ka tjetër kush të punojë . Mbushi sytë ne lotë dhe foli me inat, sikur donte të mbronte familjen e tij:
-Babai im është më i miri në botë!
-Po nëna nuk punon?
-Nëna iku me një grek, e mori burrë, – dhe ia plasi të qarit.
Semafori ndez dritën jeshile. Veç pronarit zgjata edhe unë dorën për të ndihmuar lypsin fatkeq. Pastaj munda ta përkëdhelja nga flokët.
Ishte djalë i mirë- tha pronari kur nisi makinën,- por ja lypës.
-Nuk ishte lypës – i thashë pronarit- ishte një fëmijë fatkeq.
Ishte rritur para kohe jo vetëm për punë por dhe në mendime.
Janar 1998 Athinë