leoni

Hasan Prishtina

Bedri Tahiri: Hasan Prishtina, truri i Lëvizjes sonë Kombëtare

 (Fjalë hyrëse në Orën letrare kushtuar të madhit Hasan Prishtina, mbajtur në Kalanë e Vushtrrisë më 10 gusht 2018)

Tё respektuar artistё e artdashёs!

Në kuadër të Ditëve të Hasan Prishtinës, që DKRS-ja dhe Komuna po e mbajnë për të dytën herë (Herën e parë është mbjatur më 9. 10. 2009), organizuam këtë orë letrare, kryesisht me krijuesit vushtrrias të Klubit letrar “Latif Berisha” e Grupit letrar “Gjimnazisti”.

Sado qё tё flasёsh pёr figurёn mё tё ndritur tё kombit, Hasan Prishtinёn, nuk mund t’i dalim hakut, ngase Ai gjithçka dha e shkriu nga vetja, madje edhe jetёn, pёr Shqipёrinё e plotё, me Preshevё e Çamёri, me Tivar e Prevezё e deri te Molla e Kuqe, por, me pak fjalё, qё tё mos ju mёrzis, do tё pёrpiqem tё them diçka…

Kur, më 1771, një plak me emrin Ali, me qerren mbushur me plaçka, kapërceu kodrat e Galicës dhe zbriti në Vushtrri, askujt nuk i shkonte ndërmend se i nipi do të bëhej aq i madh, sa do ta trandë Perandorinë Turke në themel dhe do t’u prijë shqiptarëve në luftëra e beteja për çlirim e bashkim kombëtar. Ishte ky Ali Berisha i Polacit të Drenicës, i biri i Abdullah Aliut, njeriut të fundit të kësaj familjeje që vdiq dhe u varros në Polac.

 Hasan Prishtina u lind në Vushtrri, më 27 shtator 1873. Deri më 1908 është quajtur Hasan Berisha-Polaci, gjegjësisht Hasan Vuçitërni, kurse prej kur zgjedhet deputet i Prishtinës, nënshkruhet Hasan Prishtina. Djaloshi kureshtar dhe inteligjent, mësimet e para i mbaroi në vendlindje, të mesmet në Selanik dhe Fakultetin e Drejtësisë në Stamboll. Gjatë shkollimit fitoi kulturë të gjerë dhe u brumos me ide revolucionare e përparimtare evropiane. Ai shumë shpejt u bë një erudit i madh, dhe pos shqipes njihte mirë: anglishten, arabishten, frëngjishten, çerkezishten, greqishten, gjermanishten, italishten, serbishten dhe turqishten.

Hasan Prishtina është unikat edhe në fushën e arsimit kombëtar. Me nismën e tij, u organizua Kongresi i Alfabetit në Manastir (14- 22 nëntor 1908). Atë vit do të nisë punën edhe Shkolla Normale e Elbasanit, ku do të mësojnë edhe shumë nxënës nga Kosova, shumica me harxhimet e Hasan Prishtinës. Ky burrë i madh i kombit organizoi Kryengritjn e Madhe në Kosovë (1910-11), Kuvendin e Junikut (21-25 maj 1912), ku u nxor Memorandum prej 14 kërkesash, që më vonë do të njihen si “14 pikat e Hasan Prishtinës”, ishte kryeministër i Shqipërisë (vetëm katër ditë) etj.

Ideali i Hasan Prishtinës ishte çlirimi i Kosovës dhe bashkimi i kombit shqiptar. Ai ishte i papajtueshëm me çdo përpjekje përçarëse, veri- jug, toskë e gegë. Në një fjalim në Parlamentin shqiptar më 1921, ai deklaroi: Unë nuk jam as toskë, as gegë, por jam shqiptar.

 Së fundi, më 14 gusht 1933, spiuni Ibrahim Çelo nga Resnja e Maqedonisë, në rrugën Çimisku të Selanikut, derisa Hasani po shëtiste, i doli pas shpine dhe e qëlloi me katër plumba. Tirana e asaj kohe dhe Beogradi vrasjen e festuan si fitore të madhe. Kjo tregon se sa i rëndësishëm ishte Hasan Prishtina.

      Për një kohë, emri dhe vepra e të madhit Hasan Prishtina, mbetën nën tisin e harresës. Fan Noli kishte të drejtë kur thoshte: “Çdo heroi në histori i është dashur të kalojë përmes tri fazave: të glorifikimit, të asgjësimit dhe të rivlerësimit

Në vitin 1977, eshtrat e tij u sollën nga Selaniku në Shqipëri, në Varrezat e Dëshmorëve, në Kukës. Me dekret presidencial nr. 435, datë 26.01.1993, atdhetari dhe luftëtari Hasan Prishtina është dekoruar me Urdhrin e Lirisë të Klasit të Parë.

Sot, më shumë së kurrë, është koha që kjo figurë e shquar dhe e nderuar kombëtare, të vlerësohet drejt dhe t’i jepet vendi i merituar në historiografinë tonë”. Përndryshe, mos ta harrojmë thënien e tij: “Dhe para se gjithash, ruhuni nga mallkimi i historisë dhe mos e harroni atë kur jepni mendimin tuaj!

     Ju falëminderit për vëmendje!

KTHIMI NË VENDLINDJE

(Hasan Prishtinës që në bronz u kthye në Vushtrri)

Herët e pate lënë vendlindjen,

Vicianën me kalldrëm të gurtë

Erdhe burrë katërqind dërhemë

Hero e diplomat i fjalës së urtë

Drenicën tënde kurrë s’e harrove

Aty u betove për luftë e për liri

Drejtove kryengritjet shqiptare

Në Selanik të vranë në pabesi

Shkrive pasuri, djersë dhe gjak

S’të nënshtruan dot ari e menitë

I sfidove dënimet me vdekje

Sa i urreve vëllavrasjet e dredhitë

Në Vushtrri me Azem Galicën

Kuvenduat për besë e për dituri

Hapët shkollën e parë shqipe

Që sot e rikujtojmë me krenari

U ktheve n’bronz, eshtrat i lë pas

Si Shotë Galica, atje tej në Arbëri

Gjaku Juaj- shkriu kufijtë e mjerë

Andej e këndej është veç Shqipëri!

Kontrolloni gjithashtu

Hapet pika shkollore në Rorschach të Zvicrës!

Hapet pika shkollore në Rorschach të Zvicrës!

Shkollave shqipe në Zvicër në kuadër të Lidhjes së Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë “Naim Frashëri” …