Kultura

Kur janë shfaqur për herë të parë emrat e krijueseve femra në analet e letërsisë shqipe? Një pyetje kjo që më ka lindur e më ka ngacmuar prej vitesh. Në fillim u shtyva larg, u hodha në kohën e Rilindjes. I kërkova në letërsinë arbëreshe, si një letërsi e kultivuar …

(Adem Demaçi, ideologu i çlirimit dhe i bashkimit, shkrimtari  dhe intelektuali më i merituar i kohës sonë)   Përderisa në Kosovë pati shkrimtarë që mbështetën orientimin ideologjik të Lidhjes Komuniste Jugosllave, idenë e patriotizmit dhe kozmopolitizmit jugosllav, pati edhe disa oportunistë të cilët bënë përpjekje që në krijimtari të dalin …

Paulo Coelho është shkrimtari, aktualisht ndër më të lexuarit në botë. Ai ka lindur në Rio de Zhanerio të Brazilit, në vitin 1947. Rrjedh prej një familje të arsimuar dhe me edukatë, por rrethi shoqëror e kishte katandisur në mesin e hipive dhe masave të pakënaqura, të cilët nuk gjenin …

Fillet e kulturës shqiptare në Kosovë dhe në trevat shqiptare të rimbetura nën Jugosllavi, pas Luftës së Dytë Botërore, datojnë qysh në vitet e para të “çlirimit”.   Partizanët e Kosovës, në krye me Fadil Hoxhën, Xhavit Nimanin, Ali Shukriun  Hivzi Sylejmanin, Esad Mekulin, Mehmet Hoxhën, Sezai Surroin  e  shumë …

 ( Kosovë, lirinë e fituam me gjak burrash dhe  bijash. Kthim prapa nuk ka. Koha do të jetë dëshmitare se këtë radhë Kosova do të jetë e lirë dhe e pavarur. Drenica është ngritur sot, që nesër të ngrihet e tërë Kosova, shkruan Dibran Fylli, në ditarin e tij, të datës …

Arsimimi i hovshëm i popullatës shqiptare në Kosovë e më gjerë, kontaktet me botën tjetër shqiptare, me Shqipërinë amë, përmes Radio Tiranës, më vonë edhe RTSH-së,  dhe kontaktet ilegale të intelektualëve nga Kosova  me personelin e ambasadave shqiptare në shtete të ndryshme të Ballkanit dhe Evropës, bënin që një pjesë  …

Velloja shumëvjeçare e robërisë, hegjemonizmi kulturor pan-sllav, që iu imponua kulturës sonë sidomos në Kosovë, kanë lënë pas deformitete të shumta, pengesa në zhvillimin harmonik të letërsisë, përmbajtje ideologjike jugosllave dhe një përballje  të vazhdueshme të koncepteve të kundërta, të cilat në periudha të ndryshme të rritjes kulturore u manifestuan …

Copëtimi i shumëfishtë i hapësirës etnike shqiptare, gjatë shekujve XIX dhe XX, nuk ka qenë dimensioni i vetëm tragjik i përimtimit dhe i fragmentimit tonë kombëtar. Krahas largimit nga gjeografia shqiptare të krahinave të tëra, ka vijuar pandërprerë rruga e mërgimit, e cila në tragjicitetin e saj, në të shumtën …

Ndonëse ishte më i ri se unë, profesor Esat Stavilecin për herë të parë e njoha në relacionin profesor – student. Ai katër vjet e sa më i ri se unë – profesor imi, kurse unë student i tij.   Ishte kjo në vjeshtën e vitit 1970, kur në Prishtinë …

Në lidhje me debatin që po zhvillohet rreth rishikimit të gjuhës sonë standarde, dua të them edhe unë dy fjalë. Ndonjë linguist mund të më thotë: ç’të duhet ty si historian të futësh hundët në gjuhësi? Unë përgjigjem: E keni gabim zoti gjuhëtar. Gjuha nuk është monopol vetëm i gjuhëtarëve. …

Atdhetarit, Adem Demaçit   Që në moshë krejt të re tufanet më mbërthyen si në drama karrocierësh duart i bëra grusht dhe fjalës i dhashë frymë Në tërë jetën time luftë kam bërë me terrin dhe plagën e dhimbjes e kam thënë hapur në gjitha vlimet në Kosovë unë kam …

Pedagogu, mësuesi, veprimtari, gazetari, poeti, mërgimtari, shkrimtari tropojan, redaktori shumëvjeçar i revistës zëmirë “Zemra Shqiptare”, Zeqir Lushaj, në 60-vjetorin e lindjes së tij, botoi 6  vepra letrare: “Hija e vendlindjes” (vjersha); “Lisi i shkruar” (vjersha); “Vdekja e varreve” (vjersha); “Dyqani i mendjes” (shkrime publicistike); “Pengjet” (vjershërime); dhe “Fjala  mbi  tel” …

         Me leximin e librit të Fehmi Berishës, kujdesëshëm më dalin në shesh dy çështje thelbësore. Së pari autori mendon, folë dhe vepron me pietet për Shqipërinë. Së dyti, autori, folë, vepron dhe shkruan me rezignacion për Jugosllavinë katrahurë imperialiste. E kuptueshme. Diagnozë realiste për atë kohë të frikës dhe …

(Lajmi për vrasjen e djaloshit Jehon Gërvalla, në Nju-Jork (të premten), më 25 korrik 2015, më tronditi shumë dhe më pikëlloi thellë në shpirt) -Epo, ku të filloj më parë,-do të shkruaj për gjakun e derdhur shqiptar!   Pse po heshtë, moj pena ime, Rënko, gjëmo, klith,-çaje qiellin, Ku i …

 Pas tri javë negociatash, 31 tetor – 21 nëntor 1995, presidentët e tri ish-republikave jugosllave: Alia Izetbegoviç nga Bosnjë-Hercegovina, Franjo Tuxhman nga Kroacia dhe Sllobodan Millosheviç nga Serbia, të mbledhur në Dejton nga Qeveria Amerikane, nënshkruan marrëveshjen historike: Bosnja e Hercegovina mbetet shtet sovran e i pavarur por me një …

 I dashur miku im Zeqir!   Me keqardhje të madhe mësova lajmin e zi për vdekjen i birit tuaj të dashur Jehonit …   Jeta qenka e tillë, me të liga, të papritura e të pabesa!, dhe sprovat e saj qenkan të rënda, të rënda, të rënda sa vet toka …