Çedomir Petroviq, aktor, regjisor, shkrimtar dhe analist shumë i njohur serb në një intervistë për Al-Xhazira, duke folur për krimet serbe në Kosovë, mes tjerash ka shkruar: Këto “koka” kriminelësh serbë janë shumë të ngordhura edhe për së gjalli. “Ju ziliqarë u tregoni “historitë tuaja të tmerrit” bijve dhe nipërve tuaj gjatë natës në shtrat. Mundohuni t’i vendosni në shtrat me histori për Srebrenicën, Drenicën, Vukovarin … Për fëmijët e vrarë, për përdhunimet. Si i keni djegur shtëpitë, ku dikush u lexonte atyre histori të gjumit. Në vitin 1998, në Prekaz, në zonën e Drenicës, forca të mëdha policie serbe, të armatosur me tanke, armë vetëlëvizëse dhe artileri, rrethuan shtëpinë e familjes së Adem Jasharit dhe qëlluan gra, fëmijë dhe civilë të tjerë pa dallim për tre ditë dhe tre net rresht. Helikopterët dhe automjetet ushtarake përmbytën çatitë e fshatit me shpërthime, dhe pastaj forcat e policisë sulmuan fshatin, duke qëlluar nëpër shtëpi. 56 pjesëtarë të familjes Jashari u likuiduan nga forcat serbe të sigurisë me ndihmën e ushtrisë serbe. Midis tyre, 18 gra dhe 10 fëmijë. Ata fëmijë nuk kanë më nevojë për përralla. Disa “përralla të përgjakshme” të reja mund të shkruhen rreth tyre.
Çedomir Petroviq, është aktor, regjisor, shkrimtar dhe kolumnist serb. Ai nuk heziton dhe nuk shpreh asnjë dilemë për ta shprehur mendimin kritik në një fjalë të brishtë. Me qëndrimin e tij personal, në një të përditshme të pavarur të Beogradit, pothuajse nuk ka asnjë temë, ngjarje aktuale që ai nuk i preku me stilolapsin e tij të mprehtë. Ai prej kohësh ka fituar reputacion, respekt dhe shumë respekt me biografinë e tij profesionale dhe personale. Duke mbajtur qëndrueshmëri kritike, Çedomir Petroviq flet për luftën, pas luftës dhe ngjarjet aktuale politike në këtë rajon, para së gjithash, duke filluar “nga pragu i tij” bfa Serbia.
Në pyetjen e gazetares, Bojana Oprijan, se shumë vetë flasin për gjithçka që thoni dhe dini, dhe prapë ata heshtin dhe ku e nxori ai këtë zë të fortë, me gjithë sulmet kunder tij, intelektuali serbe Çedomir Petroviq përgjigjet:
– E gjitha që është krijuar te unë është që nga lindja. Atëherë janë hedhur shtyllat e jetës time ardhshme. Babai im (nga rruga, deri legjenda e teatrit jugosllav Miodrag Petrovic Ckalja) punoi shumë, dhe nëna ime ia kushtoi tërë jetën asaj dhe mua, shtëpisë tonë. Ne jetuam për një kohë jo larg, nga Radio Beogradi dhe banesa jonë ishte gjithnjë plot me aktorë, regjisorë, këngëtarë, shkrimtarë, muzikantë…
Gjyshja ime e nënës, Maria, ishte një hungareze. Burri i saj Bozhidar Mijatoviç, ishte serb. Ai u vra nga një kroat. Shumë më vonë ajo u martua me një burrë polak nga Varshava, Anton Gursky. Ai ishte kuzhinier. Ajo erdhi me prindërit e saj nga Mali i Zi, nga Bogdanoviqët. Tek unë ka gjak malazezi, hungarezi, por kryesisht gjak serb, që në vitet e fundit nuk më bën asnjë nder…
Është e thjeshtë të kritikosh dikë tjetër. Mund të shkruani dhe të flisni më keq për të tjerët. Do të gjeni akoma një pritje të shkëlqyeshme me shumicën e serbëve, do të jeni një hero i vërtetë, hero serb. Por, mos prekni njerëzit tanë të shenjtë dhe të shenjtë. Ne nuk jemi kriminelë. Unë nuk e shkel asnjë buburrec. Çfarë bombardimesh dhe vrasjesh të Sarajevës dhe njerëzve? Çfarë lloj Srebrenice apo gjenocidi? Kurrëfarë krimesh nuk kemi bërë në Racak, thonë ata…
Ka jo shumë njerëz që mendojnë dhe e bëjnë këtë në Serbi, por për të ardhur keq është që edhe Vuçiqi dhe Dodiku thonë kështu. Por një ditë gjithçka do të ndryshojë dhe të gjithë kriminelët duhet të ndëshkohen dhe gjithçka duhet të mbahet mend që të mos harrohet dhe të mos ndodhë më kurrë…
Në historinë moderne, roje të manastireve, janë quajtur edhe vojvodë. Dhe në Metohi e në Drenicën e Kosovës, këtë detyrë e kryenin shqiptarët e fesë islame. Ata ruanin gjithashtu Patriarkanën e Pejës, manastiret e Deviçit e të Deçanit. Shumë shqiptarë u vranë duke ruajtur faltoret serbe. Disa nga ata u vranë, por gjithashtu edhe i vranë vëllezërit e tyre, që donin të digjnin apo edhe shkatërronin kishat e manastiret serbe.
Kishte një kult të Mbretit Dushan, i cili ishte gjithashtu i përhapur në mesin e shqiptarëve të fesë Islame për një kohë të gjatë. Serbia dhe ne, dhe populli i saj, mund të mësonim shumë për këtë….
Këto “koka” janë shumë të ngordhura edhe për së gjalli. Ju ziliqarë u tregoni “historitë tuaja të tmerrit” bijve dhe nipërve tuaj gjatë natës në shtrat. Mundohuni t’i vendosni në shtrat me histori për Srebrenicën, Drenicën, Vukovarin … Për fëmijët e vrarë, për trupat e tyre që i hanë qentë e zgjidhur nga telat. Për përdhunimet. Si iu keni djegur shtëpitë, kur dikush u lexonte atyre histori të gjumit.
Në vitin 1998, në Prekaz, në zonën e Drenicës, forca të mëdha policie serbe, të armatosur me tanke, armë vetëlëvizëse dhe artileri, rrethuan shtëpinë e familjes së Adem Jasharit dhe qëlluan gra, fëmijë dhe civilë të tjerë pa dallim, për tre ditë dhe tre net rresht. Helikopterët dhe automjetet ushtarake përmbytën çatitë e fshatit me shpërthime, dhe pastaj forcat e policisë sulmuan fshatin, duke qëlluar në shtëpi. 56 pjesëtarë të familjes Jashari u likuiduan nga forcat serbe të sigurisë me ndihmën e ushtrisë serbe. Midis tyre, 18 gra dhe 10 fëmijë. Ata fëmijë nuk kanë më nevojë për përralla. Disa “përralla të përgjakshme” të reja mund të shkruhen rreth tyre.
( Pjesë nga një intervistë e gjatë, botuar në Al-Xhazira – RKL)