Këto ditë doli nga shtypi, vepra “Anketa intelektuale”, e autorit, Isak Guta, veprimtar, studiues, publicist dhe biografi më meritor i jetës dhe veprës se, aktorit të madh shqiptar me famë botërore, Aleksandër Mojsiut. Isaku është aut0r i dhjetëra veprave publicistike, në të cilat ka trajtuar tema ndër më të ndryshmet, duke dhënë një kontribut të çmueshëm në shumë lëmi të kulturës, letërsisë, artit, publicistikës e të tjera. Libri “Anketa intelektuale”, ka 154 faqe, botoi, Radio-Kosova e Lirë.
Isak Guta, krijues i njohur i përmasave shumëdimensionale
Isak Guta është veprimtari, shkrimtari, publicisti e mbi të gjitha studiuesi i mirënjohur dhe shumë i apasionuar i jetës dhe veprës së legjendarit, artistit me përmasa botërore të skenës, Aleksandër Mojsiu. Ai nuk resht së shkruari e së botuari vepra me vlerë, vepra dëshmi për brezat e idealistëve, të cilat e begatojnë letërsinë shqipe.
Vepra më e re e këtij autori, “Anketa intelektuale”, është një krijim publicistik i llojit të vet, vepër origjinale në formë e brendi, sepse, krijuesi, Isak Guta, me kohë ka zgjedhur rrugën e vet autentike në pasqyrimin e botës së tij emocionale e shpirtërore, duke trajtuar tema të caktuara, me rëndësi për publicistikën dhe kulturën shqiptare në përgjithësi. Ai është marrë dhe merret me tema të veçanta.
Autori i kësaj vepre, nuk hamendet për të paracaktuar zhanrin, për të trajtuar një temë, apo motiv të caktuar. Ai shkruan lirshëm pa i përfillur paradigmat, jo me qëllim për t’ i mënjanuar, apo për t’i shpërfillur ato, por ndihet shumë më i lirë në heterogjenitetin e motiveve e zhanreve.
Libri, “Anketa intelektuale” i ilustron më së miri preokupimet e tij, për të trajtuar tema me interes të përgjithshëm, qofshin ato të zgjedhura nga përditshmëria, nga e kaluara e largët apo e afërme, apo tema të pashtershme për jetën dhe veprat e idealistëve, duke qenë edhe vetë një militant idealist, i paluhatshëm, i papërmbajtur për ta mbrojtur sa me më shumë fakte të vërtetën, të drejtën, realitetin, qëndresën, me besim të patundur në emancipimin e njeriut dhe shoqërisë në përgjithësi.
Libri botohet në pesë-vjetorin e ndarjes nga jeta të Bacës së Madh, Bacës së Kombit, Adem Demaçi, i cili vazhdon të mbetet frymëzim për shkrimtarët, studiuesit, poetët, publicistët, historianët, regjisorët, politikanët e të tjerë, sepse Baca ishte shumë i madh në botën e tij shpirtërore, intelektuale, qëndrestare dhe nuk bëhet dot zap nga një biograf, apo nga një shoqatë, cilado të jetë ajo. Jeta dhe vepra e Demaçit është lapidare në çdo segment, në të gjitha përmasat, trajtimet, vlerësimet, përshkrimet, në të gjitha dimensionet qofshin ato krijime origjinale, mendime filozofike, intervista e debate, biseda, analiza, komente të caktuara e të tjera…
Autori, librin e ka ndarë në tri pjesë kryesore. Ka folur gjerë e gjatë për disa nga personalitet më të njohura dhe më të dëshmuara të kombit, duke filluar me Enver Hoxhën, pastaj Adem Demaçin, Rexhep Qosen, Muzafer Xhaxhiun, me qëndrimet e tyre dinjitoze, kurdoherë vertikale, për të cilët jo vetëm që ka konsideratë, por vë në pah kontributin e tyre për kombin e më gjerë.
Po ashtu ka vënë në pah edhe anën tjetër të medaljes, duke analizuar e komentuar edhe botën tjetër, atë të kompromiseve, të atyre që “mikun e ftuar apo të paftuar e bëjnë zot shtëpie”, me qëllim për të vjelin sa më shumë fitime, pa djersë, pa sakrificë, pa u lodhur fare, por vetëm me: “lepe-peqe, moljim lepo, Jes okej”.
Duke i vënë përballë këto dy botë antagoniste, publicisti, Isak Guta, në veprën e tij, “Anketa intelektuale” nxjerr edhe përfundime filozofike, duke marrë për bazë, mbi të gjitha ligjet e jetës, shembujt e shumtë të ngritjeve e rënieve, por gjithnjë me besim të patundur se “e drejta vonon por nuk harron”.
Të besosh në të drejtën e në të vërtetën, do të thotë të jesh idealist. Isak Guta i tillë ka qenë, është, dhe po mbetet i tillë, jo sepse nuk ka mundur t’ia kthejë ndryshe, sikur kanë bërë e bëjnë shumica, por sepse është i një brumi tjetër, me një edukatë të mirëfilltë familjare e shoqërore, me vetëdije e dinjitet për të mos u pajtuar kurrë me të ligën e të keqën, por pa e tepruar në të drejtën e tij, sepse i beson edhe relatives…
Vepra më e re e Isak Gutës, “Anketa intelektuale”, është e mbushur me fakte e të dhëna, të cilat e begatojnë përmbajtjen me një kënd origjinal të qasjes e vrojtimit të problemeve me të cilat janë ballafaquar e po ballafaqohen intelektualët shqiptarë, kudo në Kosovë, në, Shqipëri apo gjetkë.
Ahmet Qeriqi