Më 2 korrik, në lokalin ” Barakuda “ pranë Petroliferës, në Vlorë u mbajt konferenca për çështjen Çame. Konferenca u iniciua e u organizua nga Shoqata Demokratike “Çamëria” me qendër në Holandë, dega Vlorë. E veçanta ishte se në këtë veprimtari morën pjesë dhe dy eurodeputetë : Yerohen Gerk dhe Yohan Angelo Klarence. Ata erdhën me misionin e fakte-mbedhësit për tragjedinë çame. U pritën me nderim e emocion nga pjesëmarrësit . Pas disa kumtesave të shkurtra informative erurodeputetët intervistuan mbi 25 çamë e çame të moshuar të mbijetuar nga genocidi grek ndaj popullsisë çame, në vitet 1914-1945. Rrëfimet rrënqethëse të çamëve të moshuar shkaktuan drithma e lotë te eurodeputetët.
Ata u habitën për kasaphanën që kishin bërë grekët ndaj çamëve. Ishte i paimagjinueshëm fakti i një të moshuari çam : Grekët i kishin pjekur e djegur në zjarr fëmijën e tij! U dëgjuan dëshmi të gjalla si : çarja e trupave të nënave shtatzëna (për të shfarosur ripërtëritjen e rracës shqiptare ) për të mos lindur më çamë. Treguan masakrat e grekërve ndaj çamëve rrugës për në Shqipëri… Një nënë kërkoi të hidhte në lumë fëmijën e vet ngaqë ai qante! …. e mund të vriteshin të gjithë prej grekërve! Prindërit e këtyre të mbijetuarve kishin marrë nga një grusht gurë nga vendlindjet e tyre. Këta gurë ruhen edhe sot në shtëpitë e çamëve .
– Do t’i kthejmë këta gurë në vendlindjet tuaja! – tha njëri nga eurodeputetët.
Çamët u ngritën e, me lot në sy, përqafuan eurodeputetin. Vetë eurodeputetët thanë fjalët më prekëse dhe premtuan se do ta udhëheqin punën për rikthimin e çamëve në pronat e tyre. Në kumtesat që mbajtën zotërinjtë : Idajet Jahaj , Rrustem Geci , Bardhosh Gace , Xhemil Lato, Hajdar Fejzullau, Hasie Selishta (Kryeziu), Tomorr Lelo , etj…. falënderuan zotërinjtë eurodeputetë duke i cilësuar “ miq të sinqertë të popullit shqiptar ”. Gjithashtu veprimtari Rrustem Geci bëri një ekspoze për veprimtarinë e qeverisë çame dhe punën e jashtëzakonëshme të Kryeministrit z. Festim Lato. Në mbarim të këtij aktiviteti dy eurodeputetët shkuan në Sarandë e kaluan tej kufirit, në tokën çame, ku filmuan hapësira e fshatra të braktisura.
Rrustem Geci
Idajet Jaha