Fazli Maloku: Doli nga shtypi libri : LUFTA E KOSHARËS ( Analiza, ballafaqime, krahasime dhe replika) autor Dilaver Goxhaj

Këto ditë doli nga shtypi libri : Lufta e Kosharës (Analiza, ballafaqime, krahasime dhe replika) nga autori kolonel, Dilaver Goxhaj – Shpetim Golemi. Libri është ndarë në dy pjesë, pjesa e parë përfundon me kreun e njëmbëdhjetë, dhe pjesa e dytë – shtesë me gjithsej 293 faqe. Autori i librit z. Golemi, ishte edhe vetë pjesëmarrës i luftës së UÇK-së në detyrën zv. shefi i Shtabi i Përgjithshëm të UÇK-së, s’bashku me djalin e tij të vetëm, Dritan Dilaver Goxhaj. Edhe para se të angazhohej drejtpërdrejt në luftën e Ushtrisë Çlirimtare z. Dilaver, e përcolli luftën nga distanca ose më mirë të themi jetoi me UÇK-ën, duke bërë shkrime, analiza, sugjerime, por edhe kritika me qëllim të shmangjes së gabimeve. Në librin që kemi përpara Lufta e Kosharës, kolonel Dilaveri, duke qenë njohës i mirë i artit luftarak, me një fjalë specialist i kësaj fushe, na shpjegon deri në detaje si u zhvillua lufta në Kosharë, cilat ishin sukseset, por edhe gabimet në këto luftime mbi 60 ditëshe. Përshtypja ime është se në këtë libër pasqyrohet e vërteta e dëshmuar dhe e argumentuar bollshëm për zhvillimet e këtyre luftimeve në Kosharë, pa stërmadhime, pa glorifikime, pa vetëladime e teprime, me fjalë tjera të shkruhet historia e vërtetë e asaj që ndodhi në Kosharë por edhe çdokund tjetër në luftën dy-trivjeçare të UÇK-së.

    Në këto luftime në Kosharë, autori shkruan për trimërinë, heroizmin e pashoq të ushtarëve të UÇK-së, por moralin e lartë si dhe për disiplinën ushtarake që i brumoste ushtarët, citoj: ” Ata luftuan. Luftuan me heroizëm. Nuk u turpëruan. Dhe kjo është më se e vërtetë. Trimëria e forcave të njësisë taktike GO-3 (Br. 138 Agim Ramadani), në këtë luftë dymujore, është admiruar edhe prej vetë kundërshtarëve…Gjenerali i pensionuar serb, Vladimir Lazareviç, shprehet:”Sulmi ishte i tmerrshëm, dhe armiku ishte i armatosur shumë mirë, me mbështjetje të mirë ajrore dhe instruktorët më të mirë të NATO-s…Ishte një Vietnam në miniaturë…Unë madje kam qarë”: (libri në fjaë, fq-25). Dhe nuk se mos të ndjehet krenar çdo shqiptar te një gjaku me këta djem e vajza që bënë Luftën e Kosharës.

    Nga të gjithë pranohet se ideatori i këtij sulmi në Kosharë ishte Shefi i Shtabit të GO-3, Brig. Agim Ramadani tani Hero i Kombit, i cili për fatin e keq u vra në dy ditët e para të luftimit (9 prill ’99)  në vijën e parë të zjarrit në këtë luftim. Vrasja e kom. Agim Ramadanit ishte humbje e pakompenzueshme jo vetëm për GO-3, por për gjithë UÇK-në. Vrasja e tij, ndërroi gjithë kahjen e mëtutjeshme të kësaj lufte në Kosharë . Tani në librin e tij, kolonel Dilaveri kërkon sqarime nga drejtuesit e kësaj lufte zotërinjt komandantë në këtë luftë : Rrustem Berisha, Anton Çuni, Hysen Berisha…etj. përse u ndërpre sulmi aq i suksesshëm në dy ditët e para?! Përse u kalua nga sulmi në brojtje?! Përse në 65 ditët e tjera nuk u tentua qoftë edhe një herë të sulmoheshin pozicionet serba?! Ndërrimi i kursit të luftës në Kosharë shkaktoi dhëmbje e pasuar me humbje jo të vogla. Z. Dilaver shkruan: “Këta zotërinj e kanë më se të qartë se gjatë dy muajve luftë, duke luftuar vetëm në mbrojtje, ranë 114 dëshmorë dhe u gjymtuan 350 të tjerë…(po aty fq-30). Edhe pse bëri shumë përpjekje për të zbuluar se kush dhe pse u dha urdhëri të ndërpritet sulmi i filluar për mrekulli dhe të kalohet në mbrojtje për gjithë kohën e mëpastajme?! Këte kolonel, Dilaveri, nuk arriti të na e zbuloj dhe kjo do të mbetet enigmë për shumë kohë! Qëllimi i luftës në Koshare i përpiluar deri në hollësi nga ideatori dhe drejtuesi kom. Agim Ramadani ishte: “Zbatimi i urdhërit për hapjen e korridorit të furnizimit me armatim e municion si dhe me ushqim e veshmbathje në drejtimin Padesh-Drini i Bardhë për UÇK-ën e cila e bënte luftën në gjithë territorin e Kosovës” dhe kjo nuk u realizua! Koloneli, Dilaver Goxhaj me plot arsye qorton komandantët e Betejes së Koshares: “…Në vend që të përfitoni nga forcat morale, që buroi nga marrja e atyre territoreve ( Rrasa e Koshares, Kosharja, Rrasa e Zogut…dhe të vazhdonit të përparonit, ju u ndalët, duke i dhënë kohë kundërshtarit të afronte forca nga thellësia e të qëndronte i vendosur dhe i patundur. Derisa ju ishit në sulm duhej të mbanit nismën. Ndalimi i mësymjes nga ana juaj ishte në dobi të palës tjetër”. ( po aty fq-51-52). Tani me të drejtë shtrohet pyetja sikur mos të vritej ditën e dytë të sulmit kom. Agim Ramadani, a do të ndërpritej sulmi i filluar me aq sukses? Këtë pyetje e shtroj duke pasur parasysh atë që tregojnë ushtarët pjesëmarrës në këtë betejë se kom. Agim Ramadani na thoshte:”Për dhjetë ditë luftime do të jemi në Malishevë”. Edhe pse nuk u realizua synimi i Luftës së Kosharës ajo pati edhe suksese. ” E themi me plot gojën, se e vetmja vlerë pozitive e luftimeve të kryera nga GO-3 (Br.138), që duhet theksuar medeomos, është tërheqja në ato luftime e rreth 2000 forcave nga më specialet të Ushtrisë Serbe, duke ua lehtësuar disi detyrat formacioneve luftarake të Zonës së III-të Operative të Dukagjinit dhe asaj të II-të të Pashtrikut”.( po aty fq-91). Thyrjen e kufirit Shqiptaro-Jugosllav, shkulja e gurit me mbishkrimin RSFJ, nga çizma e ushtarit të UÇK-së (9 prill ’99) në Kosharë, ne Zllash të Prishtinës (Br. 153, e ZOLL-it) e kemi përjetuar me lot gëzimi, duke u përqafuar me njëritjetrin. Shpresonim se tani e tutje nuk do të kemi probleme furnizimi me armë e municion, por edhe me veshmbathje e ushqim. Por e gjithë kjo mbeti vetëm shpresë.

   E një rëndësie të veçantë është edhe Pjesa e Dytë e librit në fjalë ku kemi deklarata të pjesëmarrësve në këto luftime, përballje, replika etj…Besoj se për lexuesit paraqet një matrial mjaftë interesant e me vlerë.

   Përgjithësisht libri i kolonel, Dilaver Goxhaj, mendoj unë ka një vlerë shumë domëthënëse, për historianët ushtarakë apo civilë, por edhe për të gjithë ata që do të shkruajnë për luftën e Ushtrisë Çlirimtare, e në veçanti e një rëndësie të veçantë libri në fjalë ka për brezat, nga të cilat shkrime e histori do të mësojnë se çfarë lufte u zhvillua në këto troje në një periudhë të caktuar. Përmes këtij libri kolonel, Dilaveri, porositë të gjithë ata që do të shkruajnë për luftën e UÇK-së, ti përmbahen realitetit dhe të vërtetës për aq sa është e mundshme, dhe të mos i pllakosë lavdia e tepruar, ti shmangen lokalizmave e krahinarizmave me moton “se aty ku luftove unë u bë lavdia”. Po ashtu në këtë libër që po e diskutojmë, z. Dilaver,  nga modestia shkruan fare pak për ndihmën dhe kontributin që e dha Shqipëria në gjithë kohën sa zgjati lufta për çlirimin e Kosovës, jo vetëm për ata qindra oficerë e ushtarë të Ushtrisë Shqiptare nga të cilët dhjetëra syresh janë heronj e dëshmorë të kombit, por të shkruhet edhe të vlerësohet drejt ndihma e popullatës civile në brezin kufitar të Shqipërisë, ato nëna e motra shqiptare, të cilat në mënyra të ndryshme ndihmuan ushtarët e UÇK-së.

    Në këtë libër të kolonel Dilaverit, për herë të parë dhe si asnjëherë deri tash vlerësohet drejt ndihma e popullatës civile shqiptare e mbetur në Kosovë e cila ishte bazamenti i mundësisë që UÇK-ja të bënte luftën, ose të qëndroi e pathyeshme ndaj armikut shekullor. Pra, UÇK-ja lindi nga ky popull i cili jo vetëm që e mbështeti me të gjitha mundësitë, por u lidhen si mishi me kocin dhe s’bashku mbijetuan dhe fituan luftën çlirimtare për çlirimin e Kosovës. Kjo e dhënë e vërtetë e dëshmoi katërcipërisht konstatimin se “një ushtri çlirimtare të cilën e mbështetë populli i saj, ngadhnjen gjithmonë pavarësisht se me çfarë force sulmon pushtuesi.

    Kolonel Dilaverit, i dëshirojë shëndet e lumturi! E përgëzoj për këtë libër me shumë vlera, duke ururar e dëshiruar që të na shkruaj edhe libra të tjerë të kësaj natyre.

    Fazli Maloku, 5 shtator 2020, Prishtinë