Masakrat e regjimit kolonialist francez kundër Algjerisë dhe algjerianëve

Maskrat masive të Francës kolonialiste në Algjeri

Gjatë kohës së kolonializmit francez në vendet e Afrikës, qysh prej fillimit  të shekullit 19-të,  shume vende arabe të Mesdheut  u pushtuan nga Franca dhe u mbajtën në sundim për afër dy shekuj. Një fat të keq të robërisë kolonialiste, përveç popujve të tjerë afrikano-veriorë,  kanë pësuar sidomos algjerianë, vendi i të cilëve  ishte nën sundim kolonial të Francës prej vitit 1830 e deri në vitin 1962.

Më 1830 trupat ushtarake franceze okupojnë Algjerin, Uran-in dhe Bune-në dhe filluan me sukses të sulmojnë pjesën tjetër të këtyre vendeve. Me këtë rast fillon edhe kthimi i Kalifatit Islam në një provincë franceze. Deri në vitin  1906 edhe pjesa e Saharës, e cila  i takonte Algjerisë,  ishte vënë nën kontrollin dhe sundimin e Francës.

Algjerianët kanë bërë përpjekje të pareshtura për t’ u çliruar nga regjimi kolonial, por deri në vitin 1962 kur Franca ua njohu pavarësinë, ata kanë kaluar në një periudhë të  rëndë të  luftërave për çlirim, të cilat janë pasuar me luftime, masakra të tmerrshme e të përgjakshme dhe me humbjen  e qindra mijëra jetë njerëzish.

Në masakrën e njohur  dhe shumë të përgjakshme,  të majit të vitit 1945, me ç rast sipas burimeve  të Francës janë vrarë 10, 000 qytetarë dhe revolucionarë algjerianë, (sipas burime algjeriane 37000),  fillon edhe lëvizja për pavarësi e këtij populli të robëruar në shekuj, fillimisht nga romakët, pastaj, vandalët, arabët e turqit.

Masakrat në  Setif, Guelma dhe Kherrata janë regjistruar si formë e represionit më të  përgjakshëm e më djallëzot të Qeverisë franceze të asaj kohe, për t’ i shuar  demonstratat  nacionaliste, për pavarësi dhe qëndresë  anti-kolonialiste që ndodhi në maj të vitit 1945 në Konstandinia.

Më 8 maj të vitit 1945, forcat kolonialiste franceze ishin tubuar në një paradë për të  festuar fundin e Luftës së Dytë Botërore dhe fitoren e aleatëve kundër forcave fashiste, gjermane e italiane të Boshtit.

Partitë algjeriane, nacionaliste, duke përfituar nga prania e veçantë e popullatës  në paradë,  organizuan një  demonstratë paqësore për t’i shfaqur pretendimet e tyre patriotike, që kishin të bënin me çlirimin parësor nga Franca. (Ata kishin marrë pjesë në Frontin e Rezistencës  së Francës dhe mijëra  prej tyre kishin rënë duke luftuar për çlirimin e Francës).

 Atë ditë një algjerian i ri, i quajtur  Saal Buzid, ishte duke  valëvitur  një flamur të Algjerisë, me ç’ rast është vrarë nga një polic francez. Vrasja e tij kishte shkaktuar një revoltë të përgjithshme të qindra mijëra njerëzve, në shesh. Forcat franceze kishin urdhëruar zjarrin me qëllim për të shtypur  demonstruesit. Forcave policore u kishte shkuar në ndihmë edhe Ushtria, e cila kishte përgjakur tërë sheshin duke vrarë mijëra algjerianë. Sipas burime zyrtare,  në mesin e forcave franceze e evropiane ishin vrarë102 veta, ndërsa ishin plagosur shumë të tjerë.  Numri i viktimave algjeriane asnjëherë deri tani nuk është saktësuar dhe debati për numrin e e tyre ka arritur deri në ditët tona. Autoritetet franceze, pas masakrës kishin dhënë  numrin e vdekjeve, që thuhej se përafërsisht arrinte në 1.165. Qeveria algjeriane ka të dhëna për masakrimin e  45.000 algjerianëve.  Kjo ditë martirizimi përkujtohet çdo vit në Algjeri. Ambasadori i Francës në Algjeri, në një fjalim zyrtar,  në Setif në shkurt 2005, e përshkruar masakrën si një  “tragjedi të pafalshme” të regjimit të Francës kundër algjerianëve paqësorë.

Në nëntor të vitit 1954, lëvizja për pavarësi shndërrohet në Front të luftës për çlirimin e Algjerisë. Pas luftimeve të përgjakshme, filloi edhe presioni sistematik shtetëror, që rezultoi me  vrasjen e dhjetëra mijëra algjerianëve. Në vitin  1962, në Evian, arrihet  marrëveshja e cila përmbylli luftën tetë vjeçare të përgjakshme nga dy anët.

Një masakër tjetër çnjerëzore e forcave franceze kundër algjerianëve ka ndodhur edhe më  17 tetor  të vitit 1961, në Paris. Demonstrata e algjerianëve ishte organizuar  nga Federata e Francës e Fronit Nacional Çlirimtar.  Shkas për këtë protestë masive  ishte  bojkot i orës policore gjatë natës, të aplikuar, jo për të gjithë qytetarët, por vetëm për afrikano-veriorët, në radhë të parë për algjerianët.

Fronti kishte ftuar  në manifestim algjerianët, burra, gra e fëmijë, por iu kishte  ndaluar bartjen e armëve. Marshi i zemërimit popullor gjatë natës,  në rrugët kryesore të kryeqytetit,  çoi në konfliktin e protestuesve dhe policisë, e cila hapi zjarr duke përgjakur të gjitha rrugët dhe sheshet. Represioni brutal policor  që kishte vazhduar edhe përtej natës së 17 tetorit të atij viti, pati për pasojë mijëra të ndaluar dhe të burgosur nga radhët e demonstruesve algjerianë  dhe mijëra të tjerë të vrarë nëpër rrugët e Parisit. 17 tetori i vitit 1961 dhe pasojat,  janë perceptuar si njëra  nga ngjarjet më të dhunshme që lidhen me luftën në Algjeri. Kjo dhunë e shfrenuar e autoriteteve kundër algjerianëve çoi më në fund edhe në çlirimin e Algjerisë nga kolonializmi qindra-vjeçar i Francës, në vitin 1962.  (A.Q.)

Kontrolloni gjithashtu

Dilaver Goxhaj: RKL dhe Kosovapress ishin dhe mbeten Ylli Polar për Luftën Çlirimtare në Kosovë

Dilaver Goxhaj: PËRFUNDIME TË DALA PREJ ANALIZAVE KRITIKE NDAJ LIBRIT “Dosja Amerikane për Shqipërinë Koministe”, me autorë  Bejtullah Destani dhe Visar Zhiti

Bazuar në faktet dhe analizën e luftës 10-vjeçare,  Dhjetor 1944- Dhjetor 1953, midis Forcave të …