Mexhid YVEJSI: HAFIZ YMER GUTA (1860-1963)
Hafiz Ymer Guta, hoxha gjakovar, ishte fetar e atdhetar, trim e guximtar, pleqnar e pajtimtar, dijetar e luftëtar…
Lindi në Gjakovë në vitin 1860. Qysh në fëmijëri dallohej për disa veçori, ishte shumë i zgjuar, për mësime i dalluar, për trimëri i pa krahasuar… Mësimet fillestare i kreu në një nga mejtepet e shumta të Gjakovës. Krahas mësimeve në mejtep, sipas programit arsimor të kohës, arriti të bëhet Hafiz, pra të mësoi përmendësh, Kur’anin e madhnueshëm, kur ishte në moshën dhjetë vjeçare, në vitin 1870.
Po në Gjakovë, Hafiz Ymer Guta i vazhdoj studimet në Medresën e Vogël të Gjakovës, ku edhe diplomoi pranë dijetarit të shquar, Myderriz Fetah Efendi Buza, tek i cili kishte mësuar përmendësh Kur’anin e madhëruar ….
Medreseja e Vogël e Gjakovës, që nga themelimi, pas vitit 1800, nën drejtimin e Myderriz Tahir Efendi Gjakovës, krahas Medresës së Madhe, që nga themelimi, pas vitit 1700, nën drejtimin e Myderriz Yvejs Efendiut, ishte një nga institucionet arsimore-kulturore ndër më të njohura në trojet shqiptare.
Prej këtyre dy medreseve të famshme, për dy-tre shekuj, prej tyre kanë dalë shumë hafizë e myderrizë, dijetarë e atdhetarë, të cilët Gjakovës, Kosovës, faqën ia kanë zbardhë…
Hafiz Ymer Guta, përveç veprimtarisë fetare, është i njohur aq më shumë për veprimtarinë atdhetare…
Për veprimtarinë atdhetare disa herë është prangosur, është burgosur, është plagosur…! Është prangosur, është burgosur, është plagosur në kohën e Turqisë, nën pushtimin e Sërbisë, të Austro-Hungarisë…
Në vitin 1903, në kohën e Turqisë, Hafiz Ymer Guta së bashku me udhëheqësit fetarë e atdhetarë të Gjakovës, si Myderriz Myrteza Efendi Luzha, Hasan Aga, biri i Fetah Zekës, Selim Mula, Haxhi Jonuzi etj. u prangosën, u burgosën, internuen, u dënuan me dy vjetë burg, burg të rëndë, të zi, në Kastamoni…
Hafiz Ymer Guta ishte ndër të parët në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare, që nga Besëlidhja Shqiptare “Besa-Besë” ose “Lidhja e Pejës” 1899, deri në Kuvendin e Junikut, me 1912…
Ka qenë një nga themeluesit dhe udhëheqës i organizatës me ndikim “Islihati”, që ishte një lëvizje e madhe për pajtim…
Në vitin 1912, në Kalanë e Shkodrës “Rozafat” ishte Hafiz Guta që ngriti Flamurin Kombëtar dhe mbajti fjalën kryesore, që i frymëzojë shkodranët, të cilët e kanë përmendur me nderim, ndër vite, Hoxhën, Hafiz Ymer Guta, që s’dinte ç’është tuta, këtë hoxhë të Gjakovës, këtë burrë të Kosovës…
Në kohën e Sërbisë, të Austro-Hungarisë, në kohën e Krajlit, si gjithnjë, Hafiz Ymer Guta ishte në ballë, si një shqipe e malit…
Ka shërbye në disa xhami të Gjakovës, deri edhe në xhaminë kryesore të qytetit, në Xhaminë e Hadumit, si imam, hatib, predikues, ku asnjëherë nuk e frikësoi asnjë pushtues…
Në kohën e komunizmit, Hafiz Ymer Guta edhe pse ishte plakur, e kishte rrokur pleqëria, thoshte hapur:
“Shkoi fashizmi-erdhi komunizmi, por jo lirija, na dan nga nona, Shqipnija…”
Ndrroi jetë në vitin 1963, në Gjakovë, moshën 103 vjeçare.
Lindi në Gjakovë në vitin 1860. Qysh në fëmijëri dallohej për disa veçori, ishte shumë i zgjuar, për mësime i dalluar, për trimëri i pa krahasuar… Mësimet fillestare i kreu në një nga mejtepet e shumta të Gjakovës. Krahas mësimeve në mejtep, sipas programit arsimor të kohës, arriti të bëhet Hafiz, pra të mësoi përmendësh, Kur’anin e madhnueshëm, kur ishte në moshën dhjetë vjeçare, në vitin 1870.
Po në Gjakovë, Hafiz Ymer Guta i vazhdoj studimet në Medresën e Vogël të Gjakovës, ku edhe diplomoi pranë dijetarit të shquar, Myderriz Fetah Efendi Buza, tek i cili kishte mësuar përmendësh Kur’anin e madhëruar ….
Medreseja e Vogël e Gjakovës, që nga themelimi, pas vitit 1800, nën drejtimin e Myderriz Tahir Efendi Gjakovës, krahas Medresës së Madhe, që nga themelimi, pas vitit 1700, nën drejtimin e Myderriz Yvejs Efendiut, ishte një nga institucionet arsimore-kulturore ndër më të njohura në trojet shqiptare.
Prej këtyre dy medreseve të famshme, për dy-tre shekuj, prej tyre kanë dalë shumë hafizë e myderrizë, dijetarë e atdhetarë, të cilët Gjakovës, Kosovës, faqën ia kanë zbardhë…
Hafiz Ymer Guta, përveç veprimtarisë fetare, është i njohur aq më shumë për veprimtarinë atdhetare…
Për veprimtarinë atdhetare disa herë është prangosur, është burgosur, është plagosur…! Është prangosur, është burgosur, është plagosur në kohën e Turqisë, nën pushtimin e Sërbisë, të Austro-Hungarisë…
Në vitin 1903, në kohën e Turqisë, Hafiz Ymer Guta së bashku me udhëheqësit fetarë e atdhetarë të Gjakovës, si Myderriz Myrteza Efendi Luzha, Hasan Aga, biri i Fetah Zekës, Selim Mula, Haxhi Jonuzi etj. u prangosën, u burgosën, internuen, u dënuan me dy vjetë burg, burg të rëndë, të zi, në Kastamoni…
Hafiz Ymer Guta ishte ndër të parët në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare, që nga Besëlidhja Shqiptare “Besa-Besë” ose “Lidhja e Pejës” 1899, deri në Kuvendin e Junikut, me 1912…
Ka qenë një nga themeluesit dhe udhëheqës i organizatës me ndikim “Islihati”, që ishte një lëvizje e madhe për pajtim…
Në vitin 1912, në Kalanë e Shkodrës “Rozafat” ishte Hafiz Guta që ngriti Flamurin Kombëtar dhe mbajti fjalën kryesore, që i frymëzojë shkodranët, të cilët e kanë përmendur me nderim, ndër vite, Hoxhën, Hafiz Ymer Guta, që s’dinte ç’është tuta, këtë hoxhë të Gjakovës, këtë burrë të Kosovës…
Në kohën e Sërbisë, të Austro-Hungarisë, në kohën e Krajlit, si gjithnjë, Hafiz Ymer Guta ishte në ballë, si një shqipe e malit…
Ka shërbye në disa xhami të Gjakovës, deri edhe në xhaminë kryesore të qytetit, në Xhaminë e Hadumit, si imam, hatib, predikues, ku asnjëherë nuk e frikësoi asnjë pushtues…
Në kohën e komunizmit, Hafiz Ymer Guta edhe pse ishte plakur, e kishte rrokur pleqëria, thoshte hapur:
“Shkoi fashizmi-erdhi komunizmi, por jo lirija, na dan nga nona, Shqipnija…”
Ndrroi jetë në vitin 1963, në Gjakovë, moshën 103 vjeçare.