Naxhije Doçi: NA KALLËN ME THEMEL DHE NA HAPËN SHUMË VARRE

FAMILJA DURAKU NGA KRUSHA E MADHE -(Fragment i shkurtër ga libri „SHPIRTI DËRMUAR-Dhuna serbe ndaj femrës shqiptare në Kosovë 1997-1999“-Naxhije Doçi-Prishtinë- 2001

Personazh i rrëfimit është RABIJE DURAKU nga Krusha e Madhe.

Quhen Rabije Duraku dhe në moshën 75 vjeçe pash tmerre trishtuese me sytë e mij. E përjetova luftën kriminale dhe barbare, që e bëri Serbia pushtuese mbi popullin e pambrojtur dhe të paarmatosur shqiptar në Kosovë dhe konkretisht në Krushë të Madhe. Kam përjetuar edhe luftëra të tjera të mëhershme, por lufta e vitit 1999 nuk krahasohet për të keq me asnjërën. Ushtria serbe me egërsi të paparë kanibaleske luftoi me popullatën civile, dhe mbyti fëmijë, gra e burra. Vrau edhe njerëz të moshuar e të sëmurë. Edhe sot më errësohen sytë kur i kujtoj ato skena rrenqethse, kur ushtarët dhe policët serbë i ngulnin thikat në trupa të njomë fëmijësh shqiptarë. Ua merrnin nënave prej duarëve fëmijët dhe i thernin e i prenin në copa para syve të tyre. Nënat e shkreta të tmerruara për kobin që iu kishte rënë mbi krye, kacafyteshin me kriminelët në mbrojtje të ferishtes së tyre. Edhe nënat e foshnjeve i mbysnin ushtarët kriminelë serbë. Me thika i prenin. I mbysnin dhe qeshnin. Qeshnin dhe shkilnin pamëshirshëm mbi trupa viktimash të pafajshme dhe nëpër pellgje të gjakut që shkonin rrëkajë. Janë më së 300 burra kryefamiljarësh të Krushës së Madhe, të moshës 40-75 vjeç, që kriminelët serbë një herë i vranë dhe i masakruan, e më vonë edhe i dogjën dhe i bënë shkrumb, se donin t’i humbnin gjurmët e krimit të kryer. Pas luftës së rëndë dhe të tmerrshme të vitit 1999 i kemi varrosur eshtërat e 65 kufomave të djegura në Krushë të Madhe. Identifikimi i tyre është bërë nga banorët e fshatit sipas rrobeve, që i kanë pasur të veshura të vrarët, si edhe sipas gjerave të tjera personale, që i kanë pasur më vete të vrarët, e të cilat kanë mbetur pa u djegur krejtësisht në vendin ku është kryer krimi makabër. Ushtarët kriminelë serbë na kallën me themel dhe na hapër shumë varre

FITIM DURAKU USHTAR PËR LIRINË E KOSOVËS

Djali im, Fitim Duraku heret ka qenë i inkuadruar në Lëvizje. Kishte dëshirë të zjarrtë për ta parë Kosovën të lirë, prandaj edhe kurrë nuk ndalej. I la studimet para përfundimit, se ishte student i vitit të katërt në Fakultetin Ekonomik në Prishtinë, dhe shkoi atje ku e kërkonte atdheu. Shkoi në front për të luftuar kundër atyre, të cilët me dekada na patën zënë dhe na zinin në vazhdimësi dritën e diellit. Për të luftuar me Serbinë pushtuese shkoi në front Fitimi im, se ajo nuk na linte të lirë të jetonim në shtëpitë tona dhe në tokën tonë. Na malltretonte sa herë donte, va e pa va, ditën e natën. I burgoste burrat tonë nëpër burgjet famëkëqia të veta dhe shumë herë edhe ua humbiste krejtësisht gjurmët e tyre, pa shenjë e pa dokë. Nuk kishin prej kujt të frikësoheshin serbët pushtues, se askujt nuk i jepnin llogari për krimet e kryera mbi shqiptarët.

Fitim Duraku është plagososur në front, duke e kryer detyrën prej luftëtari. Në pritë e plagosën! Njëherë pat fat, sepse nga plagët e para një herë pat shpëtuar. Për të dytën herë plagoset në përpjekje që ta shpëtojë shokun, për të cilin ka menduar se është i plagosur, e jo i vdekur. Këtë herë kriminelët e gjuajnë me rafale automatikësh dhe e plagosin edhe më rëndë, për vdekje. Ka jetuar Fitimi im i plagosur edhe dy muaj në spitalin provizor ushtarak, në Pagarushë. Përpjekja e mjekëve tanë për t’ia shpëtuar jetën Fitimit tim, ka qenë shumë e madhe, por…Përkundër plagëve të rënda, që i kishte marrë në trup, thonë se askush nuk ia ka ndi kurrë gjëmën e dhëmbjeve. Thonë për fitimin luftëtar se përherë ishte i buzëqeshur me shokët dhe fjalëmbël e krenar për veprën e filluar. Mburrem me qëndresën dhe me heroizmin e djalit tim, se nuk më ka mbetur tjetër në jetë pos krenarisë për të, por…

-Jemi të robëruar me dekada e shekuj dhe që të jemi të lirë duhet ta shporrim bishën serbe nga trojet tona! – thoshte sa e sa herë Fitimi im! Duhet të mbesim të gjallë të njëmendtë në tokën tonë, se si të robëruar bëjmë jetë prej hiqi…Tha edhe shumë fjalë të tjera të mira për breza djali im… Ato më mbeten kujtime të pashlyera dhe krenari për jetë. O Zot i Madh, mendoj shpeshherë, si të jetoj pa djalin tim, që ma vranë në lulën e rinisë?!

Familja jonë Duraku e Krushës së Madhe pëherë ka qenë në sy të keq për pushtuesin serb në Kosovë. Sidomos gjatë dhjetëvjetëshit të fundit të shekullit njëzet, kurrë nuk na linin për t’i çelur sytë si duhet. I thirrnin meshkujt tonë në biseda informative dhe i rrahnin e i përgjaknin, sa që nuk mundnin me ditë të tëra të ngriteshin në këmbët e veta. Krejt të këqiat na vinin nga serbët e fshatit tonë. Ata i përcillnin lëvizjet tona dhe na shpiunonin tek organet shtetërore te tyre, që ishin ogurzeza për ne shqiptarët. Krijonin inskenime e plane për shqiptarët që donin t’i maltretonin, ose edhe që donin t’i likuidonin krejtësisht.. Serbët vendorë poqëse vërenin në fshat, apo rrethinë se ndonjë shqiptar dallohej me ndonjë të mbërrime të lartë shkollore, apo me ndonjë aftësi tjetër të veçantë, ia vënin menjëherë rrethin dhe i përgatisnin zhdukje të ngadalshme, apo edhe të shpejtë. Nuk donin asesi kriminelët serbë t’i shihnin shqiptarët që përparonin, se një gjë e tillë iu pengonte shumë. Përparimi i shqiptarëve ua rrëmihte dheun nën këmbë dhe ua zbulonte cekshmërinë e pranisë së tyre në trojet tona të lashta…

Gjatë luftës tremujore të vitit 1999 familja ime dhe e kunetëve pësoi edhe më shumë. Para syve të grave dhe të fëmijëve barbarët serbë i ndanë 13 burrat tonë, të cilët nuk dimë saktësisht se ku i vranë dhe as nuk e dimë se ku i varrosën. Kjo është një dhëmbje e madhe për ne, që secilën ditë e më shumë shtohet. Ende nuk mundemi që të pajtohemi me realitetin e hidhur, që na ka ndodhur. Të vrarët të tjerë të familjes sonë, të cilët i kemi varrosur, janë katër, në mesin e tyre edhe dy ushtarë të UÇK-së.

Tmerri më i madh i së keqës në Krushe ishte ai i ditës së 25 marsit të vitit 1999. Atë ditë çdo gjë ishte e lemeritshme nga lufta barbare që na përfshiu. Gjithkah shkonte tym e flakë nga derdhja e armatimit të shumtë mbi fshat dhe mbi popullatën e grumbulluar civile. Te Kodrat dhe Te Mali, në të dalë të fshatit ka pasur shumë të vrarë dhe të masakruar. Gjithkah ka pasur të vrarë nga predhat që binin gati në çdo hap. Ishte ditë e tmerrit, që mos na raftë për ta harruar kurrë! Më pastaj secila ditë vinte më e rëndë se tjetra! Zbrazej dhe shkretohej fshati. Të vrarët mbeten pa u varrosur gjithandej rrugëve e arave, ndërsa të gjallët të dërmuar fizikisht e psiqikisht u dëbuan për Shqipëri e gjetiu. Ne të ikurit në çdo vend ku shkuam nëpër tmerre kaluam dhe mbi tmerre mbijetuam! E patëm shumë të rëndë mbijetimin, sa vështirë që mund të sqarohet ndonjëherë si duhet realiteti…

-Naxhije Doçi – Prof. Prishtinë – 04. 04. 2025