Ëndrra ime më e madhe, dëshira që ma ka shoqëruar çdo frymëmarrje, meraku që më ka rënduar shpirtin për dekada me radhë, ka qenë – të shoh Kosovën time të lirë, të pavarur, një shtet më vete, ku dielli i lirisë të mos fshihet më pas hijeve të errëta të pushtuesve.
Dikur, kjo ishte vetëm një shpresë e pashuar, një lutje e heshtur, një vizion që jetonte në mendjet dhe zemrat e atyre që nuk pranonin të dorëzoheshin. E kam parë këtë ëndërr në sytë e të moshuarve, të cilët e pritën për dekada me besimin se një ditë do të vijë. E kam ndier në zërat e nënave, që pëshpëritnin emrat e bijve të tyre të rënë për këtë tokë. E kam dëgjuar në rrëfimet e atyre që nuk reshtën së luftuari, që ecën mbi gjemba për të sjellë këtë ditë.
Dhe ja, ajo ditë erdhi. Sot, Kosova nuk është më një hije në hartë, nuk është më një plagë që vajton heshtur. Sot, ajo është një realitet, një flamur që valëvitet krenar, një tokë që mbështet veten mbi themelet e gjakut dhe guximit të atyre që nuk hoqën dorë. Sot, mbi këtë nuk ka më zinxhirë, nuk ka më kërcënime, nuk ka më hije robërie – vetëm dielli i një lirie të fituar me mund, me sakrificë dhe me dashuri të pamatshme për këtë atdhe.
Dhe unë, që dikur e ëndërroja këtë çast, sot e jetoj atë me krenari, me mirënjohje, me përkushtim. Sepse kjo liri nuk është thjesht një fitore e së shkuarës – është një përgjegjësi për të tashmen dhe një amanet për të ardhmen. E shoh Kosovën time të pavarur, dhe më në fund, ndjej se ëndrra ime më e madhe nuk është më një ëndërr – është drita që ndriçon këtë vend, përjetësisht i lirë!
Dhe, sot, jam këtu, në këtë moment që më duket si një mrekulli e papritur, një dhuratë që nuk e dija se do ta kisha ndonjëherë. E ndiej dritën e kësaj dite mbi lëkurën time, frymën e kësaj ore që më përqafon butësisht. Në çdo tingull, në çdo aromë të ajrit, në çdo frymë që mbush kraharorin tim, ndjej pulsimin e jetës që ende më pranon në prehrin e saj.
Dikur ndoshta mendonim se do të ishim larg, se nuk do ta shijonim këtë çast, këtë ditë që na fton të zgjohemi me mirënjohje. Por ja ku jemi, dëshmitar të një të tashmeje që na përket, udhëtar që ende ecim mbi rrugët e kësaj bote, duke numëruar rrahjet e zemrës si trokitje të një dhurate të madhe dhe të bekuar.
Sa krenar ndihemi, sa të bekuar ndjehemi që jemi pjesë të kësaj dite, të këtij çasti që nuk është thjesht një datë në kalendar, por një kujtesë e një ëndrre të bërë realitet, një frymëmarrje e lirë në historinë e një kombi që ka lindur nga dhembja, është rritur në përpjekje dhe ka lulëzuar në sakrificë.
Sot, më 17 shkurt, zemrat tona rrehin me ritmin e një kombi që ka përballuar furtuna e errësira, por që kurrë nuk ka lëshuar rrënjët e tij nga toka e vet. Ky është një moment ku krenaria nuk është vetëm ndjenjë, por është frymë, është gjak që qarkullon në venat e çdo shqiptari që e ka pritur këtë ditë me mall, me shpresë, me lutje. Sot, çdo rreze dielli duket se ndriçon ndryshe, sikur e di që kjo është dita jonë, dita kur ne kujtojmë ata që nuk e panë këtë agim, por që u bënë drita e rrugës sonë.
Privilegji i të qenit pjesë e kësaj dite është më shumë sesa një përjetim personal – është një ndjenjë që na lidh me të kaluarën, me rrënjët, me ata që sakrifikuan që ne sot të mund të themi me zë të lartë: Kosova është e lirë! Pavarësia nuk është thjesht një status politik; është një fitore e shpirtit, një betim për të mos harruar, një përgjegjësi për ta ndërtuar të ardhmen me dashuri, me dinjitet, me përkushtim.
Në këtë ditë të shenjtë për kombin tonë ndiej se çdo frymëmarrje ka peshën e historisë, çdo hap mbi këtë tokë është një dëshmi e një sakrifice që nuk duhet harruar. Dhe ndërsa flamujt valëviten me krenari, ndërsa këngët e lirisë mbushin rrugët, e di se kjo ditë nuk është thjesht një festë – është një amanet për brezat që do të vijnë, një premtim se Kosova do të vazhdojë të ecë përpara, me ballin lart, me shpirtin e pavarësisë të skalitur në zemrën e çdo biri e bije të saj.
Sot, më 17 shkurt, ne festojmë, jo vetëm si qytetarë, por si bijtë e kësaj toke, si dëshmitarët e një mrekullie të shkruar me gjak e qëndresë. Dhe për këtë, jemi krenar. Për këtë, ndjehemi të bekuar.
E ndjejmë, e shohim, e prekim me shpirt gëzimin që vlon në zemrat e njerëzve të mi, në çdo rrugë ku valon flamuri, në çdo fjalë që buron nga shpirti i lirë i një populli që ka përjetuar dhimbje, por sot feston me krenari. Si mund të qëndrojmë indiferent para kësaj madhështie, para këtij momenti që nuk është vetëm një festë, por një dëshmi e përjetshme e sakrificës, e guximit dhe e dashurisë së pakushtëzuar për lirinë?
Kjo ditë nuk është thjesht një datë në kalendar, por një amanet i pashlyeshëm, një kujtim i të gjithë atyre që besuan në dritën edhe kur nata ishte e gjatë, në shpresën edhe kur rruga ishte e mbuluar me pluhur dhe gjak. Bijtë dhe bijat më të devotshëm të këtij kombi nuk u kursyen, nuk u trembën, nuk u ndalën. Ata ndërtuan këtë ditë me shpirtin e tyre, me besimin e palëkundur se edhe popujt e vegjël meritojnë madhështi, se edhe zemrat e vogla mund të bartin brenda tyre fuqinë e një epoke të re.
Si mund të mos ndiejmë dridhjen e gëzimit në ajrin e kësaj dite? Si mund të mos ndiejmë që çdo shqiptar që e jeton këtë çast me krenari, me lot gëzimi, me kujtesën e gjallë për ata që nuk janë më, por që mbetën të përjetshëm në gurët e themeleve të lirisë sonë? Kjo nuk është thjesht një fitore – është një këngë që buron nga shekujt, një rrëfim që do t’u përcillet brezave si dëshmi e pavdekshme e qëndresës.
E ndjejmë lumturinë e popullit tonë si një lumë të madh që rrjedh pa u ndalur, që ushqen tokën, që i jep jetë çdo ëndrre të re. Dhe në këtë ditë, në këtë moment, në këtë përjetim të shenjtë, nuk ka vend për indiferencë. Ka vetëm falënderim, vetëm dashuri, vetëm një përkulje të heshtur para madhështisë që e sollën ata që e deshën këtë tokë më shumë se vetveten. Dhe për këtë, sot jemi më shumë se kurrë të bashkuar – në kujtim, në falënderim, në dashuri për Kosovën tonë të lirë!
E di, e ndjej thellë në shpirt se sa e sa sy janë mbyllur përgjithmonë me mallin e një dite që nuk patën fatin ta shohin. Sa zemra rrahën për këtë çast, por nuk e përjetuan; sa ëndrra u ndërtuan për këtë ditë, por mbetën pezull mes jetës dhe amshimit. Ata, që dikur ecën në këto rrugë, që ëndërruan këtë liri me gjithë qenien e tyre, sot nuk janë këtu për të brohoritur, por zëri i tyre jehon në çdo buzëqeshje, në çdo flamur që valëvitet, në çdo hap që populli im hedh me krenari.
Në këtë ditë gëzimi, nuk mundemi të mos kujtojmë ata që ikën me Kosovën në zemër, por pa e parë Kosovën e lirë. Sa sytë u lodhën duke kërkuar dritën e një agimi që nuk mbërriti në kohë për ta! Sa duar u shtrinë drejt një qielli të mbuluar me re, duke kërkuar një premtim që vonoi të përmbushej! Dhe sa zëra u fikën me fjalën e fundit: A do të vijë ajo ditë? A do ta shoh Kosovën e lirë?
Erdhi kjo ditë, më në fund erdhi kjo ditë, por ama, ata nuk janë. E ndjejmë mungesën e tyre si një fllad të lehtë që kalon mes nesh, si një pëshpëritje që përzihet me këngët e festës. Ata janë këtu, jo me trupin e tyre, por me shpirtin që nuk u shua kurrë. Ata jetojnë në gurët e rrugëve që ndërtuan, në flamurin që dikur e ëndërruan të lirë, në zemrat e atyre që e trashëguan amanetin e tyre dhe nuk e lanë të venitej.
Dhe në këtë ditë, ndërsa festojmë, ndërsa shohim fytyra të ndriçuara nga krenaria, ndiejmë edhe lotët e heshtur të kujtimit. Sepse kjo ditë nuk është vetëm e jona, është edhe e tyre – e atyre që e pritën, por nuk e panë, e atyre që e deshën, por nuk e shijuan. Për ta, për ëndrrën e tyre, për dashurinë e tyre të pakushtëzuar për këtë tokë, ne festojmë sot. Dhe çdo buzëqeshje, çdo valëvitje e flamurit, çdo fjalë urimi është një përshëndetje për ta, në botën ku janë tani, me Kosovën e lirë në zemër përgjithmonë.
Babai im iku me një mall të pashuar, me një ëndërr të pambaruar, me një shpresë që e mbajti gjallë deri në frymën e fundit: ta shihte Kosovën të bashkuar me Shqipërinë, siç e kishte ëndërruar gjithë jetën. E di që ai e pa atë bashkim me sytë e shpirtit, se për të, kufijtë nuk ishin kurrë të vërtetë, veç vijëzime të imponuara mbi hartë, që nuk mund ta ndanin zemrën e një kombi. Ai iku me këtë mall, por la pas një rrugë të shtruar me shpresë, me përpjekje dhe me dashuri për vendin e tij.
Por jeta, me gjithë madhështinë dhe peshën e saj, ka ligjet e veta të pashkruara. Dikush hap rrugën me mund, me sakrificë, me djersë e gjak, ndërsa miliona të tjerë kalojnë më pas, të lirë, pa frikë, pa drojë. Disa shkrijnë jetën e tyre për një ideal që nuk e përjetojnë kurrë me sy, por e shohin të lulëzojë në të ardhmen e brezave që vijnë. Dhe babai im ishte një nga ata që hodhi themelet, që e mbajti gjallë flakën e shpresës, që e deshi këtë tokë aq shumë saqë e la shpirtin e tij të tretet brenda saj.
E di, e ndjej thellë në brendësi se kudo që ndodhet sot ai, është krenar. Ai e sheh Kosovën që rritet, që ecën përpara, që shkruan historinë e saj me dritë dhe dinjitet. E di që buzëqesh diku në amshim, i lumtur që ajo për të cilën ai u lut dhe u përpoq, sot është realitet. Dhe pse nuk e preku me duar, pse nuk e përjetoi me sytë e tij, ai jeton në këtë ditë, në këtë Kosovë të lirë, në çdo zemër që ende e ruan ëndrrën e tij.
Sepse ëndrrat e mëdha nuk vdesin kurrë. Ato vazhdojnë të jetojnë nëpër rrugët që dikur ishin të bllokuara dhe sot janë të hapura, nëpër flamujt që dikur u fshehën dhe sot valëviten krenarë. Ai është këtu, në çdo rrahje të kësaj toke, në çdo frymë që merr ky popull. Dhe unë e di që sot, në këtë moment, ai është i lumtur. Sepse Kosova po ecën përpara, dhe dashuria e tij për të nuk ishte e kotë.
Sa e sa baballarë lanë pragun e shtëpisë me një përqafim të fundit, sa e sa vëllezër e motra u nisën drejt luftës me shpirtin plot vendosmëri, sikur po shkonin në një dasmë, në një festë të madhe të lirisë. Ata nuk e panë vdekjen si fund, por si një kalim të domosdoshëm drejt një agimi të ri. Sepse për ta, e ardhmja nuk ishte thjesht një shpresë, por një premtim që patjetër duhej të vinte, një diell që, sado të vonohej, duhej të lindte mbi qiellin e Kosovës.
Ata nuk u nisën me frikë, por me besim, me zemrën e mbushur me dashuri për tokën e tyre, për gjuhën e tyre, për flamurin që ende nuk valëvitej lirshëm. Sepse e dinin që liria nuk dhurohet, por fitohet me guxim, me përkushtim, me gjak dhe me shpirt. E dinin se çdo hap që hidhnin drejt malit, drejt betejës, ishte një hap më afër një Kosove të lirë, një atdheu që nuk do të ishte më rob i heshtjes dhe nënshtrimit.
Sa e sa luftëtarë e panë lirinë në sytë e njëri-tjetrit, e ndjenë atë në thirrjet e tyre, në besimin e pathyeshëm se fitorja nuk ishte thjesht një mundësi, por një detyrim ndaj historisë, ndaj brezave që vinin pas tyre. Ata e bënë luftën me shpirtin e një martiri dhe me gëzimin e një njeriu që e di se po i hap rrugë një të ardhmeje më të ndritur.
Dhe vërtet, ajo ditë erdhi. Erdhi me mundin, me dhembjen, me sakrificën e tyre. Ata që u nisën sikur po shkonin në dasmë, lanë pas një popull që sot ecën i lirë, që sot këndon këngët e lirisë pa frikë, që sot përkulet para tyre me mirënjohje. Sepse ata e dinin atë që ne sot e dimë me siguri: Kosova nuk mund të mbetej pa diell. Dhe ai diell sot ndriçon falë atyre që shkuan drejt betejës me zemrën e mbushur me dritën e lirisë.
Dhe ajo ditë, e pritur si një premtim i gdhendur në gurin e kohës, më në fund erdhi. Prishtina, zemra e Kosovës, sot gumëzhin nga zëri i një populli që feston, që frymon lirisht, që ecën mbi rrugët e historisë së vet me ballin lart. Në mes të qytetit, në sheshin ku dikur jehonte dhimbja, sot parakalon ushtria e Kosovës, sot kënga e lirisë përzihet me rrahjet e zemrave që dikur pritën, qëndruan, luftuan.