Sa i lumtur është një popull kur mbi kokat e tij nuk qëndron më kërbaçi i armikut, nuk ushton më kërcënimi i plumbit, nuk rëndon më hija e robërisë! Sot ajri është i pastër, i mbushur me jehonën e brohoritjeve, me ngjyrën e shpresës, me dritën e atyre që besuan se kjo ditë duhej të vinte, duhej të bëhej realitet. Sot, askush nuk fshihet, askush nuk hesht, askush nuk ka frikë të thërrasë: Kosova është e lirë!
Dhe mbi të gjithë, mbi sheshin që dikur mbante hapat e lodhur të një populli të shtypur, sot valëviten dy flamuj – flamuri i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, simboli i sakrificës, gjaku dhe betimit të pathyeshëm, dhe flamuri i Kosovës së pavarur, shenja e fituar me mund, me gjak dhe me amanet. Ata valëviten lart, duke sfiduar kohën, duke dëshmuar se sakrifica nuk ishte e kotë, se ëndrra nuk u shua në gjysmë, por u bë realitet.
Dhe unë qëndroj aty, në mes të këtij deti njerëzish, dhe e ndiej – këtë gëzim që nuk është vetëm një festë, por një përmbushje, një çlirim shpirtëror, një kapitull i ri në librin e historisë sonë. Kosova sot është e lirë, dhe kjo ditë nuk është thjesht një ditë. Është një dëshmi se e drejta triumfon, se gjaku i derdhur nuk harrohet, se çdo popull meriton diellin e vet. Dhe sot, mbi Prishtinë, mbi zemrat tona, mbi të gjithë ne, ai diell ndriçon më i ndritshëm se kurrë.
“Ne jemi të lirë!” – më vjen të thërras me gjithë fuqinë e shpirtit, ta lëshoj këtë klithmë gëzimi në qiellin e hapur të Kosovës, ta përhap si një jehonë të papërmbajtshme nëpër rrugët që dikur mbartnin hapat e frikës, si një testament të shkruar me gjakun e atyre që besuan në këtë ditë. Dua që zëri im të përzihet me frymëmarrjen e një populli që sot, më në fund, merr frymë pa frikë, që ecën pa zinxhirë, që sheh të ardhmen pa hijen e robërisë mbi supe.
E ndiej në zemrat e tyre, e shoh në sytë e fëmijëve që rriten në liri, në buzëqeshjen e të moshuarve që dikur e mendonin këtë çast si një ëndërr të largët. Shqiptarët sot e ndiejnë këtë liri jo vetëm si një dhuratë, por si një fitore të përbashkët, një triumf të sakrificës dhe të besimit. Ata e dinë se kjo ditë nuk do të vinte vetë, se ajo u ndërtua mbi supet e bijve dhe bijave të këtij vendi, mbi guximin e djemve që e deshën Kosovën më shumë se jetën e tyre, mbi shpirtin e atyre që nuk u dorëzuan kurrë.
Dhe po, ne jemi falënderues. Ne i kujtojmë ata që na ndihmuan, ata që e panë drejtësinë dhe i qëndruan pranë një populli që po luftonte për të drejtën e tij për të ekzistuar. Fuqitë e mëdha të botës, të cilat u bënë zëri ynë kur zëri ynë përpiqej të depërtonte përtej dhimbjes, meritojnë falënderimin tonë. Por mbi të gjitha, mirënjohja më e madhe i takon atyre që ranë në emër të kësaj dite, atyre që dhanë çdo gjë, pa kërkuar asgjë në këmbim, veçse një Kosovë të lirë.
Sot, ndërsa shoh flamujt që valëviten në erë, ndërsa dëgjoj zërat që brohorasin me krenari, e di se kjo liri nuk është vetëm një fjalë – është një betim për të mos harruar, një amanet për të ecur përpara me dinjitet. Dhe unë, bashkë me popullin tim, nuk mund të bëj gjë tjetër veçse të thërras me zë të lartë, me zemër plot emocion- “Ne jemi të lirë!”
Ushtria Çlirimtare e Kosovës – e madhërishmja, e shtrenjta, e trimëresha jonë – është më shumë se një emër, më shumë se një ushtri. Ajo është zëri i guximit që u ngrit nga heshtja, është zemra që rrahu me forcën e një kombi që nuk mund të pranonte më skllavërinë. Po të mos ishte ajo, po të mos ishin ata djem e vajza që u nisën drejt betejës me zemrën plot besim dhe sytë të mbushur me dritën e shpresës, ne ende do të ishim rob të një historie të padrejtë. Ende do të jetonim të përkulur, të heshtur, të mbetur në hijen e një pritjeje të pafund.
Por ajo u ngrit si një dallgë e fuqishme, si një flakë që nuk mund të shuhej, si një premtim që nuk mund të thyhej. Ushtria Çlirimtare e Kosovës nuk ishte thjesht një forcë ushtarake – ajo ishte betimi i një populli që kishte duruar mjaft, që nuk mund të vegjetonte më, që nuk mund të mbetej i burgosur brenda kufijve të frikës dhe nënshtrimit. Ata që morën armët nuk luftuan vetëm për vete, por për fëmijët që do të vinin, për të moshuarit që kishin mbajtur barrën e shekujve, për çdo gur dhe për çdo pëllëmbë toke që e thërrisnin Kosovën nënë.
Dhe ja ku jemi sot, falë tyre, falë sakrificës së tyre, falë dashurisë së tyre të pamatshme për këtë tokë. Nuk jemi më të heshtur, nuk jemi më të përkulur, nuk jemi më të padukshëm në hartën e botës. Sot ecim krenarë mbi këtë tokë të lirë, sot flasim shqip pa frikë, sot shkruajmë historinë tonë me duart tona.
Sepse ata guxuan, sepse ata u ngritën, sepse ata nuk pranuan të jetojnë të gjunjëzuar. Dhe për këtë, ne nuk do të harrojmë kurrë. Për këtë, emri i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës do të mbetet i shenjtë në zemrën e çdo shqiptari që e di çmimin e lirisë.
Çfarë është Ushtria Çlirimtare e Kosovës? Tre shkronja që nuk janë thjesht një emër, por një histori e shkruar me gjak dhe guxim. Kur i shqiptoj këto germa, një drithërimë më përshkon trupin, një ndjenjë e thellë më pushton shpirtin, sepse ato nuk janë vetëm fjalë – ato janë jehona e sakrificës, britma e një populli që refuzoi të nënshtrohej, zëri i trimërisë që u ngrit mbi frikën dhe errësirën.
Të thuash UÇK do të thotë të kujtosh ditët e zymta të pushtimit dhe netët e gjata të qëndresës. Do të thotë të shohësh djem dhe vajza që lanë shtëpitë e tyre, që u nisën drejt maleve me vetëm një qëllim – ta thyenin zinxhirin shekullor të robërisë. Ata sfiduan jo vetëm një armik që kishte pushtuar tokën e tyre, por edhe dhunën, terrorin dhe gjenocidin e një shteti barbar, i cili mendoi se mund të shuante një komb të tërë me plumba dhe zjarr.
Por historia nuk i njeh të fortët nga fuqia e armëve, por nga forca e shpirtit. Dhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës ishte mishërimi i kësaj force. Ishte betimi se kjo tokë nuk do të dorëzohej kurrë, se askush nuk do të na mohonte të drejtën për të ekzistuar, për të jetuar të lirë, për të shkruar fatin tonë me duart tona. Ajo u ngrit nga zemrat e atyre që kishin humbur gjithçka, por nuk humbën kurrë besimin se liria do të vinte.
Dhe sot, kur e kujtoj atë kohë, kur shoh flamurin e lirisë të valëvitet mbi këtë tokë, më pushton krenaria. Krenaria që i përkas këtij kombi trim dhe heroik, që nuk u përkul para asnjë pushtuesi, që nuk u tremb nga asnjë forcë, që nuk e ndali hapin drejt lirisë. Sepse UÇK-ja nuk ishte vetëm një ushtri – ajo ishte zemra e Kosovës që rrahu më fort se kurrë, për ta sjellë këtë ditë, këtë dritë, këtë agim që dikur ishte vetëm një ëndërr e largët.
Dhe për këtë, sa herë i shqiptoj këto tre shkronja, ndiej jo vetëm drithërimë, por edhe një borxh të pashlyeshëm ndaj atyre që e bënë të mundur këtë liri. Një borxh që ne duhet ta mbajmë gjallë, duke mos e harruar kurrë se sa u desh për të arritur këtu, dhe duke e dashur këtë tokë me po atë zjarr me të cilin u mbrojt.
Ushtria Çlirimtare e Kosovës nuk është thjesht një emër, një formacion ushtarak apo një moment i historisë sonë – ajo është vetë zemra e Kosovës, fryma e popullit të saj, zëri i trimërisë shqiptare që u ngrit kundër padrejtësisë. Ajo nuk ishte vetëm një ushtri e armatosur me pushkë, por një betim i gjallë, një popull i tërë që u ngrit mbi frikën dhe u shndërrua në një flakë të pashuar lirie.
Sepse UÇK-ja nuk ishte vetëm ata që mbajtën uniformën dhe morën armët, por edhe ata që i ushqyen, që i mbështetën, që u hapën dyert dhe u dhanë shpresë. Ishte nëna që dërgonte djalin në luftë me një lutje dhe një buzëqeshje të fshehur pas lotëve. Ishte fëmija që u rrit duke dëgjuar përrallat e lirisë dhe ëndërroi një Kosovë ku nuk do të kishte më frikë. Ishte plaku që e kishte pritur këtë ditë për dekada dhe nuk donte të mbyllte sytë pa parë agimin e saj. Ishte secili shqiptar që e ndjeu mbi supet e tij peshën e robërisë dhe refuzoi të jetonte nën të.
UÇK-ja ishte populli vetë – populli që nuk pranoi të mbetej në heshtje, që nuk iu dorëzua kurrë terrorit, që nuk e la të shuhej ëndrrën e vet për të qenë i lirë. Ajo ishte trimëria e gjallë që nuk u dorëzua, guximi që sfidoi një fuqi të pamëshirshme, sakrifica që nuk kërkoi shpërblim, por vetëm një të ardhme më të drejtë për brezat që do të vinin pas.
Dhe sot, kur shoh flamurin e Kosovës të valëvitet mbi këtë tokë të larë me gjakun e tyre, e di se Ushtria Çlirimtare e Kosovës nuk është thjesht një kapitull i historisë – ajo është vetë historia jonë, e skalitur në çdo gur të kësaj toke, në çdo frymë të kësaj lirie. Ajo është vetë populli i Kosovës, i gjallë, i pavdekshëm, krenar dhe i pathyeshëm.
Sot, zemra e Kosovës rreh më fort, më krenare, më e mbushur me dritën e një dite që dikur ishte vetëm një ëndërr e pashuar në zemrat e brezave të tërë. Sot festojmë 17 vjetorin e pavarësisë, një ditë që nuk është thjesht një datë kalendarike, por një përmbushje e një amaneti të lashtë, një dëshmi e qëndresës dhe sakrificës së një populli që kurrë nuk u përkul, kurrë nuk e harroi se liria është më e shtrenjtë se vetë jeta.
Jam e vetëdijshme se Kosova, kjo tokë e mbushur me histori dhe gjak të derdhur për liri, do të jetë një shtet që bota do ta lakmojë. Jo vetëm për bukurinë e saj, jo vetëm për tokën e saj të bekuar, por për popullin e saj, për guximin e tij, për shpirtin e tij të pathyeshëm. Kosova nuk është thjesht një shtet në hartën e botës, ajo është një testament i sakrificës, një dëshmi e qartë se edhe kombet e vogëla kanë të drejtën të ecin krenarë në rrugën e tyre, të shkruajnë fatin e tyre me duart e tyre.
O shqiptar, sot kemi festë! Sot është dita kur të gjitha dhimbjet e së kaluarës shndërrohen në forcë, kur të gjitha lotët e dikurshëm bëhen dritë në sytë tanë. Sot nuk jemi vetëm qytetarë të një shteti, por jemi dëshmitarë të një mrekullie të fituar me mund, me sakrificë, me dashuri të pashoqe për këtë tokë. Kjo është dita më e madhe që ka njohur ky popull, një ditë që nuk do të zbehet kurrë në kujtesën tonë, një ditë që do të kumbojë brez pas brezi, si një këngë e pavdekshme e lirisë sonë.
Le ta festojmë këtë ditë me krenari, me mirënjohje, me përkushtim për të ardhmen që na pret. Sepse Kosova nuk është vetëm një vend – ajo është një ideal, një ëndërr e bërë realitet, një flamur që valëvitet jo vetëm në qiell, por në çdo zemër shqiptare që rreh për të. Dhe sot, më shumë se kurrë, ne jemi të lirë!
Por në asnjë çast, në asnjë festë, në asnjë brohoritje gëzimi, nuk duhet ta harrojmë të kaluarën – atë rrugëtim të mundimshëm që na solli deri këtu, atë dhimbje që u gdhend në shpirtin tonë, atë sakrificë që u derdh mbi këtë tokë si një betim i përjetshëm. Sepse liria nuk erdhi vetvetiu, ajo nuk ishte një dhuratë e rastësishme e kohës, por një fitore e paguar me mund, me gjak, me lot të heshtur dhe lutje të pathëna.
Vetëm duke kujtuar ata që ranë për këtë dhe, ne mund ta shijojmë me dinjitet këtë të ardhme të ndritur që kemi përpara. Ata nuk luftuan për veten e tyre, por për ne, për fëmijët që do të vinin, për të nesërmen që sot po e jetojmë. Çdo gur i kësaj toke mban gjurmët e tyre, çdo frymë e lirisë është një amanet i tyre, çdo flamur që valëvitet sot është kujtim i asaj force të pathyeshme që nuk lejoi që Kosova të mbetej në terr.
Ne nuk mund ta ndajmë gëzimin nga kujtimi, sepse lumturia jonë është trashëgimia e tyre, dhe borxhi ynë i pashlyeshëm është të mos harrojmë kurrë. Të kujtojmë çdo emër, çdo hap të atyre që nuk u kthyen më, çdo betejë të luftuar jo vetëm me armë, por me shpirt, me qëndresë, me dashuri të pakushtëzuar për këtë vend. Vetëm kështu ne do të jemi të denjë për këtë liri, vetëm kështu gëzimi ynë nuk do të jetë i zbrazët, por do të ketë rrënjë, kuptim, peshë.
Le të festojmë, por me zemrat e mbushura me mirënjohje. Le ta ndërtojmë të ardhmen, por duke ecur mbi themelet e historisë sonë. Sepse vetëm ata që nuk harrojnë, janë të denjë të ecin përpara me nder, me krenari, me dritën e së nesërmes që shkëlqen falë atyre që u flijuan për këtë ditë.
E gëzofsh përjetësisht pavarësinë tënde, Kosova ime e shtrenjtë, ti që u lind nga sakrifica, u rrite me qëndresë dhe u ngrite mbi dhembjen për t’u bërë e lirë. Sot dhe çdo ditë që do të vijë, le të mbash mbi supe krenarinë e brezave që ëndërruan këtë çast, që derdhën gjakun e tyre për të parë këtë flamur të valëvitet në qiellin e hapur të atdheut.
Ti, Kosovë, je dëshmia e një force të pashoqe, e një shpirti të pathyeshëm, e një dashurie të pamatshme për këtë tokë. Ti je ëndrra e gjallë e atyre që dhanë gjithçka për të të parë të lirë, je amaneti i tyre që ne sot e mbajmë me nder dhe përgjegjësi. Në çdo pëllëmbë të tokës tënde është shkruar historia e një populli që nuk u dorëzua, që luftoi për t’u njohur, për të ecur krenar në mesin e kombeve të botës.
E gëzofsh këtë liri, Kosovë! E gëzofsh çdo ditë që lind mbi ty, çdo hap që hedh drejt një të ardhmeje të ndritur, çdo zemër që rreh për ty me dashuri dhe përkushtim. Dhe ne, bijtë e bijat e tua, do të të mbrojmë me dinjitet, do të të ndërtojmë me mençuri dhe do të të duam me po atë flakë që të solli deri këtu.
Le të jehojë sot e përjetë në malet, në fushat, në qytetet e tua: E gëzofsh pavarësinë tënde, Kosovë ime e shtrenjtë!
17 shkurt 2025
Prishtinë