(Rrahman Paçarizi, janar 1999, AIM, Podgoricë)
Javën e fundit të vitit 1998, në një konferencë shtypi të kryeredaktorëve të gazetave të përditshme në gjuhën shqipe, pastaj drejtues e redaktorë të gazetave të mbrëmjes “Informatori” i moderuar i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Enver Maloku ( i cili u vra në gjysmën e parë të Janarit të vitit 1999) pati thënë se nëse regjimi serb do ta ndalojë edhe më tej informimin në gjuhën shqipe, ai do të fillojë të shtypet në territoret nën kontrollin e UÇK-së dhe të shpërndahet nën vëzhgimin e anëtarëve të saj, në atë kohë askush nuk e ëndërronte se diçka e tillë mund të ndodhte. Kjo deklaratë ishte komentuar si qëndrim ironik i gazetarit shqiptar, Enver Maloku, lidhur me kërcënimet që po vijnë nga Beogradi drejtuar medieve shqiptare, meqë në to thuhet se në qoftë se nuk u përmbahen Ligjit për informim publik të Serbisë, vendimi për ndalimin e tyre tashmë është përgatitur.
Megjithatë, në fillim të këtij muaji, më saktësisht më 4 janar 1999, Shtabi i Përgjithshëm njoftoi formimin e Agjencisë së Lajmeve të UÇK-së “Kosova Press” dhe Radios “Kosova e Lirë”. Një ditë më pas shqiptarët e Kosovës në disa rajone kishin mundësi të dëgjonin transmetimin e programeve të radios.
Lajmi se ka filluar puna e dy medieve UÇK ka nxitur reagime të shumta në qarqet publike dhe politike serbe të Kosovës. Kështu, nga njëra anë qarqet shqiptare vlerësuan pozitivisht hapjen e Radios dhe agjencisë së UÇK-së dhe shprehën gatishmërinë e tyre për të bashkëpunuar, në përdorimin e informacionit të tyre, në shërbimin e informacionit, por në anën tjetër përfaqësues të partive politike dhe medieve në Serbi, duke përfshirë media shtetërore – këtë e kanë vlerësuar si ” një akt tjetër të provokimit nga shqiptarët. Ata “haptazi dhe ashpër kanë kërkuar nevojën e zhdukjes së UÇK-së”. Gazeta lokale në gjuhën serbe “Jedinstvo” ka shkruar: “Në një kohë kur janë shtuar kërkesat për shpalljen e UÇK-së si një organizatë terroriste, ata për habinë tonë po ia dalin të formojnë mediet e tyre. Në një koment të gazetës, “Politika” të Beogradit kërkohet me ngulmë nga Qeveria e Serbisë për të “marrë të gjitha masat për t’i ndaluar” mediet e UÇK-së”.
Ministri i Informacionit, Aleksandar Vuçiq, ka deklaruar se këto media nuk ekzistojnë. “Dhe nëse ekzistojnë ato media, ne do t’i ndalojmë menjëherë”, ka kërcënuar ai. Megjithatë, kreu i Misionit Verifikues të OSBE-së, William Walker, në një intervistë ka thënë se krijimi i këtyre medieve “mund të jetë i dobishëm, në qoftë se ato janë në shërbim për qytetarët e tyre, nëse adresojnë frymën e gjetjes së një zgjidhjeje paqësore të krizës së Kosovës.” Walker në këtë kontekst ka deklaruar se autoritetet në Beograd u kanë nxënë frymën medieve të pavarura, duke shtuar: “Unë e konsideroj gabim faktin se masmedia shtetërore e Serbisë po publikon artikuj luftarakë, që ne i shohim në gazetat serbe, dhe kjo do të jetë e dëmshme, ndërsa tani edhe UÇK-ja del me gjuhën e urrejtjes dhe nxitjen e luftës”. Ky qëndrim i William Walker u kritikua ashpër nga autoritetet në Beograd, dhe ai u akuzua për bashkëpunim të ngushtë me “terroristët shqiptarë”. Beogradi zyrtar ka kërkuar nga Qeveria Federale për ta deklaruar persona non grata, z. Walker, pas deklaratës së tij dhe akuzave kundër forcave të armatosura serbe në Reçak, ku në mënyra të ndryshme serbët vranë 45 shqiptarë të Kosovës.
Qëndrimi i përgjithshëm i qarqeve politike shqiptare për krijimin e Radios-Kosova e Lirë dhe Agjencisë Kosovapress të UÇK-së, është arsyetuar në radhë të parë për shkak se pozita në Beograd kishte bërë përpjekje për ta shtypur edhe më tej informimin në gjuhën shqipe. Këshilltari dr. Ibrahim Rugovës, Xhemajl Mustafa, në këtë kontekst, tha thjesht se “fakti që të dy mediet kanë filluar të punojnë në kohën kur regjimi serb kërcënon dhe mbylljen e gazetave, në Prishtinë, është një tjetër dëshmi se mediet në gjuhën shqipe në Kosovë po bëhen të pavarura dhe Beogradi kurrë nuk do të jetë në gjendje për të thyer qëndresën shqiptare të shprehur edhe në medie”.
Në korridoret politike të Kosovës, po komentohet se pas kërcënimeve të radikaleve të rinj, ministri serb për Informim, Aleksandër Vuçiq, po frikësohet se themelimi i këtyre medieve në fakt bën që Serbia të frikësohet seriozisht se mund ta humbas luftën propagandistike, pikërisht në një kohë kur ajo ka marrë masa serioze kundër shtypit të lirë.
London “Independent” në një artikull mbi zhvillimet aktuale në Kosovë, ndër të tjera, ka shkruar: “Frika e humbjes së kontrollit të regjimit të Millosheviqit po bëhet edhe më reale me fillimin e funksionimit të medieve të UÇK-së”.
Dy mediumet e UÇK-së janë përshëndetur prej zëdhënësit të UÇK-së, Jakup Krasniqi, i cili tha se këto medie do të jenë një zë i fortë i luftës sonë të drejtë dhe të pa kompromis për çlirimin e vendit. Ai shpalli formimin e Radios dhe Agjencisë si punë të parë të fillimit të ndërtimit të institucioneve të para shtetërore informative dhe kulturore të Kosovës.
Në çdo rast gazetat e përditshme në gjuhën shqipe prej 6 janarit kanë filluar t’i vendosin në faqet e tyre lajmet e para, që po transmetohen nga Radio-Kosova e Lirë dhe Agjencia Kosovapress. Kështu po bëjnë edhe shumë nga stacionet e radiove ndërkombëtare.
Informacioni i parë kishte lidhje me situatën e të zhvendosur nga në rajonet e krizës të Kosovë, si dhe shkeljen armëpushimit, siç këmbëngulin forcat serbe.
Në ditën e parë të punës së saj, Agjencia botoi një intervistë me Jakup Krasniqin. Kosova press ka bërë të ditur aktivizimin e një rrjeti të organizuar të korrespondentëve në shpërndarjen e informacionit. Nga ana tjetër, TVSH-ja, në Tiranë, e cila financohet edhe nga Qeveria e Kosovës në ekzil, më 5 janar ka transmetuar një kronikë për fillimin e transmetimit të Radio “Kosova e Lirë” ku bëhet fjalë për pritjen që publiku i ka bërë kësaj radioje, e cila fillon me fjalët e para të spikerit “Ju flet Kosova e lirë” transmeton program në afërsi të dy frekuencat e radio stacioneve lokale në gjuhën serbe, të cilat nuk transmetojnë asnjë lajm…
Edhe pse është supozuar se të dy media të veprojnë diku në rajonet e kontrolluara nga UÇK-ja, vendndodhja e saktë tash për tash nuk dihet. Ka madje informata se Radio punon në sistemin celular. Gazetari i “Tages Anzeiger Zeitung” pohoi se ka parë një video antenë të transmetimit të Radios-Kosova e Lirë në një kodër malore, pa megjithatë nuk e ka saktësuar vendndodhjen. Tomas Smith, filloi artikullin e tij me fjalët e mëposhtme: “Radio” Kosova e Lirë me të vërtetë ekziston … “Ajo që pothuajse dihet me siguri është se Agjencia” Kosova Press “ka faqen e vet në internet, por adresa e saj e është e njohur vetëm për një rreth të zgjedhur të njerëzve në Prishtinë dhe zyrave të gazetave në gjuhën shqipe. Ende nuk është e qartë se kush po financon këtë dy media”.
Në çdo rast, në rajonin e Kosovës, të gjithë flasin për krijimin e këtyre medieve, ato thjesht janë pranuar si një gjë normale dhe janë mirëpritur në këtë fushë ndër të tjera, me qëllim të “pasurimit të hapësirës informative shqiptare”. Analizat dhe komentet mbi fillimin e punës së këtyre dy medieve, tregojnë se është intensifikuar lufta propagandistike midis UÇK-së dhe Qeverisë së Serbisë veçanërisht tani kur në Kosovë, në muajin e fundit kanë filluar të angazhohen aktorët ushtarake dhe diplomatikë ndërkombëtarë. Megjithatë, vëzhguesit më kritikë të kësaj mundësie nuk përjashtojnë rolin e mundshëm të këtyre medieve edhe në kontekstin e trazirave të brendshme në skenën politike të Kosovës, meqë ambiciet e UÇK-së janë që ajo të bëhet aktori kryesor jo vetëm në jetën politike, por edhe në atë ushtarake, në tërë Kosovën.
(Rrahman PACARIZI, korrespondent i Prishtinës shkruan për AIM Podgoricë. Janar 1999)