Enver Petrovci: Millosheviçi na modernizoi të gjithëve, ne pamë botën. Faleminderit përgjithmonë. Për shkak të kësaj, unë e vlerësova Millosheviqin dhe vura foton e tij. Të betohem, unë gjithmonë e mbajta foton e tij, dhe gruaja gjithmonë e hiqte atë. E vura dhe ajo e hoqi.
Derisa të thuhet e vërteta, kush bëri çfarë, ne nuk do të jemi në gjendje të jetojmë si duhet. Vetem atehere. Dhe jam i bindur se nuk ka dy popuj më afër Ballkanit sesa ai shqiptar dhe ai serb. Shqiptarët nuk largohen më nga Kosova sepse nuk kanë bukë, nuk largohen sepse ka luftë, sepse janë të detyruar nga Millosheviqi apo Rankoviqi. Ata shkojnë sepse kanë humbur shpresën se mund të jetë mirë.
Vetëm dhjetë ditë pasi u kthye nga Beogradi nga festivali “Mirdita, Dobar Dan” ku, nën rrethim nga një grup shovinistësh serbë dhe i rrethuar nga një kordon policie, shfaqja e tij u interpretua në shqip, ne u takuam me aktorin e njohur jugosllav Enver Petrovci në kopshti i rrugës kryesore Hotel Peony në Prishtinë. Hoteli tani quhet Swiss Diamond dhe nuk ka shumë ngjashmëri me atë ku serbët mblidheshin tradicionalisht deri në vitet 1990.
Prishtina ka ndryshuar shumë, por Enver Petrovci jo. Ai nuk heq dorë nga historia e dashurisë që ka qenë gjithmonë lajtmotivi i çdo bisede me të.
Petrovci, një aktor i shkëlqyeshëm, një student nga Beogradi, tani profesor në Universitetin e Prishtinës, një shqiptar i cili do të mbahet mend për rolet e shkëlqyera të Millosh Obiliq dhe Car Llazarit, vepron në atë kopsht të ri, të zbukuruar si një njeri shumë i vetmuar. Ai thotë se nuk del mirë, nuk rri pothuajse me askënd.
“Më herët, qytetarët ecën në shëtitoren në Prishtinë në mes, dhe në anët e kundërta të rrugës, në njërën anë ishin fshatarë serbë, dhe në anën tjetër fshatarë shqiptarë. Unë dhe Siniša shkuam në mes dhe mesi ishte plot, dhe ju mund ta shihni se sa e gjerë është ajo mes. Kolonat në të majtë dhe të djathtë ishin të holla. Është një gjë e mentalitetit, nuk ka asnjë lidhje me kombin. Një rom nga qyteti ishte më afër meje sesa një shqiptar nga fshati. Kjo nuk është më çështja “.
Si jeton ti, (Enver)
Shume keq. Më vjen turp që jam gjallë sepse shoh gjithçka shkon drejt greminës dhe fundoset dhe e di pse po fundoset dhe nuk kam forcë të ndryshoj asgjë. Prandaj kam turp që jam gjallë. Eshte e tmerrshme. Ata thonë se serbët në Kosovë jetojnë keq. Eshte e vertete. Por shqiptarët jetojnë pesë herë më keq. Ata ndryshuan shpirtrat e shqiptarëve. Ata nuk kanë më shpresë, dhe më e keqja është kur shpresa humbet. Shqiptarët nuk largohen më nga Kosova sepse nuk kanë bukë, nuk largohen sepse ka luftë, sepse janë të detyruar nga Millosheviqi apo Rankoviqi. Ata shkojnë sepse kanë humbur shpresën se mund të jetë mirë. Ky (Thaçi prim.aut.) Ka ndotur gjithçka për ta që nga lufta. Ajri këtu është i vështirë për mua.
Në cilën mënyrë po ecën sot elita qytetare në Prishtinë?
Fshatarët kanë kultivuar aq shumë sa nuk mund ta marrësh me mend kush është fshatar dhe kush jo. Millosheviçi na modernizoi të gjithëve, ne pamë botën. Faleminderit përgjithmonë. Kjo është një bast i madh. Ecni gjysmë milioni njerëz në të gjithë botën, nga Sidnei në Otava, falas, për të parë botën për 3-4 muaj dhe për t’u kthyer. Për shkak të kësaj, unë e vlerësova Millosheviqin dhe vura foton e tij. Të betohem, unë gjithmonë e mbajta foton e tij, dhe gruaja gjithmonë e hiqte atë. E vura dhe ajo e hoqi.
Kjo nuk do të kishte ndodhur kurrë nëse Zoran Gjingjiç do të kishte qenë gjallë, nëse Ivan Stamboliç do të ishte gjallë. Dhe Sloba na solli këtu. Kush e ka paguar do të dihet. Kush e ndau Kosovën nga Serbia, Mali i Zi nga Serbia, Kroacia nga Jugosllavia.
Autori: TAMARA SPAIĆ
Më shumë në botimin e shtypur të NIN
http://nin.co.rs/pages/article.php?id=102349327
https://www.facebook.com/ninonline/posts/2687708794632784/
ENVER PETROVCI, GLUMAC
Sramota me je što sam živ
Sve dok se ne kaže istina, ko je šta radio, nećemo moći da živimo kako treba. Tek tad. A ubeđen sam da na Balkanu ne postoje dva bliža naroda od albanskog i srpskog. Albanci više ne idu sa Kosova zato što nemaju hleba, ne idu zato što je rat, zato što ih teraju Milošević ili Ranković. Idu jer su izgubili nadu da može da bude dobro
Samo desetak dana nakon što se vratio iz Beograda sa festivala „Mirdita, dobar dan“ gde je, pod opsadom grupe srpskih šovinista i okružena policijskim kordonom igrana njegova predstava na albanskom, sreli smo se sa slavnim jugoslovenskim glumcem Enverom Petrovcijem u bašti hotela Božur, u glavnoj ulici u Prištini. Hotel se sada zove Swiss diamond i skoro da uopše ne liči na onaj u kome su se do devedesetih godina tradicionalno okupljali Srbi. Priština se mnogo promenila, ali Enver Petrovci nije. On ne odustaje od priče o ljubavi koja je uvek bila lajtmotiv svakog razgovora s njim.
Petrovci, sjajan glumac, beogradski đak, sada profesor na prištinskom Univerzitetu, Albanac koji će ostati upamćen i po sjajnim ulogama Miloša Obilića i cara Lazara, deluje u toj novoj, fensi bašti kao veoma usamljen čovek. Kaže, slabo izlazi, ne druži se gotovo ni sa kim.
„Ranije su na korzou u Prištini sredinom išli građani, a na suprotnim stranama ulice, s jedne Srbi seljaci, a s druge Albanci seljaci. Sredinom smo išli Siniša i ja i sredina je bila puna, a vidiš koliko je ta sredina široka. Kolone sa leve i desne strane bile su tanke. To je mentalitetska stvar, nema veze s nacijom. Meni je bio bliži Rom iz grada, nego Albanac sa sela. Sad toga više nema.“
Kako živite?
Mnogo loše. Sramota me je što sam živ jer vidim kako sve ide nizbrdo i tone i znam zašto tone, a nemam snage da išta promenim. Zato me je sramota što sam živ. To je strašno. Kažu da Srbi na Kosovu loše žive. To je istina. Ali Albanci žive pet puta lošije. Albancima su dušu promenili. Nemaju više nade, a najgore je kad se i nada izgubi. Albanci više ne idu sa Kosova zato što nemaju hleba, ne idu zato što je rat, zato što ih teraju Milošević ili Ranković. Idu jer su izgubili nadu da može da bude dobro. Ovaj (Tači prim.aut.) im je sve isprljao od rata naovamo. Težak mi je vazduh ovde.
Kojim putem se danas u Prištini šeta građanska elita?
Seljaci su se toliko iskultivisali da više ne možeš po izgledu da pogodiš ko je seljak, a ko nije. Milošević nas je sve pomodernio, videli smo svet. Hvala mu zauvek. To je veliki ulog. Prošetati pola miliona ljudi svuda po svetu, od Sidneja do Otave, besplatno, da vide svet 3-4 meseca i da se vrate. Ja sam Miloševića zbog toga cenio i nosio sam njegovu sliku. Kunem vam se, uvek sam držao njegovu sliku, a žena ju je uvek skidala. Ja stavljao, a ona skidala.
Nikad se ovo ne bi dogodilo da je Zoran Đinđić živ, da je bio Ivan Stambolić živ. A Sloba nas je doveo dovde. Ko ga je plaćao, saznaće se. Ko je odvojio Kosovo od Srbije, Crnu Goru od Srbije, Hrvatsku od Jugoslavije.
Autor:TAMARA SPAIĆ
Opširnije u štampanom izdanju NIN-a