Rexhep Qosja

VELI VELIU: AKADEMIK REXHEP QOSJA SHKRIMTAR I PERMASAVE BOTËRORE

Akademik Rexhep Qosja, është shkrimtari dhe studiuesi më i madh i letërsisë shqiptare në kohën tonë! Jeton në Prishtinë dhe është krijues shumë prodhimtar në gjini të ndryshme letrare! Nga vepra e parë deri te e fundit të gjitha janë me peshë të madhe dhe kanë vlera të larta ideo-artistike dhe estetike! Sa i përket shtrirjes së harkut kohor, nga aspekti i përmbajtjes janë me tematikë nga aktualiteti i kohës sonë, por edhe nga e kaluara e dhimbshme dhe krenare e popullit shqiptar!

Akademik Rexhep Qosja veprimtarinë e bujshme krijuese nuk e ndërpreu as në periudhën më të vështirë në njëzet vitet e shtypjes dhe dhunës më të egër, e njohur si kohë çmendurie e Millosheviqit. Në botë ka plotë raste kur krijuesit e mëdhenj të një letërsie, kur s’ janë pajtuar me dhunën dhe shtypjen e pushtetit të vet, ose kur janë pushtuar nga ndonjë fuqi ushtarake e vendit të tjetër, me vite të tëra kanë pushuar të jenë aktiv në jetën kulturore e letrare në vendit e tyre! Kjo është e njohur si rezistencë pasive, por kështu nuk ka ndodhur me shkrimtarin e madh Rexhep Qosen!

Kompleti i plotë i veprave të tij është voluminoz, pas luftës çlirimtare është botuar nga një ekip i zgjedhur studiuesish të Instituti Albanologjik, ku punoi gjatë tërë jetës. Madje edhe pasi ka dalë në pension ai punon me orar të gjatë në një zyrë të institutit! Kompleti i veprave të tij është jashtëzakonisht i madh dhe të mahnit në pamjen e parë! Lirisht mund të them se është më i madhi nga një shkrimtar i gjallë shqiptar, dhe përfshinë një tematikë të gjerë, ku nga punua kolosale përmblidhet gjerësisht problematika jetësore e shpirtërore e popullit shqiptar. Kurse nga gama e gjerë e interesimeve të tij shtrihet në disa fusha të studimeve dhe kontributin më të madh dhe shterues e ka dhënë në studimin e figurave të ndritura të Rilindjes Kombëtare!

Qosja si shkrimtar e studiues i dalluar i letërsisë u preokupua shumë edhe me gjendjen politike në vendin tonë, pa u kufizuar vetëm në hapësirën e errësuar të Kosovës dhe në viset shqiptare rreth saj! Tërë kohën ishte zëdhënës i guximshëm i aspiratave për liri dhe bashkim kombëtar, qëndroi pararojë në mbrojtje të popullit shqiptar! Ai e akuzoi haptas gjenocidin e pushtuesit jugosllav, në mënyrë të veçantë Serbinë fashiste! Dhe duke rrezikuar veten dhe familjen ju kujtoi se e pati një shpërthim të rrezikshëm para shtëpisë së tij në Kodër të Diellit! Edhe pas këtij rasti të rënë nuk e uli zërin, vit për vit me mendimin e fuqishëm akademik e demaskoi gjithnjë propagandën e rrejshme të Beogradit!

Në njëzet vitet e terrorit të tmerrshëm serbo- sllav nga mesi i viteve të tetëdhjeta të shekullit të kaluar e kundërshtoi rreptë rrënimin e asaj gjysmë autonomie në Kosovë dhe ju kundërvu makinerisë propagandistike serbomadhe që mundohej ta fshihte të vërtetën me forcën e pushtit kriminal fashist, duke ua shkelur shqiptarëve të drejtat më elementare për shkollim, punë e jetë! Nga Prishtina botës demokratike ia bëri me dije zullumin e madh dhe shtypjen çnjerëzore të Beogradit dhe kur ju ndalua çdo paraqitje me gojë e me shkrim në mjetet e informimit në gazeta, radio e Televizionin e vetëm publik të Kosovës, ai fliste e shkruante për mjetet e huaja në Zagreb, Lubjanë, në Radio Evropa e lirë, Zërin e Amerikës etj. E në mënyrë të veçantë fliste e shkruante për mjetet e informimit në shtetin amë, në Tiranë! Për trazirat e jetës së përditshme në rrugët e sheshet e Prishtinës, për arrestimet, burgosjet e vrasjet gjatë demonstrimit! Në kthetrat e hienave gjakpirëse ishte një popull që përgjakej në zemër të Evropës! Akuza të fuqishme bënte edhe kundër padrejtësive të fuqive të mëdha që e copëtuan pamëshirshëm Shqipërinë në konferencat ndërkombëtare dhe nga ajo kohë më shumë se gjysma e popullit shqiptar ju shtrua programeve shfarosës të vendeve fqinje, kurse Serbia milloshiviane e bënte edhe një përpjekje të fundit për ta zhbërë popullin duarthatë të Kosovës, që e kishte çarmatosur duke ia marrë me polici në familje edhe armët e gjuetisë që i kishin me leje!

Akademik Rexhep Qosja me paraqitjet e shpeshta me gojë e me shkrim herët u vu në mbrojtje të popullit të Kosovës! Në vlimet më të mëdha të kohës duke forcuar frymën e rezistencës aktive e forcoi ndjenjën atdhedashëse për liri e jetë të pavarur! Ai ua bëri me dije të gjithëve të drejtën e njeriut për të jetuar i lirë në vendin e vet nuk mund ta pengojë asnjë fuqi politike e ushtarake! Qenia njerëzore ka të drejtë ta projektojë të ardhmen e vet në ëndrrat dhe imagjinatën e vet, një ditë pas gjithë atyre furtunave ta sendërtojë idealin për jetë të pavarur duke u lidhur për jetë e vdekje me prijësin e popullit të vet!

Akademik Rexhep Qosja me keqësimin e situatës politike e shoqërore u vu guximshëm në krye të popullit të vet. Me vite të tëra ishte zëri më i fuqishëm i lirisë, jo, nuk mbeti vetëm përkrahës i ngjarjeve të mëdha që i dhanë vulë kohës së re sepse si intelektual i dorës së parë ishte shkrimtar i angazhuar politikisht me mish e shpirt për ta mbrojtur popullin e ndaluar! Një nga veprat e tij e mban këtë titull! Dhe ende i lufton rreptë të gjitha dobësitë që manifestohen negativisht në jetën politike në Kosovë e në Shqipëri!

Vepra voluminoze letrare e filozofike e Qoses përfshin shumë burime frymëzimesh, prandaj është shumë komplekse dhe duhet trajtuar nga këndvështrime të shumta për të zbuluar aspekte të ndryshme përmbajtjesore! Si intelektual e krijues i madh i letërsisë, koha e kërkoi angazhimin e tij edhe pse nuk kaloi drejtpërdrejt në politikë, kur intelektualët kërkuan ta udhëhiqte partinë më të madhe në Kosovë! Qosja, luftën e rreptë me penë për mbrojtën e popullit të Kosovës, e bëri në dy fronte, letërsisë shqiptare i dha vepra me vlera të larta letrare e shkencore dhe asnjëherë nuk zbriti nga skena politike! Ai, si personalitet i shquar i letrave shqipe e kishte dhe ende e ka fuqinë akademike të një partie politike!

Opusi i madh krijues i akademik Qoses është i shumëvëllimësh dhe është e denjë të përkthehet dhe prezantohet te kulturat e letërsitë e mëdha të popujve të Evropës dhe të botës! Rruga e tij jetësore është e gjatë, në këtë vit shënohet 86 vjetëri i lindjes dhe i punës shumë të frytshme letrare e shkencore. Askush si akademiku ynë nuk e ka shfrytëzuar përvojën e begatshme, gati shekullore, për të mirën e popullit shqiptar! Punën e tij kolosale e vështrojmë sot e gjithë ditën në mënyrë të veçantë, sepse edhe në këtë moshë të pleqërisë së shtyrë është këmbëngulës në punën krijuese dhe nuk ka shenja të lodhjes që të dorëzohet! Vepra e tij e madhe është në thelb humaniste me mendime të thella e të fuqishme sepse është mishërim i jetës me synime të larta për ta mbrojtur lirinë dhe për të jetuar në paqe shqiptarët andej e këndej Drinit me synim të përhershëm të bashkimit, si popujt e tjerë në Evropë dhe në botë!

Kontrolloni gjithashtu

Hapet pika shkollore në Rorschach të Zvicrës!

Hapet pika shkollore në Rorschach të Zvicrës!

Shkollave shqipe në Zvicër në kuadër të Lidhjes së Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë “Naim Frashëri” …