Vezirët e njohur me origjinë shqiptare të Preandorisë Osmane: Arnaut Haxhi Halil pasha ( 1655- 1733) XVI

Vezirët e njohur me origjinë shqiptare të Perandorisë Osmane: Arnaut Haxhi Halil pasha ( 1655- 1733) XVI

Haxhi Halil Pashë Arnauti ka lindur në Elbasan, në vitin 1655 ndërsa  vdekur në vitin  1733. Gjatë jetës dhe angazhimit e tij, karrierën ushtarake e filloi  duke kryer disa detyra si komandant ushtarak e qeveritar deri sa në vitin 1716 kur edhe u bë kryeministër, apo Vezir i Madh.

Damat Ali Pasha, Veziri i Madh, në përgatitje për luftë kundër Austrisë, Halil Pashë Arnautit  i dha gradën e guvernatorit. Ai nuk e dërgoi në Lindje por fillimisht e dërgoi, në Nish për ta riparuar kalanë e tij qyteti, të cilën e kishin djegur jeniçerët, në krye me komandantin më të njohur të jeniçerëve të kohës, Halit Arnauti, i njohur si Halil Patrona, i cili ishte me origjinë  nga Hurpishti i Manastirit. Më vonë u  emërua guvernatori i Beogradit. Në gusht të vitit 1716, në cilësi të Vezirit të Madh  ka marrë pjesë  në Betejën e Petrovaradinit, në Banat,  ku ishin vrarë shumë ushtarë të Prenadorisë. Haxhi Halil Pasha e kishte çarë  rrethimin dhe u kthye përsëri në Beograd.  Atë vit osmanët pushtuan Banatin  dhe Temishvarin dhe më 21 tetor 1716 morën kalanë e këtij qyteti. Ushtria dhe veziri i Madh Halil Pasha u kthyen në Edrene për të kaluar  dimrin, pas humbjeve që kishin goditur rëndë Perandorinë e sidomos ushtrinë e tij dhe furnizimet e shumta, që kishin rënë në duar të kundërshtarëve.

Në qershor të vitit 1717 në Beograd sërish ishte  shfaq Veziri i Madh Damat Ali Pasha, por austriakët e mbanin nën rrethim qytetin. Në gusht të atij viti komanda e Haxhi Halil Arnautit u tregua e paaftë për ta mbrojtur qytetin, i cili ra në duar të austriakëve, më 23 gusht të atij viti.  Humbja iu kishte përshkruar Vezirit, Haxhi Halil Pasha, të cilin e kishin fyer rëndë edhe komandantët e ushtrisë, duke e akuzuar për paaftësi. Më 26 gusht të vitit 1717 dhe u largua nga detyra e Vezirit të Madh dhe në vend të tij u emërua Mehmed Pasha.

Me qëllim për të shpëtuar jetën, kishte ikur nga Stambolli dhe ishte vendosur në Selanik, në shtëpinë e një kopshtari. Një shërbëtor i kopshtit e kishte hetuar praninë e tij ilegale dhe kishte lajmëruar të besuarit e Vezirit të Madh. Me ndërhyrjen e pushtetarëve të kohës në Selanik, kishte shpërtuar nga ekzekutimi.

Më 22 nëntor të vitit 1720 Haxhi Halil Pashës iu mor grada e Vezirit dhe e syrgjynosën në ishullin Limnos, ku ka qëndruar për 7 vjet, në mërgim. Më 22 dhjetor të vitit 1727, u emërua Mbrikëqyrës  i Eubesë. Pastaj në janar të vitit 1728, kaloi  në  Kretë dhe në Heraklion. Në gusht të vitit 1728 dhe i është dhënë detyra e Guvernatorit të  Kretës, ku edhe ka vdekur  në qershor të vitit 1733.

Haxhi Halil Pashai nuk kishte marrë pjesë në kryengritjen e Halil Patronës, as e kishte përkrahur atë. Duke qenë i syrgjynosur, ai vazhdimisht kishte bërë përpjekje pët ta ruajtur kokën dhe në vitet e fundit të jetës ishte rehabilituar krejtësisht, në saje të punës dhe besnikërisë që kishte treguar për Perandorinë.

Kontrolloni gjithashtu

Ahmet Qeriqi: Përpjekje të dëmshme të grupeve të caktuara (E diel 15 nëntor, 1998)

Ahmet Qeriqi: Përpjekje të dëmshme të grupeve të caktuara (E diel 15 nëntor, 1998)

Edhe pse po binte shi i imët vjeshtor, Ruzhdi Jashari me ekipin e tij ka …