Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
(Dedikuar vëllait, prof. Selim Berishës, dëshmor i kombit, në 25-vjetorin e rënies)
Në përgjithësi, poezitë e Qazim Berishës të rmbledhura në vëllimin poetik “Në pentagram të shpirtit tim” shpalosin tematikë dhe motive të një thellësie emocionale dhe intelektuale, ngase përdorin gjuhë të pasur dhe imazhe të thella simbolike, duke krijuar kështu një vepër poetike të vlerësuar dhe të respektuar.
Studimi i poezive të Qazim Berishës, me fokus të përgjithshëm rreth temës së mallit dhe krenarisë, shpreh një thellësi emocionale dhe një reflektim të thellë mbi jetën dhe historinë. Këto poezi shpalosin ndjenjat e autorit ndaj atdheut, dhimbjes së humbjeve personale dhe kolektive, si dhe respektin për vlerat kombëtare.
Përdorimi i simbolikës dhe metaforave në poezitë e tij krijon një imazh të pasur dhe të ndjeshëm të realitetit shqiptar dhe njerëzve që e kanë përjetuar. Tema e mallit është theksuar në shumicën e poezive, duke shprehur një lidhje të thellë emocionale me atdheun dhe të dashurit që kanë lënë gjurmë në jetën e tij.
Vëllimi “Në pentagram të shpirtit tim” i poetit Berisha përmban poezi të ndara në katër cikle.
Prologu është hyrja me një imazh të bukur poetik, ku muzat zgjohen dhe yjet lozin, duke paraqitur një pamje të shpirtit dhe imagjinatës shqiptare. Autori shpalos një lirikë të pasur dhe metaforike që sjell lexuesin në një udhëtim poetik.
Cikli “MALL DHE KRENARI” përmban ndjenja të theksuara të krenarisë, respektit për dëshmorët dhe atdheun, si dhe një ndjenjë e përgjegjësisë për të mbrojtur vlerat dhe traditat. Poezitë shprehin një lidhje të thellë me historinë dhe trashëgiminë, duke e pasuruar atë me elemente të natyrës dhe jetës së përditshme.
Autori shprehet me pasion dhe respekt ndaj figurave të njohura të historisë shqiptare, si Afrim Bunjaku, Adem Demaçi dhe personalitete të tjera të rëndësishme. Në poezi, ndjehet edhe një shqetësim për gjendjen aktuale, duke theksuar rëndësinë e unitetit dhe bashkimit kombëtar.
Malli dhe krenaria janë tema që mbizotërojnë, dhe autori shpreh një ndjenjë të thellë malli për vëllezërit dhe motrat e humbur, për atdheun, si dhe për diellin që shikon nga larg. Vargjet përdorin ndjenjën e mallit për të bërë thirrje për unitet, kujdes për atdheun, dhe respekt ndaj dëshmorëve.
Në përgjithësi, ky cikël poezish shpreh ndjenja të theksuara patriotike dhe krenari kombëtare, duke kombinuar elementë të historisë, natyrës dhe realitetit aktual.
Në vazhdim, poezia “Heroizmi yt sot po e ndit atdheun” flet për heroizmin e Afrim Bunjakut, i rënë në krye të detyrës më 24 shtator 2023. Ky segment shpalos një dashuri të thellë për policin atdhetar dhe mbush lexuesin me krenari për figurën e heroit.
Ndër poezitë e tjera, “Ti bacë nuk ke vdekur, je i gjallë” dhe “Ti je pronar i truallit tënd” shprehin respektin dhe kujdesin për atdhetarët, siç është Adem Demaçi dhe për dëshmorët, si dhe përgjegjësinë për mirëmbajtjen dhe nderin e truallit shqiptar.
Poezia “Me kohë ecim” paraqet një perspektivë optimiste rreth kohës dhe jetës, duke shpërfaqur një shpresë për një të ardhme më të mirë dhe bashkim kombëtar.
Në vazhdim, “Duajeni punën” përmend rëndësinë e punës dhe vlerave etike, duke inkurajuar lexuesin të dojë dhe vlerësojë punën, si dhe të shmangë pasurimin e pasigurtë dhe njëkohësisht të kritikojë ata që janë të papërgjegjshëm.
Poezitë e tjera, si “Jeta di të jetë tekanjoze”, “Mos më ofro zezonën”, “Nuk i takova shokët e klasës as arsimtarët e mi”, “Vrojtim”, “Në brigjet e detit” dhe “Syri i diellit shikon nga larg” trajtojnë tema të ndryshme, duke shprehur refleksione, kritika dhe dashuri për atdheun dhe popullin shqiptar.
Poezitë “Ku jemi, nga po shkojmë” dhe “Ju lutemi, o të uruar” përfundojnë me një thirrje për unitet, nder dhe kujdes për fatin dhe identitetin kombëtar.
Kësofare, poezitë e Qazim Berishës janë një shprehje e thellë e ndjenjave kombëtare dhe një apel për kujdes dhe bashkim ndër shqiptarët. Stili i tij lirik dhe emocional e bën këtë vëllim tërheqës dhe frymëzues për lexuesin.
Poezia “NË PENTAGRAM TË SHPIRTIT TIM” shpreh ndjenjat e autorit ndaj Kosovës dhe historisë së saj. Përmendet kalvari që ka kaluar vendi dhe populli, por në fund të gjitha këto vuajtje shihen si një lindje e re, si ngritja e një feniksi nga zhurma dhe shkatërrimi.
Poezia “Qetësisht” përshkruan bukurinë dhe qetësinë e natyrës në një mënyrë të thjeshtë, duke përdorur elementë të natyrës për të shprehur një atmosferë të pazakontë dhe të qetë.
“Nga dëshpërimi nositët ikën” është një poezi e ngarkuar emocionalisht që përshkruan një rrugëtim të vështirë të një ujëvare që simbolizon historinë e Kosovës dhe shkatërrimet që ka përjetuar. Fjala “ndarje” shpeshherë shfaqet si një plagë e hapur, dhe poeti shpreh shqetësimin e tij për këtë realitet.
Cikli i dytë poetik “NË SHIRITIN E KUJTIMEVE” i përmbledhjes në fjalë të poetit Qazim Berisha është një vepër e fuqishme që trajton tema të ndryshme, duke përfshirë luftën, dashurinë për atdheun, kujtimet, si dhe sfidat e jetës.
Këtu është një analizë e disa prej poezive:
“Ekstazë vjeshte”: trajton ndjenjat e autorit ndaj ndryshimeve stinore dhe ndikimit të tyre në emocionet e tij. Ai përdor imazhe të forta natyrore për të përshkruar ndjenjat e tij, si “dehem nga ngjyrë e verdhë” dhe “era lozë me to”. Këto imazhe krijojnë një atmosferë të fuqishme dhe të ndjeshme.
“Njerëz të mjegullës”: Kjo poezi trajton çështjen e hipokrizisë dhe ndryshimeve në sjelljen e njerëzve. Autori shpreh zhgënjimin e tij ndaj njerëzve që ai dikur i kishte respektuar, por tani i sheh si të rremë dhe të pandershëm.
“Kosovë, amanet brezash”: është një himn për Kosovën, duke e përshkruar atë si një vend të pamposhtur dhe të fuqishëm. Autori përdor metafora si “Kosovë, kështjellë e pamposhtur” dhe “Kosovë, djepi i trimërisë” për të theksuar forcën dhe rezistencën e Kosovës.
“Kur u linde motër”: trajton dhimbjen dhe vuajtjen e një familjeje gjatë luftës. Autori përshkruan lindjen e një motre në kushte të vështira dhe humbjen e babait dhe vëllezërve të saj në luftë.
“Jeta është e bukur”: është një reflektim mbi bukurinë dhe vlerën e jetës, edhe pse ajo mund të jetë e vështirë dhe e sfiduese. Autori përdor imazhe si “jeta është valë deti” dhe “jeta ka ngjyrat e ylberit” për të theksuar bukurinë dhe diversitetin e përvojave të jetës.
“Mos hesht”: Kjo poezi është një thirrje për të mos heshtur në fytyrë të padrejtësisë dhe krimit. Autori inkurajon lexuesin të ngrejë zërin dhe të mos lejojë që të tjerët të shkelin mbi të drejtat e tij.
Në përgjithësi, cikli poetik “Në shiritin e kujtimeve” është një vepër e fuqishme që trajton tema të rëndësishme sociale dhe politike, duke përdorur gjuhën poetike për të shprehur ndjenjat dhe mendimet e autorit. Kjo vepër është një kontribut i rëndësishëm në letërsinë shqipe.
Ky cikël poetik (i treti) i Qazim Berishës, “MUZAT E NATËS”, është një përzierje e ndjenjave të forta dhe të thella, të cilat pasqyrojnë dashurinë e tij për Kosovën, sfidat dhe vuajtjet që ka përjetuar, si dhe shpresën për një të ardhme më të mirë.
“A kështu duhej Kosova”: Kjo pjesë flet për padrejtësitë dhe trysninë që Kosova ka përjetuar. Autori shpreh ndjenjat e tij të thella të zhgënjimit dhe të pakënaqësisë ndaj atyre që ai e sheh si tradhtarë të vendit të tij.
“As kumritë çerdhe nuk kishin bërë”: Këtu, Berisha përdor imazhet e natyrës për të pasqyruar ndjenjat e tij të trishtimit dhe të pavendosmërisë.
“Rruga me shumë të panjohura”: Kjo poezi flet për paqartësitë dhe sfidat e jetës, duke theksuar rëndësinë e të qenit i sinqertë dhe i besueshëm.
“Kur vargjet dalin nga gjirma e zemrës”: Këtu, autori shpreh dashurinë e tij për poezinë dhe fuqinë e saj për të shëruar dhe për të ndihmuar njerëzit të përballen me sfidat e jetës.
“Ju jeni shpresa e atdheut”: Kjo pjesë është një homazh për ushtrinë e Kosovës, e cila përfaqëson shpresën për lirinë dhe të ardhmen e vendit.
“Kur humb arsyeja”: Këtu, Berisha trajton çështjen e drejtësisë dhe padrejtësisë, duke theksuar se si mungesa e drejtësisë mund të çojë në humbjen e arsyes.
“Rreze të arta mbi atdhe”: është një himn për Kosovën, duke pasqyruar dashurinë e tij për vendin e tij dhe shpresën për një të ardhme më të ndritur.
“Zoti ynë të qofshim falë”: është një lutje e fuqishme, e cila shpreh falënderimin e tij ndaj Zotit për të gjitha bekimet që ka marrë.
“Sonte hëna është vonuar”: Këtu, autori përdor imazhet e natyrës për të pasqyruar ndjenjat e tij të thella të trishtimit dhe të pavendosmërisë.
“Ec me të vërtetën”: Këto vargje theksojnë rëndësinë e të qenit i sinqertë dhe i drejtë në jetë.
“Sytë drejtoji nga atdheu”: Kjo poezi është një thirrje për të mos harruar kurrë vendin e tyre të lindjes dhe për të ruajtur gjithmonë dashurinë për të.
“Nxirre atë fjalë”: Këtu, autori flet për fuqinë e fjalëve për të shëruar dhe për të ndihmuar njerëzit të përballen me sfidat e jetës.
“Në folenë tone të ngrohtë”: Kjo poezi është një kujtim i kohës kur buka piqej në çerep dhe familja ishte e bashkuar rreth sofrës.
“Kjo racë e namur”: Këtu, Berisha trajton çështjen e padrejtësisë dhe krimit, duke theksuar se si këto çështje mund të çojnë në vuajtje dhe konflikt.
Përgjithësisht, ky cikël poetik është një pasqyrim i fuqishëm i ndjenjave të thella të autorit për vendin e tij, sfidat që ka përjetuar, dhe shpresën për një të ardhme më të mirë. Ai përdor gjuhën dhe imazhet e tij për të komunikuar këto ndjenja në një mënyrë të fuqishme dhe prekëse.
Cikli poetik “Lulëkuqet e atdheut” i vëllimit poetik “Në pentagram të shpirtit tim” të Qazim Berishës është një koleksion i fuqishëm i poezive që trajtojnë tema të ndryshme, por të gjitha të lidhura me dashurinë për atdheun, luftën për liri, si dhe sfidat e jetës.
“Pres”: Kjo poezi trajton temën e pritjes dhe shpresës. Autori përdor imazhe natyrore si hëna, yjet dhe shiu për të përshkruar ndjenjën e pritjes dhe dëshirën për dritë dhe ndriçim.
“Drini i Bardhë dhe Drini i Zi”: Kjo poezi përshkruan bashkimin e dy lumenjve, Drinit të Bardhë dhe Drinit të Zi, si simbol të bashkimit dhe vëllazërisë.
“Natë e trazuar”: Kjo poezi përshkruan një natë të trazuar dhe të trishtë, ku autorit i vjen frika nga rrufeja dhe shiu.
“Kur lind dielli”: është një himn për lindjen e diellit dhe për bukurinë dhe gëzimin që sjell ai.
“Mendja rrjedh”: trajton temën e mendimit dhe të mënyrës se si mendja rrjedh dhe ndikon në jetën tonë.
“Kukuvajkat Jargaviten”: Kjo poezi përshkruan zërat e kukuvajkave si simbol të trishtimit dhe të dhimbjes.
“Mos i hap plagë atdheut”: është një thirrje për bashkim dhe mosndarje, si dhe për të mos i shkaktuar më shumë dhimbje atdheut.
“Është ajo dorë”: Kjo poezi përshkruan dorën si një simbol të veprimit dhe të ndikimit në botë.
“Lektisje”: përshkruan përvojën e autorit me sfidat dhe vështirësitë e jetës.
“Kam menduar”: Kjo poezi trajton temën e mendimit dhe të dëshirës për të shkuar larg, për të parë dhe për të përjetuar botën.
“Lulëkuqet e atdheut”: Kjo poezi është një homazh për heroinat shqiptare të lirisë, duke i përshkruar ato si “lulëkuqet e atdheut”.
“Ego”: trajton temën e egos dhe të vetëdijes.
“Me rëndësi është”: Kjo poezi trajton temën e rëndësisë së përballjes me sfidat dhe vështirësitë e jetës.
“Mbajeni mend”: është një thirrje për të mos harruar të kaluarën dhe për të mos lejuar të tjerët të na shkaktojnë dhimbje.
“Flas me ty hero”: Kjo poezi është një homazh për një hero të caktuar, duke i përshkruar sakrificat dhe kontributin e tij për lirinë. Është fjala për prof. Selim Berisha, vëllanë e poetit Qazim Berisha.
“Mos harro”: Kjo poezi është një thirrje për të mos harruar dhe për të mos lejuar të tjerët të na shkaktojnë dhimbje.
“Për paqen e shpirtit”: trajton temën e paqes së shpirtit dhe të nevojës për ta ruajtur atë.
“Nuk dua të më flisni”: Kjo poezi trajton temën e dëshirës për të mos dëgjuar për ngjarje të trishta ose të dhimbshme.
“Lules së atdheut”: Kjo poezi është një homazh për një heroinë të caktuar, duke i përshkruar sakrificat dhe kontributin e saj për lirinë. Është fjala për Marie Shllakun nga Shkodra legjendare.
“Nëpër shtigje të jetës”: përshkruan përvojën e autorit me sfidat dhe vështirësitë e jetës.
“Mos u drithëro”: Kjo poezi është një thirrje për të mos u frikësuar nga sfidat dhe vështirësitë e jetës.
“Tri vite pa ty vëlla: Kjo poezi është një homazh për vëllanë e autorit (Rrahimin), duke i përshkruar dhimbjen dhe humbjen e tij.
“Gjurmë në kohë”: trajton temën e kohës dhe të mënyrës se si ajo lë gjurmë në jetën tonë.
“E kam dënuar jetën”: Kjo poezi trajton temën e dënimit të vetes dhe të jetës për shkak të dhimbjes dhe të humbjes së të dashurve (familjarëve).
“Simfoni lirie”: është një homazh për lirinë, duke e përshkruar atë si një “simfoni lirie”.
“Koha zbulon”: Kjo poezi trajton temën e kohës dhe të mënyrës se si ajo zbulon të vërtetën dhe të kaluarën.
“Nëse më kërkoni”: trajton temën e kërkimit dhe të gjetjes, duke thënë se nëse dikush e kërkon autorin, do ta gjejë atë pranë vargjeve të tij.
“Miq të mi”: Kjo poezi është një falënderim për miqtë e autorit dhe për ndihmën dhe mbështetjen që ata i kanë dhënë.
Në përgjithësi, ky cikël poetik është një shprehje e fuqishme e dashurisë për atdheun, e sakrificës për liri, si dhe e sfidave dhe bukurisë së jetës. Autori përdor imazhe të fuqishme dhe gjuhë të pasur për të përshkruar këto tema, duke i dhënë lexuesit një ndjenjë të thellë të lidhjes me vendin e tij dhe me njerëzit që luftojnë për të.
Përmbledhje e përgjithshme e cikleve të vëllimit “Në pentagram të shpirtit tim” të poetit Qazim Berisha
Poeti Qazim Berisha, nëpërmjet cikleve të tij poetike, “Mall dhe krenari”, “Në shiritin e kujtimeve”, “Muzat e Natës” dhe “Lulëkuqet e atdheut”, shpreh ndjenjat dhe mendimet e tij mbi botën dhe përvojat e tij.
Cikli “Mall dhe krenari”: përshkruan ndjenjat e autorit për heroizmin, krenarinë, si dhe mallin që ai ndjen për atdheun e tij. Ai flet për rëndësinë e punës, sfidat e jetës, dhe vlerat e unitetit dhe lirisë.
Cikli “Në shiritin e kujtimeve”: përshkruan kujtimet e autorit dhe përvojat e tij gjatë jetës së tij. Ai flet për sfidat e jetës, vlerat e punës, si dhe rëndësinë e të qenit i ndërgjegjshëm për të drejtat e njeriut dhe lirinë.
Cikli “Muzat e natës”: përshkruan ndjenjat e autorit ndaj natës dhe muzave që e frymëzojnë atë. Ai flet për sfidat e jetës, rëndësinë e lirisë, si dhe vlerat e dashurisë dhe respektit për të tjerët.
Cikli “Lulëkuqet e atdheut” trajton tema të lidhura me dashurinë për atdheun, luftën për liri, si dhe sfidat e jetës të heroinave shqiptare.
Figuracioni poetik, stili dhe gjuha e poezive të Qazim Berishës
Figuracioni poetik: Poezitë e Qazim Berishës janë të pasura me figura të ndryshme poetike. Ai përdor metafora, simbole dhe personifikime për të shprehur ndjenjat dhe mendimet e tij. Kjo e bën poezinë e tij të jetë e gjallë dhe e fuqishme.
Stili: Stili i Berishës është unik dhe i dallueshëm. Ai shkruan në një stil të thjeshtë dhe të drejtpërdrejtë, por gjithashtu ka një thellësi emocionale dhe filozofike. Ai përdor fjalë të forta dhe imazhe të fuqishme për të komunikuar mesazhet e tij.
Gjuha: Gjuha e Berishës është e pasur dhe e ndërlikuar. Ai përdor një gjuhë të bukur dhe poetike, e cila është e mbushur me imazhe dhe simbole. Kjo e bën poezinë e tij të jetë e bukur dhe e prekshme.
Përfundimisht, poezitë e Qazim Berishës janë një pasqyrë e fuqishme e ndjenjave dhe përvojave të tij. Ato tregojnë për sfidat e jetës, rëndësinë e lirisë dhe unitetit, si dhe vlerat e dashurisë dhe respektit për të tjerët. Këto poezi janë një dëshmi e fuqishme për forcën e shpirtit njerëzor dhe aftësinë për të përballuar sfidat me guxim dhe dinjitet.
Metri i vargjeve në poezitë e Qazim Berishës
Metri është një element kyç në poezi, i cili përcakton ritmin dhe fluksin e vargjeve. Në poezitë e Qazim Berishës, metri luan një rol të rëndësishëm në krijimin e atmosferës dhe në transmetimin e ndjenjave dhe mendimeve të autorit.
Berisha përdor në vargje metra të ndryshëm, duke përfshirë pentameterin jambik, tetrameterin trokaik dhe heksameterin anapestik. Kjo larmi e metrave e bën poezinë e tij të jetë dinamike dhe e gjallë.
Ai gjithashtu përdor ritme të ndryshme, duke përfshirë ritmin e lirë, për të pasqyruar ndryshimet në emocionet dhe mendimet e tij. Kjo e bën poezinë e tij të jetë e ndjeshme dhe e prekshme.
Përfundimisht, metri i vargjeve në poezitë e Qazim Berishës është një element kyç që kontribuon në fuqinë dhe bukurinë e poezisë së tij. Ai përdor metrin si një mjet për të shprehur ndjenjat dhe mendimet e tij në një mënyrë të fuqishme dhe të prekshme.
Mesazhi i poezisë së Qazim Berishës
Në veprat e Qazim Berishës, mesazhi që përcillet te lexuesi është një kombinim i ndjenjave të thella, mendimeve filozofike dhe reflektimeve mbi natyrën e njeriut dhe botës.
Ndjenjat dhe emocionet: Berisha shpesh përdor poezinë si një mjet për të shprehur ndjenjat e tij më të thella. Ai përcjell emocione të fuqishme dhe të ndjeshme, të tilla si dashuria, dhimbja, gëzimi dhe trishtimi, nëpërmjet vargjeve të tij.
Refleksionet filozofike: Poezia e Berishës gjithashtu përmban mendime filozofike mbi kuptimin e jetës, natyrën e njeriut dhe rolin e artit. Ai shpesh pyet dhe sfidon lexuesin të mendojë më thellësisht mbi këto çështje.
Natyra dhe bota: Berisha ka një lidhje të thellë me natyrën dhe botën përreth tij, dhe kjo shfaqet në poezinë e tij. Ai përdor imazhe të bukura natyrore për të përcjellë mesazhe mbi bukurinë, përkohshmërinë dhe mrekullinë e botës.
Përfundimisht, mesazhi i poezisë së Qazim Berishës është një kombinim i ndjenjave të thella, mendimeve filozofike dhe reflektimeve mbi natyrën e njeriut dhe botës. Ai përdor poezinë si një mjet për të komunikuar me lexuesin në një mënyrë të fuqishme dhe të prekshme.
Qazim H. Berisha, një figurë e shquar në letërsinë shqiptare, ka lënë gjurmë të pashlyera në mendjen dhe zemrën e lexuesve me veprën e tij “Në pentagram të shpirtit tim”. Kjo përmbledhje, e ngjizur me ndjenja të thella dhe pasion, flet për përjetësinë e shpirtit njerëzor dhe fuqinë e dashurisë.
“Në pentagram të shpirtit tim” është një vepër që përcjell një mesazh të fuqishëm për lexuesin. Ajo na kujton se, edhe në momentet më të errëta, shpresa dhe dashuria mund të ndriçojnë rrugën tonë. Kjo është një dëshmi e fuqisë së shpirtit njerëzor dhe aftësisë sonë për të përballuar sfidat me guxim dhe vendosmëri.
Pra, “Në pentagram të shpirtit tim” është jo vetëm një tufë poezish, por edhe një filozofi e jetës, e cila na mëson se dashuria dhe shpresa janë dy ndjenja të fuqishme që mund të ndriçojnë botën tonë, edhe në momentet më të errëta. Kjo është thelbi i veprës së Qazim H. Berisha, një vepër që do të vazhdojë të ndriçojë botën e letërsisë shqiptare për shumë vite që vijnë.
Fjala përmbyllëse
Katër ciklet e poezive të Qazim Berishës janë një pasqyrë e fuqishme e ndjenjave dhe përvojave të tij si individ dhe si pjesë e komunitetit të tij. Ata tregojnë për sfidat e jetës, rëndësinë e lirisë dhe unitetit, si dhe vlerat e dashurisë dhe respektit për të tjerët. Këto poezi janë një dëshmi e fuqishme për forcën e shpirtit njerëzor dhe aftësinë për të përballuar sfidat me guxim dhe dinjitet.
Vëllimi i dëdikihet prof. Selim Berishës (vëllait dëshmor të autorit), në 25-vjetorin e rënies.
